Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 6238
w sprawie planowanego opodatkowania darowizn przekazywanych przez organizacje pożytku publicznego osobom fizycznym
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 20 lutego 2014 r., znak: SPS-024-6238/14, przy którym zostało przesłane zapytanie pana Stanisława Szweda, posła na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, z dnia 17 lutego 2014 r. w sprawie opodatkowania pomocy otrzymywanej przez osoby fizyczne od organizacji pożytku publicznego, uprzejmie informuję.
Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768, z późn. zm.) podatkowi temu podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy lub praw majątkowych, w tym w drodze darowizny.
Pomoc udzielana osobom potrzebującym przez organizacje pożytku publicznego (OPP), które otrzymują środki pieniężne z 1% podatku dochodowego, może mieć różny charakter. Decydujące znaczenie w kwestii oceny skutków prawnopodatkowych ma kwalifikacja formy prawnej świadczonej pomocy, a zatem treść konkretnej umowy wiążącej OPP z osobą otrzymującą pomoc.
Osoby fizyczne otrzymujące świadczenia od OPP obowiązane są do zapłaty podatku od spadków i darowizn wówczas, gdy świadczenie następuje w drodze darowizny w rozumieniu przepisów art. 888 Kodeksu cywilnego i jej wartość przekroczy kwotę wolną od podatku. Kwota wolna dla nabywcy zaliczonego do III grupy podatkowej wynosi 4902 zł, z uwzględnieniem kumulacji darowizn nabytych przez jedną osobę od jednej organizacji pożytku publicznego w okresie 5 lat.
Nie każda jednak pomoc świadczona przez OPP ma charakter darowizny. Jeżeli przekazanie środków pieniężnych dokonane jest na podstawie innego tytułu niż wymieniony w ustawie o podatku od spadków i darowizn, nie podlega temu podatkowi.
Odnosząc się do pytań w sprawie planowanego opodatkowania ww. darowizn, uprzejmie informuję.
1. Obecnie nie są prowadzone prace legislacyjne zmierzające do zmiany zasad opodatkowania darowizn lub do zwolnienia ich od podatku. Kwestia zwolnienia z opodatkowania darowizn dla osób potrzebujących pomocy, w tym na cele ochrony zdrowia, była szczegółowo analizowana podczas prac nad nowelizacją ustawy o podatku od spadków i darowizn. Postulaty de lege ferenda w tym zakresie nie znalazły akceptacji ze względu na szczególnie utrudnione w praktyce kontrolowanie sposobu przeznaczenia otrzymanych darowizn, co byłoby konieczne do zapewnienia szczelności systemu podatkowego.
2. W najbliższym okresie nie planuje się podjęcia prac legislacyjnych w opisywanym zakresie.
3. Analiza prowadzona w toku prac nad nowelizacją powyższej ustawy w kontekście możliwości wprowadzenia zwolnienia od podatku darowizn od OPP miała w szczególności na uwadze ochronę zdrowia oraz interesów osób najuboższych i potrzebujących pomocy. Jednocześnie wobec konieczności zapobieżenia wykorzystaniu zwolnienia niezgodnie z jego celem konieczne byłoby określenie ścisłych warunków zwolnienia oraz zasad ich kontroli, które byłyby trudne do zrealizowania w praktyce i nakładałyby obowiązki na beneficjentów pomocy w zakresie gromadzenia dowodów o sposobie przeznaczenia uzyskanej pomocy. W praktyce w większości przypadków wartość darowizn mieści się w kwotach wolnych od podatku. Jeżeli wartość otrzymanej pomocy przekroczy kwotę wolną od podatku, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, na wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego może udzielić indywidualnych ulg w spłacie zobowiązań podatkowych na podstawie art. 67a ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm.), w tym odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć na raty jego zapłatę (zaległości podatkowej) albo umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę. Wobec tego, że wpływy z tytułu podatku od spadków i darowizn stanowią dochody gmin, ulga może być udzielona za zgodą właściwego wójta, burmistrza lub prezydenta miasta.
Przedstawiając powyższe, uprzejmie informuję, że w przypadku opisywanych darowizn bardziej zasadny jest system indywidualnych ulg podatkowych, gdyż pozwala udzielić pomocy tym, którzy jej najbardziej potrzebują. Ponadto zakres zwolnień podatkowych w podatkach stanowiących dochody gmin powinien być weryfikowany z uwzględnieniem zmieniającego się zakresu zadań przypisywanego tym jednostkom.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Dorota Podedworna-Tarnowska
Warszawa, dnia 17 marca 2014 r.