Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 12974
w sprawie Centrum Przetwarzania Danych Ministerstwa Finansów (CPD) w Radomiu
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację panów posłów Wincentego Elsnera i Armanda Kamila Ryfińskiego z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie Centrum Przetwarzania Danych Ministerstwa Finansów (dalej CPD MF), przekazaną przy piśmie marszałka Sejmu RP z dnia 4 stycznia 2013 r. znak: SPS-023-12974/13 (data wpływu do Ministerstwa Finansów: 8 stycznia 2013 r.), uprzejmie wyjaśniam, co następuje.
Ad 1. Kto, kiedy i na jakiej podstawie podjął decyzję o lokalizacji i budowie CPD w Radomiu?
Pierwsze studia analityczno-projektowe dot. realizacji centralnego ośrodka przetwarzania danych Ministerstwa Finansów powstały już w 2002 r. Zakładały one zbudowanie centralnego ośrodka, który byłby techniczną bazą do przeprowadzenia procesu konsolidacji i centralizacji funkcjonujących w resorcie systemów informatycznych. Jednak istotnym utrudnieniem dla realizacji tej inwestycji były ograniczenia budżetowe w kolejnych latach.
Dopiero uruchomienie perspektywy finansowej Unii Europejskiej na lata 2007-2013 umożliwiło uzyskanie przez Ministerstwo Finansów finansowania zaplanowanej inwestycji ze środków UE.
Biorąc pod uwagę potrzebę stworzenia wysokospecjalistycznego, bezpiecznego i niezawodnego ośrodka stanowiącego podstawę systemu informacyjnego państwa w obszarze finansów publicznych oraz usług elektronicznych dla obywateli i przedsiębiorców, Ministerstwo Finansów zleciło przeprowadzenie analiz i przedstawienie rekomendacji firmie IBM Polska. Ostatecznie wyboru lokalizacji ośrodka CPD MF dokonano w oparciu o metodyczną analizę lokalizacji opracowaną przez ww. firmę. W opracowaniu analitycznym firma IBM oceniała wszystkie istotne aspekty zawarte w analizie ryzyk związanych zarówno z procesem inwestycyjnym CPD MF, jak również z późniejszą eksploatacją obiektu.
W analizie zastosowano metodykę szacowania ryzyka zgodną z normą PN-1-13335-1:1999. Analiza porównawcza wskazała nieruchomość niezabudowaną, położoną w Radomiu przy ul. Kieleckiej (obecnie ul. Samorządowa) jako najkorzystniejszą dla budowy ośrodka CPD MF, ze względu na najmniejszy wysiłek inwestycyjny i ekonomiczny oraz najniższe przyszłe koszty eksploatacyjne. Decyzję w sprawie zatwierdzenia lokalizacji podjął w dniu 15 maja 2007 r. Komitet Sterujący Informatyzacją Resortu (dalej: KSIR). Powyższa decyzja została zatwierdzona do realizacji w dniu 25 maja 2007 r. przez ministra finansów.
Należy tu podkreślić, że ośrodek przetwarzania w Radomiu nie jest pojedynczym obiektem infrastruktury teleinformatycznej resortu finansów. Dla zapewnienia bezpieczeństwa zgromadzanych i przetwarzanych danych systemu informacyjnego resortu finansów KSIR przyjął strategię zapewnienia bezpiecznego przetwarzania danych zapisaną w decyzji nr 17 z dnia 25 czerwca 2008 r., w ramach której postanowiono, że do czasu powstania ośrodka CPD MF wszystkie systemy centralne będą lokowane odpowiednio w adaptowanych serwerowniach w centrali MF w Warszawie oraz w centrum komputerowym Izby Celnej w Łodzi. Po uruchomieniu CPD MF w Radomiu serwerownie w Warszawie i Łodzi miały stanowić rezerwowe ośrodki przetwarzania danych.
Powyższa strategia oparta jest o najlepsze praktyki w obszarze bezpiecznych rozwiązań data center, pozbawionych zagrożeń związanych z pojedynczym punktem awarii, katastrof lokalnych czy regionalnych itp.
Aktualnie, zgodnie z ww. postanowieniem strategicznym, produkcyjnie funkcjonuje rozproszony model przetwarzania danych systemu informacyjnego resortu finansów, oparty o ośrodki w Radomiu, Warszawie i Łodzi. Taki model będzie utrzymywany do czasu stworzenia na poziomie administracji centralnej docelowego modelu przetwarzania danych opartego o kilka kluczowych, profesjonalnych ośrodków centralnych. MF zakłada, że jednym z tych ośrodków centralnych będzie obiekt CPD MF w Radomiu, z uwagi na fakt, iż w chwili obecnej MF ma zarówno największe doświadczenia w tym zakresie, jak również najbardziej zaawansowaną infrastrukturę w obszarze data center w administracji.
Ad 2. Jakie były koszty związane z przygotowaniem do budowy i budową CPD w Radomiu?
Przygotowanie i realizacja inwestycji budowy ośrodka w całości finansowane były w ramach projektu ˝Konsolidacja i centralizacja systemów celnych i podatkowych˝ (dalej KiC) współfinansowanego ze środków unijnych. Wartość dofinansowania unijnego wynosiła 85%, a wkład krajowy 15% poniesionych wydatków.
Inwestycja została zrealizowana na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa, pozostającej w trwałym zarządzie Ministerstwa Finansów. Z uwagi na fakt, iż miasto Radom poniosło koszty uzbrojenia terenu (budowa sieci wodno-kanalizacyjnej i budowa dróg dojazdowych), Ministerstwo Finansów w ramach kosztów przygotowania inwestycji poniosło wydatki na:
- przygotowanie dokumentacji projektowej w wysokości 2,68 mln zł,
- usługi inżyniera kontraktu - całość umowy 4,88 mln zł,
- przyłączenie obiektu CPD do infrastruktury elektroenergetycznej ZEORK
w wysokości 1,68 mln zł.
Koszty budowy obiektu CPD, a więc wartość kontraktu z generalnym wykonawcą wyniosła 47,52 mln zł. Ponadto koszty dodatkowych inwestycji realizowanych do końca trwania projektu KiC wyniosą: 2,74 mln zł.
Ad 3. Kiedy oddano do eksploatacji CPD w Radomiu?
Obiekt CPD MF w Radomiu jest pierwszym etapem projektu KiC. Projekt oprócz budowy ośrodka zakłada realizację dwóch kolejnych etapów, tj. stworzenie w ośrodku CPD MF jednorodnej, elastycznej i neutralnej technologicznie platformy usług infrastrukturalnych (chmura obliczeniowa) udostępnianych dla nowo tworzonych oraz przenoszonych aplikacji, wspierającej procesy i usługi elektroniczne resortu finansów, a kolejny etap to migracja na tą platformę dotychczas funkcjonujących aplikacji wspierających e-usługi resortu.
Pierwszy etap projektu, tj. budowa obiektu CPD MF, został zrealizowany do końca 2010 r. Obiekt CPD MF w Radomiu został odebrany od generalnego wykonawcy w dniu 30 grudnia 2010 r. Od stycznia 2011 r. obiekt CPD MF funkcjonuje produkcyjnie w warstwie środowiska technicznego obiektu (zapewnione wszystkie wymagalne parametry serwerowni). W dalszym ciągu realizowane są kolejne etapy projektu, tj. budowa platformy usług infrastrukturalnych (chmura obliczeniowa) i migracja aplikacji. Zakończenie projektu, zgodnie z umową o dofinansowanie, nastąpi w I połowie 2014 r.
Oprócz wyżej opisanych działań projektowych Ministerstwo Finansów podjęło działania organizacyjne mające na celu przygotowania odpowiedniej organizacji informatycznej z kompetencjami gwarantującymi efektywne świadczenie usług infrastrukturalnych, w tym m.in. zarządzanie ośrodkami informatycznymi resortu. W tym celu w październiku 2010 r. powołano państwową jednostkę budżetową p.n. Centrum Przetwarzania Danych Ministerstwa Finansów. Jednostka CPD MF jako pierwszy cel miała za zadanie przejęcie obiektu CPD MF od generalnego wykonawcy i administrowanie tym ośrodkiem. Dla wykonania tego celu w jednostce przeprowadzono procesy pozwalające osiągniecie nie tylko dojrzałości technicznej (budowa obiektu CPD MF), ale również dojrzałości personalnej i organizacyjnej.
Następnie w roku 2011 zadania jednostki rozszerzono o zakres związany z utrzymaniem infrastruktury wszystkich eksploatowanych aktualnie głównych systemów centralnych resortu finansów. Tym samym przeniesiono do jednostki CPD MF ze struktur MF personel administratorski IT, co skutkowało tym, że skoncentrowano pod jednolitym zarządem zadania i kompetencje administrowania centralną infrastrukturą informatyczną resortu finansów. Oznacza to, że aktualnie jednostka CPD MF zarówno administruje powierzonymi jej centralnymi systemami informatycznymi (ośrodki w Warszawie i Radomiu) oraz siecią rozległą resortu finansów (WAN), jak również uczestniczy w projekcie KiC w zakresie budowania nowej platformy usług infrastrukturalnych (chmura obliczeniowa).
Ad 4. Jakie są miesięczne koszty utrzymania/eksploatacji CPD w Radomiu?
Ośrodek CPD MF wyposażony jest w specjalistyczne instalacje i urządzenia charakterystyczne dla obiektów typu data center, niezbędne do zapewnienia odpowiednich warunków eksploatacyjnych systemów zlokalizowanych w ośrodku serwerowni. Ta specjalistyczna infrastruktura budynkowa obiektu, dla jej niezawodności, winna być serwisowana i konserwowana przez specjalistyczne podmioty. W tym celu przeprowadzono odpowiednie procedury przetargowe, w wyniku których wyłoniono dostawców usług serwisowych i konserwatorskich. Ponadto zgodnie ze sztuką inżynierską w tym zakresie obiekt został podłączony do sieci energetycznych poprzez dwa niezależne tory zasilające. Tu również poprzez zastosowanie procedur zamówień publicznych wyłoniono dostawcę energii elektrycznej dla obiektu CPD MF w Radomiu z parametrami dostaw gwarantującymi maksymalną niezawodność ośrodka. Średniomiesięczne koszty przedstawianych usług i dostaw dla tego obiektu w 2011 r. wyniosły ok. 83 250 zł.
Ad 5. Czy CPD w Radomiu, od dnia oddania do eksploatacji, zawierało umowy cywilnoprawne z osobami fizycznymi?
Jednostka CPD MF w Radomiu w okresie 2011-2012 zawarła łącznie 18 umów cywilnoprawnych na łączną kwotę 45 940 zł brutto.
Ad 6. Ile systemów informatycznych zostało już uruchomionych produkcyjnie w CPD w Radomiu? Prosimy o podanie nazw każdego z uruchomionych systemów wraz z datą jego uruchomienia.
Obiekt CPD MF w Radomiu, jako główny ośrodek przetwarzania danych, został zaprojektowany w warstwie infrastruktury IT jako tzw. prywatna chmura obliczeniowa zgodna z aktualnie wydanymi przez Komisję Europejską założeniami technologicznymi, organizacyjnymi i funkcjonalnymi (cloud computing). Powyższe powoduje, iż obiekt CPD MF to nowoczesny ośrodek informatyczny świadczący neutralne technologicznie usługi typu PaaS i IaaS. Dla spełnienia takich oczekiwań w nowo powstałym obiekcie budowę warstwy infrastrukturalnej IT oparto na rozwiązaniach, które wykorzystują wirtualizację zasobów obejmującą serwery, zasoby pamięci masowej i infrastrukturę sieciową. Systemy informatyczne elastycznie korzystają z bloków architektonicznych i usług infrastrukturalnych. To całkowicie nowe podejście do wykorzystania infrastruktury IT, wymagające odpowiednich prac projektowych, wdrożeniowych, a następnie migrację systemów aplikacyjnych na jednorodną i elastyczną w zarządzaniu platformę infrastrukturalną. Przeniesienie systemów wiąże się z koniecznością budowy bloków architektonicznych i usług służących do budowy platformy aplikacyjnej, a następnie przeprowadzenia migracji testowej, migracji produkcyjnej i stabilizacji systemów.
Opisana powyżej platforma usług infrastrukturalnych (chmura obliczeniowa) CPD MF została kompletnie zaprojektowana i udokumentowana w wytworzonym studium projektowym ˝Konsolidacji i centralizacji systemów celnych i podatkowych˝, które stanowiło bazę do przeprowadzenia zamówienia publicznego na budowę platformy i migrację systemów. Obecnie wykonawca, wyłoniony w zamówieniu publicznym i zakontraktowany w dniu 31 sierpnia 2012 r., realizuje dostawy związane z budową platformy i migracją priorytetowych systemów aplikacyjnych, tj.:
1. BeSti@ - system finansowania jednostek samorządu terytorialnego;
2. CERBER - Centralna Baza Rachunków Bankowych;
3. e-Deklaracje - system umożliwiający składanie deklaracji podatkowych drogą elektroniczną;
4. KRAG - Komputerowy Rejestr Automatów do Gier;
5. SERCE - System Centralnej Rejestracji;
6. SPR - Hurtownia PCC, VAT;
7. TREZOR - System Elektronicznej Obsługi Budżetu Państwa;
8. VIES - System Wymiany Informacji o VAT.
Kolejna transza migracji systemów informatycznych będzie realizowana w okresie luty 2013 - luty 2014. będą to systemy:
1. System Monitorowania - zapewniający monitorowanie usług udostępnianych przez Ministerstwo Finansów dla podatników i obsługiwanych biznesowo przez pracowników resortu finansów;
2. Platforma Integracji - łącząca i zapewniająca wymianę informacji pomiędzy systemami z obszaru administracji skarbowej;
3. Hurtownia danych WHTAX - informatyczny magazyn danych pochodzących z systemów POLTAX urzędów skarbowych całego kraju;
4. Poczta Elektroniczna.
Przeniesienie wszystkich systemów objętych procesem konsolidacji i centralizacji prowadzonym w ramach projektu KiC następuje sukcesywnie i zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do umowy o dofinansowanie.
Ponadto ww. platforma usług infrastrukturalnych, zgodnie z założeniami umowy o dofinansowanie, będzie sukcesywnie udostępniana na potrzeby budowanych w pozostałych projektach MF usług aplikacyjnych. Podstawowa paleta takich usług powstaje w kilkunastu projektach, w tym m.in. w ramach programu e-Cło oraz trzech projektach programu e-Podatki, a także w projekcie e-Budżet. Poszczególne usługi aplikacyjne będą dostarczane przez wskazane projekty w latach 2013-2015.
Niemniej jednak podjęto decyzję, że do ośrodka CPD MF w Radomiu przeniesione zostaną również systemy informatyczne resortu, które nie będą migrowane na platformę usługową chmury obliczeniowej ze względu na nieopłacalność tego procesu. W szczególności przed oddaniem do użytku samego obiektu CPD MF w Radomiu MF korzystało częściowo z komercyjnej powierzchni serwerowej, ze względu na ograniczenia własnych powierzchni, co przyczyniło się do decyzji, że po wybudowaniu ośrodka CPD MF podjęto działania mające na celu takie przealokowanie systemów, aby możliwe było zaprzestanie najmu serwerowni komercyjnej. Skutkiem tego działania, w okresie od października 2011 r. do grudnia 2012 r. do CPD MF w Radomiu przealokowano i uruchomiono systemy, tj. Informatyczny System Wspomagania Kontroli Skarbowej, System nazw domenowych (DNS), Active Directory CPD MF, System wideokonferencyjny Służby Celnej, Witryna Prokliencka oraz BIP+, Elektroniczny System Obiegu Dokumentów.
Ad 7. Czy CPD w Radomiu posiada samochody? Jeśli tak, prosimy o podanie ich liczby, daty zakupu, kosztów zakupu, kosztów eksploatacji od dnia zakupu do dziś.
W posiadaniu jednostki CPD MF są obecnie trzy samochody, w tym:
1) dwa samochody osobowe zakupione przez CPD MF w dniu 4 listopada 2011 r. - łączny koszt zakupu 147 tys.,
2) jeden samochód ciężarowo-osobowy zakupiony przez Ministerstwo Finansów w dniu 21 października 2010 r. - koszt zakupu 156 tys. (z czego 23 tys. to koszt budżetu krajowego), przekazany nieodpłatnie do CPD MF dnia 18 stycznia 2011 r.
Łączne koszty eksploatacji samochodów od momentu ich zakupu/przekazania do CPD MF do dnia 31 grudnia 2012 r. wyniosły 64 739,23 zł.
Ad 8. Ile delegacji służbowych wystawiło MF na wyjazdy do CPD w Radomiu? Prosimy o podanie sumarycznej liczby delegacji wraz z ich całkowitymi kosztami.
Od czasu rozpoczęcia eksploatacji obiektu CPD w Radomiu, tj. od początku 2011 r., do dnia dzisiejszego wystawiono pracownikom Departamentu Informatyki MF łącznie 29 delegacji na trasie Warszawa - Radom - Warszawa. Koszty delegacji związanych z wyjazdami z MF do CPD w Radomiu wyniosły łącznie 3525,76 zł.
Ad 9. Ile delegacji służbowych wystawiło CPD w Radomiu? Prosimy o podanie sumarycznej liczby delegacji wraz z ich całkowitymi kosztami.
W latach 2011-2012 r. państwowa jednostka budżetowa CPD MF sfinansowała łącznie 824 delegacje służbowe, których koszt w okresie tych dwóch lat wyniósł 72 837,82 zł. Należy nadmienić, że jest to koszt delegacji dotyczących nie tylko przejazdów pomiędzy dwoma ośrodkami CPD MF w Radomiu i Warszawie, ale również podróży służbowych związanych z wykonywaniem zadania zarządzania i utrzymania całej infrastruktury teleinformatycznej centralnych systemów resortu, która aktualnie jest rozproszona w różnych lokalizacjach w Polsce (do czasu centralizacji w ośrodku CPD).
Ad 10. Czy w CPD w Radomiu jest planowane umieszczenie innych systemów informatycznych niż należące do MF? Jeśli tak, to prosimy o podanie właściciela systemu, nazwy systemu, planowanej daty uruchomienia, przewidywanych kosztów związanych z umieszczeniem systemu.
Jak wspominano, obiekt CPD MF jest elementem szerszego projektu współfinansowanego ze środków UE. W umowie o dofinansowanie projektu przyjęto założenia, że budowany obiekt CPD MF ma służyć do konsolidacji i centralizacji systemów informatycznych resortu finansów, ale również może być udostępniany na potrzeby innych podmiotów realizujących zadania publiczne. Założenie to ma służyć osiąganiu synergii działań podmiotów publicznych w celu racjonalności kosztowej i efektywnościowej. Aktualnie rozpoczęto współpracę w tym zakresie zarówno na poziomie Ministerstwa Finansów, jak i jednostki CPD MF z Narodowym Bankiem Polskim. W ramach tej współpracy NBP zlokalizował w ośrodku CPD MF w Radomiu część swojego bankowego systemu informacyjnego. Prowadzone są kolejne ustalenia w tym zakresie ze współpracującymi z Ministerstwem Finansów Bankiem Gospodarstwa Krajowego i Komisją Nadzoru Finansowego.
Ad 11. Czy w latach 2005-2012 kupowano jakiekolwiek nieruchomości (budynki, działki budowlane) na potrzeby CPD w Radomiu?
Obiekt CPD MF w Radomiu został utworzony na nieruchomości stanowiącej własność Skarbu Państwa. Decyzją nr 40/07 z dnia 16 października 2007 r. minister spraw wewnętrznych i administracji nieodpłatnie przekazał nieruchomość Skarbu Państwa położoną w Radomiu przy ul. Kieleckiej Ministerstwu Finansów w trwały zarząd MF.
Na potrzeby CPD MF w latach 2005-2012 i w żadnym innym okresie nie zakupiono żadnej nieruchomości. Nieruchomość Skarbu Państwa, na której zlokalizowano obiekt, posiada możliwości przyszłego rozwoju funkcjonalności ośrodka o co najmniej 200%. W najbliższym czasie nie występuje taka potrzeba i nie jest planowany taki rozwój, a w przyszłości będzie zależny od dynamiki rozwoju usług cyfrowych państwa.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Jacek Kapica
Warszawa, dnia 25 stycznia 2013 r.