Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia prezesa Rady Ministrów -
na interpelację nr 12220
w sprawie obietnic z exposé dotyczących zrównoważenia budżetu
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację poselską posła Piotra Szeligi w sprawie obietnic z exposé dotyczących zrównoważenia budżetu (pismo SPS-023-12220/12) przesyłam poniższe wyjaśnienia.
Uprzejmie informuję, że zgodnie z exposé pana premiera Donalda Tuska z dnia 18 listopada 2011 r. celem rządu jest, cyt. ˝w roku 2012 wyjście z procedury nadmiernego deficytu (...)˝ oraz podjęcie działań, cyt. ˝które powinny także doprowadzić do obniżenia deficytu na koniec tej kadencji do mniej więcej 1% PKB˝. W związku z powyższym zlikwidowanie nadmiernego deficytu, ograniczenie zadłużenia oraz zmniejszenie, a następnie ustabilizowanie deficytu strukturalnego na poziomie średniookresowego celu budżetowego (1% PKB) należą do najważniejszych zadań rządu. Uprzejmie informuję, że przestrzeganie średniookresowego celu budżetowego jest przewidziane w krajowych średniookresowych ramach budżetowych zgodnie z rozdziałem IV dyrektywy Rady 2011/85/UE z dnia 8 listopada 2011 r. w sprawie wymogów dla ram budżetowych w państwach członkowskich.
Uprzejmie informuję, że Polska jest obecnie objęta procedurą nadmiernego deficytu i zgodnie z rekomendacją Rady Ecofin (z dnia 7 lipca 2009 r.) jest zobowiązana do korekty deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych do 2012 r. w wiarygodny i trwały sposób. Zgodnie z rozporządzeniem Rady (UE) nr 1177/2011 zmieniającym rozporządzenie (WE) nr 1467/97 w sprawie przyspieszenia i wyjaśnienia procedury nadmiernego deficytu w przypadku państw członkowskich, w których przekroczenie deficytu ponad wartość odniesienia jest następstwem wdrażania reformy emerytalnej wprowadzającej wielofilarowy system obejmujący obowiązkowy filar kapitałowy, Rada i Komisja uwzględniają również koszt takiej reformy podczas dokonywania oceny zmian wielkości deficytu w ramach procedury nadmiernego deficytu, o ile deficyt nie przekracza znacząco poziomu, który można uznać za bliski wartości odniesienia, a relacja długu do PKB nie przekracza wartości odniesienia, pod warunkiem zachowania stabilności finansów publicznych.
Pragnę poinformować, że planowane i podjęte działania w celu ograniczenia deficytu sektora instytucji rządowych i samorządowych zostały zaprezentowane m.in. w ˝Programie konwergencji. Aktualizacja 2011˝ (rozdział III.2: Działania podjęte w celu zlikwidowania nadmiernego deficytu)1) oraz ˝Programie konwergencji. Aktualizacja 2012˝ (rozdział III.2: Działania podjęte w celu zlikwidowania nadmiernego deficytu)2).
Uprzejmie informuję, że działania rządu doprowadziły do silnego ograniczenia deficytu w 2011 r., kiedy to przy wysokim (na tle innych krajów Europy) wzroście gospodarczym (4,3%) przeprowadzono skuteczne działania konsolidacyjne. Rekordowa, bo aż o 2,9 punktu procentowego PKB, poprawa wyniku sektora finansów publicznych wg metodologii unijnej była przede wszystkim wynikiem ograniczenia strony wydatkowej (ok. 2 punktów procentowych PKB), której skutki są najbardziej trwałe. Efekt ograniczenia wydatków jest osiągany m.in. dzięki obowiązującej od 2011 r. wydatkowej regule dyscyplinującej (art. 112a ustawy o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r., Dz. U. Nr 157, poz. 1240), ograniczającej tempo wzrostu wydatków dyskrecjonalnych i nowych wydatków sztywnych do 1% realnie w skali roku, a także dzięki zawartemu w art. 112 c ustawy okresowemu (w czasie gdy Polska podlega procedurze nadmiernego deficytu) zakazowi przyjmowania projektów ustaw, których skutkiem może być spadek dochodów jednostek sektora finansów publicznych w stosunku do wielkości wynikających z obowiązujących przepisów, oraz projektów powodujących zwiększenie wydatków, o których mowa w art. 112a. Ponadto pragnę podkreślić, że projekt ustawy budżetowej na rok 2013 jest trzecim z kolei projektem budżetu przyjmującym, że fundusz wynagrodzeń w państwowych jednostkach budżetowych dla pracowników objętych przepisami ustawy z dnia 23 grudnia 1999 r. o kształtowaniu wynagrodzeń w państwowej sferze budżetowej oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2011 r. Nr 79, poz. 431, z późn. zm.), z wyjątkiem służb mundurowych, sędziów i prokuratorów, kształtują się na poziomie nominalnym z roku poprzedniego.
Uprzejmie informuję, iż realizacji średniookresowego celu budżetowego będzie służyć także wprowadzenie stabilizującej reguły wydatkowej, która będzie stanowić implementację w zakresie numerycznych reguł fiskalnych dyrektywy Rady Unii Europejskiej nr 2011/85/UE w sprawie wymogów dla ram budżetowych państw członkowskich. Dyrektywa wskazuje na konieczność posiadania przez państwa członkowskie UE numerycznych reguł fiskalnych, które w perspektywie wieloletniej powinny skutecznie wspierać:
- wypełnianie zobowiązań wynikających z Traktatu o funkcjonowaniu UE w zakresie długu i deficytu (utrzymywanie poziomów deficytu i długu sektora instytucji rządowych i samorządowych poniżej maksymalnych poziomów - odpowiednio 3% PKB i 60% PKB) i
- przestrzeganie średniookresowych celów budżetowych założonych przez dane państwo członkowskie.
Pragnę jednocześnie podkreślić, iż w związku z faktem, iż Polska jest objęta procedurą nadmiernego deficytu, podlega ona ścisłemu monitoringowi sytuacji budżetowej. Zgodnie z art. 10 ust. 1 rozporządzenia Rady nr 1466/97 w sprawie wzmocnienia nadzoru pozycji budżetowych oraz nadzoru i koordynacji polityk gospodarczych, znowelizowanego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1175/2011 z dnia 16 listopada 2011 r., Rada Ecofin i Komisja Europejska monitorują wdrażanie programów konwergencji na podstawie informacji przekazywanych przez państwa członkowskie spoza strefy euro oraz ocen dokonywanych przez Komisję Europejską oraz Komitet Ekonomiczno-Finansowy. Monitorowanie dotyczy w szczególności ewentualnych znacznych rozbieżności między wynikiem sektora instytucji rządowych i samorządowych a średniookresowym celem budżetowym, względnie ścieżką dostosowawczą prowadzącą do osiągnięcia tego celu. Pragnę podkreślić, iż wiarygodna strategia rządu dotycząca konsolidacji fiskalnej została pozytywnie przyjęta przez KE.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Wojciech Kowalczyk
Warszawa, dnia 24 grudnia 2012 r.
1) http://www.mf.gov.pl/_files_/pf/cp2011.pdf
2) http://www.mf.gov.pl/_files_/pf/aktualizacja_2012_pl.pdf