Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na interpelację nr 22155
w sprawie transmisji programu TVP Polonia poza granicami Polski
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację poselską pana posła Adama Kwiatkowskiego przekazaną przy piśmie z dnia 14 października 2013 r., nr SPS-023-22155/13, dotyczącą transmisji programu TV Polonia poza granicami Polski, uprzejmie informuję, że minister skarbu państwa został upoważniony do udzielenia odpowiedzi na przedmiotową interpelację w porozumieniu z ministrem kultury i dziedzictwa narodowego i ministrem spraw zagranicznych.
Czy i w jaki sposób rząd Polski kontroluje proces udostępniania sygnału TV Polonia na świecie? Jeśli nie, to jakie działania dotychczas podjął i jakie planuje podejmować, aby taką kontrole uzyskać?
Udostępnienie kopii umowy pomiędzy Telewizją Polską SA - TV Polonia a firmą (ami), która (e) dysponuje (ą) prawem do rozpowszechniania sygnału TV Polonia poza granicami Polski.
W świetle art. 21 ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (j.t. Dz. U. z 2011 r. Nr 43, poz. 226, z późn. zm.) do zadań Telewizji Polskiej SA należy zabezpieczenie misji publicznej w zakresie dostarczania informacji i dokonywania bezstronnej analizy wydarzeń i procesów zachodzących w całym kraju i w świecie w sposób umożliwiający widzom świadome uczestnictwo w życiu społecznym oraz realizację praw obywateli.
Zgodnie z art. 25 ust. 1 ww. ustawy o radiofonii i telewizji jednostki publicznej radiofonii i telewizji mogą tworzyć i rozpowszechniać programy dla odbiorców za granicą w języku polskim i w innych językach.
W celu realizacji ustawowych obowiązków Telewizja Polska SA udzieliła w 1994 r. wyłącznej licencji na dystrybucję treści programu TV Polonia na terenie obu Ameryk i Kanady firmie Spanski Enterprises Inc.
Z informacji uzyskanych od spółki Telewizja Polska SA wynika, że udzielając licencji ww. firmie, starano się zapewnić jak najszerszy dostęp odbiorców do jej programów i innych usług publicznych, zgodnie z przeznaczeniem oraz możliwościami technicznymi i prawnymi. Spółka miała na uwadze mobilizację Polaków zamieszkałych poza granicami Polski do aktywnego udziału w życiu społecznym i politycznym, a także do działań na rzecz kształtowania pozytywnego wizerunku Polski i promowania jej dobrego imienia.
Dostarczycielem sygnału TV Polonia na świat jest Telewizja Polska SA, czyniąc to za pomocą satelity czy dystrybucji kablowej, jak to ma miejsce w Ameryce Północnej. Rząd Polski wykonuje wyłącznie subsydiarną rolę, poprzez Ministerstwo Spraw Zagranicznych jako jednostkę budżetową zobowiązaną do finansowania programu dla odbiorców polskich za granicą, stosownie do art. 25 ust. 1 ww. ustawy o radiofonii i telewizji.
Odnosząc się do kwestii udostępnienia umowy zawartej pomiędzy Telewizją Polską SA a firmą, która dysponuje prawem do rozpowszechniania sygnału TV Polonia poza granicami Polski, Spółka Telewizja Polska SA poinformowała, że z uwagi na klauzulę ˝tajemnica przedsiębiorstwa˝ nie jest możliwe jej udostępnienie.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych w piśmie z dnia 21 listopada 2013 r. przedstawiło, iż współpraca MSZ z Telewizją Polską SA w zakresie tworzenia programu telewizyjnego dla odbiorców za granicą pod nazwą Program Satelitarny TV Polonia wynika z ww. ustawy o radiofonii i telewizji oraz porozumienia zawartego w dniu 31 grudnia 2010 r. pomiędzy ministrem spraw zagranicznych a Zarządem Telewizji Polskiej SA. Zgodnie z powyższym minister gwarantuje w budżecie MSZ ˝środki na pokrycie kosztów związanych z tworzeniem programu TV Polonia realizującego misję publiczną˝, który ˝jest rozpowszechniany w sposób rozsiewczy satelitarny˝. Natomiast Telewizja Polska SA ˝zapewnia tworzenie i rozpowszechnianie programu TV Polonia zgodnie z prawem polskim oraz wiążącymi Polskę umowami międzynarodowymi˝ i ˝prowadzi działania na rzecz rozszerzenia możliwości jego rozpowszechniania i zapewnienia odbioru w systemie nadawania przez sieci kablowe, nadajniki naziemne oraz Internet˝. Ponadto zgodnie z ww. porozumieniem ˝telewizja będzie informować ministra spraw zagranicznych o zmianach zasięgu terytorialnego oraz liczby i kręgu odbiorców programu TV Polonia˝.
Jednocześnie Ministerstwo Spraw Zagranicznych poinformowało, że wraz z Telewizją Polską SA dokonuje bieżącej oceny porozumienia zawartego 31 grudnia 2010 r. W ramach działań w powyższym zakresie uregulowanie sytuacji będącej konsekwencją zawarcia i prolongowania przez Telewizję Polską SA umowy ze Spanski Enterprises Inc. dot. nadawania TV Polonia w Ameryce Północnej i Południowej było w latach 2012 i 2013 jednym z głównych tematów rozmów kierownictwa resortu z zarządem spółki.
Ponadto w lutym 2012 r. Ministerstwo Spraw Zagranicznych przekazało Telewizji Polskiej SA szczegółowe informacje od placówek dyplomatyczno-konsularnych RP na temat możliwości odbioru TV Polonia na terytorium obu Ameryk, w tym uwag odbiorców pochodzenia polskiego na temat jakości odbioru technicznego programu TV Polonia i obsługi użytkowników oraz ich oczekiwań wobec dostępności programu, kosztów abonamentu pakietów z TV Polonia, a także możliwości korzystania z TV Polonia via Internet.
Jak wskazuje Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przedmiotem zainteresowania kierownictwa resortu oraz późniejszej korespondencji z Telewizją Polską SA były także kwestie nadawania i odbioru TV Polonia na Litwie. Zaniepokojenie możliwością ograniczenia odbioru jedynego kanału telewizji publicznej dla odbiorców za granicą było powodem spotkania 4 września 2012 r. pana Janusza Oska, podsekretarza stanu w MSZ, z kierownictwem TV Polonia i późniejszej korespondencji w tej sprawie.
W piśmie z dnia 29 listopada 2013 r. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego przedstawiło, iż ww. ustawa o radiofonii i telewizji nakłada na Telewizję Polską SA obowiązek polegający na rozpowszechnianiu programu telewizyjnego TV Polonia, jednakże nie zawiera szczegółowych regulacji dotyczących sposobu udostępniania tego programu, wskazując jedynie, że jest on rozpowszechniany w sposób rozsiewczy satelitarny. Ponadto Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wskazało, iż nie ma możliwości wpływania na decyzje nadawcy publicznego dotyczące sposobu udostępniania programu TV Polonia odbiorcom.
Jednocześnie pragnę poinformować, iż zgodnie z treścią art. 22 ust. 1 ww. ustawy o radiofonii i telewizji organy państwowe mogą podejmować decyzje w sprawach działalności jednostek publicznej radiofonii i telewizji tylko w przypadkach przewidzianych ustawami.
W ramach sprawowanego nadzoru właścicielskiego minister skarbu państwa w świetle ww. ustawy o radiofonii i telewizji oraz ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych nie ma podstaw prawnych do ingerowania w kwestie dotyczące bieżącego prowadzenia spraw spółki, w tym realizację ww. porozumienia zawartego pomiędzy Telewizją Polską SA a ministrem spraw zagranicznych w zakresie tworzenia programu telewizyjnego dla odbiorców za granicą pod nazwą Program Satelitarny TV Polonia. Taka ingerencja nie tylko ze strony ministra skarbu państwa, ale jakiegokolwiek innego organu państwowego byłaby niedopuszczalna i stanowiłaby naruszenie samodzielności nadawcy publicznego.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Rafał Baniak
Warszawa, dnia 13 grudnia 2013 r.