Interpelacja nr 22423
do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej
w sprawie kompetencji pracowników organów nadzoru budowlanego
Szanowny Panie Ministrze! Aktualnie obowiązujące Prawo budowlane w rozdziale 2 ˝Samodzielne funkcje techniczne w budownictwie˝ w art. 12.1. stanowi: Za samodzielną funkcję techniczną w budownictwie uważa się działalność związaną z koniecznością fachowej oceny zjawisk technicznych lub samodzielnego rozwiązania zagadnień architektonicznych i technicznych oraz techniczno-organizacyjnych, a w szczególności działalność obejmującą między innymi - ppkt 5 - sprawowanie kontroli technicznej utrzymania obiektów budowlanych.
Art. 81. ustawy Prawo budowlane: 1. Do podstawowych obowiązków organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego należy:
1) nadzór i kontrola nad przestrzeganiem przepisów Prawa budowlanego, a w szczególności:
b) warunków bezpieczeństwa ludzi i mienia w rozwiązaniach przyjętych w projektach budowlanych, przy wykonywaniu robót budowlanych oraz utrzymywaniu obiektów budowlanych,
c) zgodności rozwiązań architektoniczno-budowlanych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej,
Zadania nadzoru budowlanego wykonują następujące organy (art. 80 ust. 2):
- powiatowy inspektor nadzoru budowlanego,
- wojewoda przy pomocy wojewódzkiego inspektora nadzoru budowlanego, jako kierownika wojewódzkiego nadzoru budowlanego, wchodzącego w skład zespolonej administracji wojewódzkiej,
- główny inspektor nadzoru budowlanego.
Art. 59e. Obowiązkową kontrolę budowy lub obiektu budowlanego może przeprowadzać, z upoważnienia właściwego organu nadzoru budowlanego, wyłącznie osoba zatrudniona w tym organie i posiadająca uprawnienia budowlane.
Z powyższych zapisów wynika, iż zapisy ustawy Prawo budowlane określają w sposób precyzyjny kwalifikacje zawodowe zatrudnionych w organach nadzoru budowlanego inspektorów technicznych prowadzących w ramach swoich obowiązków pracowniczych kontrole obiektów budowlanych.
Kontrole inspektorów technicznych, zgodnie z przyjętą pragmatyką urzędową, obowiązującą w organach nadzoru budowlanego, stanowią ważny element administracyjnego procesu decyzyjnego organu administracji państwowej.
Należy zauważyć, iż z ustawy Prawo budowlane wypływa logiczny i spójny standard sprowadzający się do stwierdzenia, iż skutek wynika z przyczyny, szczególnie gdy mamy do czynienie z materią inżyniersko-prawniczą, a z taką sytuację mamy w przypadku oceny stanu technicznego obiektu budowlanego przez inspektorów organów administracji budowlanej, która rodzi skutki prawne w postaci decyzji administracyjnej.
W administracji budowlanej 95% zatrudnionej kadry kierowniczej władnej do podpisywania decyzji administracyjnej rodzącej często implikacje prawne wynikające ze stanu technicznego budynku lub weryfikacji dokumentacji technicznej przedstawianej do wydania pozwolenia na budowę są analizowane przez prawników lub mało doświadczonych w procesach budowlanych i projektowych inspektorów administracyjnych.
Skutek jest taki, iż w praktyce administracyjnej mamy do czynienia w sprawach oceny stanu technicznego dotyczącego obiektu budowlanego z procedurami li tyko administracyjnoprawnymi, bez wnikliwej analizy inżynierskiej dotyczącej powstawania w obiektach budowlanych zagrożeń lub nieprawidłowości dokumentacyjno-wykonawczych.
Taki stan rzeczy powoduje - w wyniku niedostatecznych w świetle prawa kompetencji zawodowych inspektorów technicznych organów nadzoru budowlanego - ponoszenie kosztów oceny stanu technicznego obiektu budowlanego nakazanej w formie decyzji administracyjnej przez organa nadzoru budowlanego, w ciężar właściciela obiektu, który na mocy decyzji administracyjnej jest zobligowany do zlecenia we własnym zakresie biegłemu z zakresu budownictwa wykonania takiej ekspertyzy.
Jak wykazuje praktyka stosowana w organach administracji budowlanej, wnioski przedstawione przez biegłego są przepisywane najczęściej bezrefleksyjnie w skali 1 do 1 i stanowią treść decyzji administracyjnej jako polecenia do ich wykonania przez właściciela obiektu budowlanego.
Należy również zauważyć, iż ustawodawca przewidział w formie fakultatywnej, która nie powinna stanowić standardu działania organów nadzoru budowlanego, w rozdziale 6 ustawy Prawo budowlane:
3. Właściwy organ - w razie stwierdzenia nieodpowiedniego stanu technicznego obiektu budowlanego lub jego części, mogącego spowodować zagrożenie: życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia bądź środowiska - nakazuje przeprowadzenie kontroli, o której mowa w ust. 1, a także może żądać przedstawienia ekspertyzy stanu technicznego obiektu lub jego części.
Na zadane pytanie na podstawie art. 2 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej z dnia 6 września 2001 r. (Dz. U. Nr 112, poz. 1198) głównemu inspektorowi nadzoru budowlanego sformułowane w sposób:
Czy inspektor reprezentujący powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego zgodnie z ustawą Prawo budowlane powinien posiadać uprawnienia do ˝pełnienia samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie˝?
GINB przekazał niżej cytowane stanowisko:
Zgodnie z art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane, oraz wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności. Natomiast praca w organach nadzoru budowlanego nie stanowi samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie. W związku z powyższym inspektor, pracując w powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego, nie pełni samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, a tym samym nie musi spełniać wymogów stawianych osobom wykonującym samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.
Przedstawiony powyżej stan rzeczy dotyczący stosowanej praktyki i pragmatyki postępowania organów administracji budowlanej, o obliczu radykalnie pogarszającego się stanu technicznego prywatnych obiektów budowlanych powstałych w ubiegłym wieku, powoduje znaczne obciążenia finansowe dotyczące utrzymania zgodnie z Prawem budowlanym tych obiektów przez ich właścicieli.
Ustawodawca przewidział w swych uregulowaniach ustawowych kompetencje i zakres działania stosownych organów nadzoru budowlanego, do których obywatel w sprawach dla niego istotnych może zwrócić się w sprawie profesjonalnej i zgodnej z prawem oceny jego problemu związanego z eksploatacją obiektu budowlanego i nieponoszenie przez niego kosztów decyzji administracyjnych, należnych do kompetencji organów państwa wobec niedostatecznych kwalifikacji do oceny takiego stanu rzeczy przez inspektorów technicznych nadzoru budowlanego.
W związku z powyższym proszę o odpowiedź na niżej postawnie pytania:
1. Na podstawie jakiego przepisu prawnego GUNB wywodzi swoje stanowisko, iż praca w organach nadzoru budowlanego nie stanowi samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie? W związku z powyższym inspektor, pracując w powiatowym inspektoracie nadzoru budowlanego, nie pełni samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie, a tym samym nie musi spełniać wymogów stawianych osobom wykonującym samodzielne funkcje techniczne w budownictwie.
2. Jaki przepis regulujący pracę organów administracji budowlanej, wewnętrzny lub resortowy, stanowi podstawę prawną do wydawania decyzji administracyjnej zobowiązującej właściciela obiektu budowlanego do zlecania na jego koszt wykonania ekspertyzy stanu technicznego i eksploatacyjnego obiektu budowlanego, która jest podstawą egzekucji administracyjnej dotyczącej doprowadzenia do zgodnego z Prawem budowlanym stanu technicznego i eksploatacyjnego użytkowanego budynku?
Z poważaniem
Poseł Michał Wojtkiewicz
Warszawa, dnia 7 listopada 2013 r.