Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 16992
w sprawie umowy o bezcłowym handlu z Królestwem Marokańskim
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo pana Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka Sejmu RP, do ministra gospodarki (znak: SPS-023-16992/13) z dnia 24 kwietnia 2013 r. w sprawie interpelacji poselskiej panów posłów Piotra Chmielowskiego, Macieja Banaszaka, Krzysztofa Kłosowskiego dotyczącej zapytania o możliwość zawarcia umowy o bezcłowym handlu z Królestwem Marokańskim (KM) uprzejmie informuję, iż układ stowarzyszeniowy UE - Maroko, zawierający także postanowienia dotyczące umowy o wolnym handlu, został podpisany w 1996 r. i wszedł w życie 1 marca 2000 r. Polska została objęta tą umową z dniem akcesji do UE w 2004 r. W 2008 r. Królestwo Maroka jako pierwszy z krajów Euromed uzyskało status zaawansowany w relacjach z Unią Europejską. Zgodnie z jego postanowieniami od dnia 1 marca 2012 r. wzajemny handel towarami przemysłowymi między UE a Marokiem został całkowicie zliberalizowany (dotyczy to łącznie ponad 8 tys. pozycji taryfy celnej). Stawki celne w eksporcie z UE do Maroka dla urządzeń medycznych (kody CN od 9018 do 9022) wynoszą 0%.
W dniu 16 lutego 2012 r. Parlament Europejski ratyfikował zawartą w grudniu 2010 r. umowę o dalszej liberalizacji handlu produktami rolnymi oraz rybołówstwa pomiędzy UE a Marokiem. Umowa wprowadza natychmiastową liberalizację 55% stawek celnych na towary pochodzące z Maroka oraz 70% stawek celnych na towary unijne na przestrzeni 10 lat. Prowadzone są także negocjacje pomiędzy UE a Marokiem w sprawie swobody świadczenia usług i zakładania przedsiębiorstw.
W dniu 14 grudnia 2011 r. Rada UE przyjęła zalecenie upoważniające Komisję do otwarcia negocjacji z Egiptem, Jordanią, Marokiem i Tunezją w celu ustanowienia pogłębionych i kompleksowych stref wolnego handlu (tzw. DCFTA) między UE a tymi czterema krajami, w ramach obowiązujących układów stowarzyszeniowych pomiędzy stronami.
Obroty handlowe z Marokiem
Obroty handlowe Polski z Królestwem Marokańskim wyniosły ogółem w 2012 r. (dane wstępne) prawie 366,5 mln EUR, przy czym eksport z Polski do Maroka wyniósł ok. 187,2 mln EUR, natomiast import z Maroka do Polski wyniósł w tym okresie 179,2 mln EUR.
Eksport z Polski urządzeń medycznych do Maroka wyniósł w 2012 r. ok. 126,3 tys. EUR, natomiast import urządzeń medycznych w tym okresie ukształtował się na poziomie ok. 46,6 tys. EUR.
Bariery w dostępie do Maroka
Na stronie internetowej Komisji Europejskiej dot. bazy danych MADB (http://madb.europa.eu/madb/indexPubli.htm), gdzie można znaleźć m.in. informacje dotyczące barier stosowanych przez kraje trzecie wobec eksportu UE, nie odnotowano barier w zakresie dostępu na urządzenia medyczne.
Tak jak informowałem w poprzednich odpowiedziach na bliźniacze interpelacje poselskie w tym zakresie, w przypadku zgłaszania przez polskich przedsiębiorców barier w dostępie do rynków krajów trzecich MG ze swej strony może podjąć odpowiednie działania zarówno w kontaktach bilateralnych (poprzez Wydział Promocji Handlu i Inwestycji w Casablance), jak również na forum UE, w tym poprzez Komitet MAAC (Komitet ds. Dostępu do Rynku) zajmujący się usuwaniem barier dla unijnych przedsiębiorców w dostępie do rynków krajów trzecich.
Działania na rzecz rozwoju dwustronnej współpracy gospodarczej
W 2007 r. nastąpiło znaczne ożywienie dwustronnych kontaktów gospodarczych. Miały miejsce oficjalne wizyty: marokańskiego ministra rolnictwa i rozwoju wsi w RP oraz polskiego wicepremiera, ministra rolnictwa i rozwoju wsi w KM. Do Maroka przybyły też delegacje Krajowej Rady Izb Rolniczych i PKN Orlen SA. W RP w ramach kontaktów z Polską Konfederacją Przedsiębiorców Prywatnych Lewiatan przebywała wiceprezes Generalnej Konfederacji Przedsiębiorstw Maroka (CGEM). Polscy biznesmeni odwiedzali KM w ramach misji gospodarczych Izby Przemysłowo-Handlowej Polska-Maghreb i Regionalnej Izby Gospodarczej w Katowicach oraz misji szkoleniowej Krajowej Izby Gospodarczej.
W 2008 r. wzajemne kontakty w sferze gospodarczej były sporadyczne. Wspomnieć można o misji marokańskich biznesmenów do Polski (listopad 2008 r.) zorganizowanej przez Izbę Handlowo-Przemysłowo-Usługową w Casablance.
Rok 2009 był szczególną okazją dla aktywnej promocji polsko-marokańskich kontaktów z uwagi na przypadającą w nim 50. rocznicę nawiązania stosunków dyplomatycznych między naszymi krajami. W ramach jej uroczystych obchodów w lipcu 2009 r. przebywała w Polsce delegacja Królestwa Maroka, z ministrem handlu zagranicznego P. Abdellatif Maazouzem. Dla towarzyszącej mu grupy biznesmenów Krajowa Izba Gospodarcza zorganizowała Polsko-Marokańskie Forum Ekonomiczne. W trakcie wizyty podpisana została ponadto umowa o współpracy pomiędzy Konfederacją Pracodawców Polskich (KPP) i Generalną Konfederacją Przedsiębiorstw Maroka (CGEM).
W styczniu 2010 r. przebywał w Polsce z wizytą oficjalną premier KM, któremu towarzyszył m.in. minister handlu zagranicznego. W trakcie wizyty podpisano deklarację ministra gospodarki RP i ministra HZ KM o wzajemnej współpracy ustanawiającą mechanizm polsko-marokańskich konsultacji gospodarczych.
Mając na uwadze znaczącą pozycję Maroka wśród krajów arabskich i na kontynencie afrykańskim, jego potencjał ekonomiczny, możliwości nawiązania wzajemnie korzystnej współpracy gospodarczej oraz rosnące znaczenie Maroka dla relacji gospodarczych RP z regionem, z dniem 8 kwietnia 2011 r. wznowiona została działalność Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Maroku z siedzibą w Casablance.
Potencjalne dziedziny współpracy
Maroko od lat należy do czołowych partnerów gospodarczych Polski wśród państw arabskich oraz krajów Afryki pod względem wolumenu wzajemnych obrotów handlowych i polskiego eksportu. Wartości te jednak nie są znaczące i nie odzwierciedlają istniejących potencjalnie możliwości znacznego wzrostu.
Do najważniejszych czynników sprzyjających dalszemu dynamicznemu rozwojowi i dywersyfikacji asortymentowej eksportu z Polski na rynek marokański należą:
- bardzo dobre stosunki polityczne pomiędzy obydwoma krajami,
- uporządkowana baza prawno-traktatowa dwustronnych relacji gospodarczych,
- zaawansowany status Maroka w stosunkach z Unią Europejską i systematycznie liberalizowane zasady dwustronnej polityki handlowej (wspomniane wyżej całkowite zniesienie taryf celnych we wzajemnym handlu towarami przemysłowymi oraz dalsza liberalizacja wymiany handlowej w zakresie towarów rolnych i rybołówstwa),
- względna (na tle innych krajów regionu) stabilizacja polityczna Maroka, relatywnie korzystna sytuacja gospodarcza, realizowane reformy ekonomiczne i szerokie plany rozwoju społeczno-gospodarczego oraz wielkość i chłonność rynku wewnętrznego.
Wśród potencjalnych dziedzin współpracy wskazać należy przede wszystkim dostawy różnych towarów i usług, inwestycje oraz wspólne przedsięwzięcia na potrzeby realizowanych programów rozwoju społeczno-ekonomicznego i modernizacji różnych sektorów oraz bieżącego funkcjonowania gospodarki. Współpraca taka może objąć przede wszystkim następujące branże: mieszkalnictwo, infrastrukturę transportową i turystyczną, rolnictwo, przemysł, energetykę, ochronę środowiska, gospodarkę wodną.
Biorąc pod uwagą potencjalne możliwości polskich firm, szerokie możliwości rozwoju współpracy gospodarczej mogą też dotyczyć dostaw maszyn i urządzeń oraz surowców i półproduktów dla różnych gałęzi przemysłu, a także eksportu sprzętu medycznego, telekomunikacyjnego, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz żywności i artykułów spożywczych.
Możliwości współpracy rysują się także w związku z prowadzonymi w KM poszukiwaniami złóż ropy naftowej i gazu ziemnego (realizacja odwiertów badawczych), rozwojem energetyki (dostawy węgla dla marokańskich elektrowni) oraz w dziedzinie górnictwa nieenergetycznego (przemysł wydobywczy surowców mineralnych zajmuje bardzo ważne miejsce w gospodarce Maroka).
Utrzymanie i zwiększenie dynamiki wzajemnej wymiany handlowej oraz dywersyfikacji struktury eksportu do Maroka wymaga znacznych wysiłków promocyjnych ze strony polskich firm. Jeśli jest to korzystne, powinny one również brać pod uwagę współpracę z eksporterami z krajów UE 15, którzy wcześniej nawiązali niezbędne kontakty i są już obecni na rynku.
W prowadzonych działaniach biznesowych w Maroku należy mieć na uwadze specyfikę rynku marokańskiego, analogiczną do innych krajów arabskich, gdzie relacje biznesowe buduje się latami, a wymierne efekty występują zwykle po dłuższym okresie działań.
Z wyrazami szacunku
Podsekretarz stanu
Andrzej Dycha
Warszawa, dnia 10 maja 2013 r.