Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 17521
w sprawie likwidacji spółek gazowniczych przez PGNiG SA w Polsce
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na pismo z dnia 13 maja 2013 r. (znak: SPS-023-17521/13), przy którym przesłana została interpelacja pani poseł Beaty Kempy, przedstawiam poniższe informacje w sprawie poruszonej przez panią poseł, w zakresie w jakim dotyczy ona kompetencji ministra właściwego do spraw gospodarki.
Zgodnie z ustawą z dnia 8 sierpnia 1996 r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa minister właściwy do spraw Skarbu Państwa wykonuje uprawnienia wynikające z praw majątkowych należących do Skarbu Państwa, łącznie z wynikającymi z nich prawami osobistymi (art. 2 pkt. 5 lit. a ustawy). Nadzór właścicielski nad spółkami z udziałem Skarbu Państwa, w tym nad spółką PGNiG SA, sprawuje więc zgodnie z obowiązującymi w tej materii przepisami prawa minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Dodatkowo w związku z faktem, że PGNiG SA jest spółką z większościowym udziałem Skarbu Państwa, minister właściwy do spraw Skarbu Państwa nie jest jedynym podmiotem uprawnionym do uczestniczenia w systemie nadzoru właścicielskiego nad tą spółką. Zgodnie z obowiązującą w prawie polskim zasadą równości akcjonariuszy (art. 20 ustawy Kodeks spółek handlowych) wszyscy akcjonariusze spółki mają prawo do współdecydowania o kwestiach związanych z nadzorem nad spółką.
Uprawnienia wynikające z nadzoru właścicielskiego nad spółką PGNiG SA realizuje minister właściwy do spraw Skarbu Państwa. Minister gospodarki zgodnie z ustawą z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej jest organem właściwym w sprawach objętych działem: gospodarka, do którego należą w szczególności sprawy związane z funkcjonowaniem krajowych systemów energetycznych, z uwzględnieniem zasad racjonalnej gospodarki i potrzeb bezpieczeństwa energetycznego kraju. Przepisy prawa nie nakazują spółkom przedstawiania do uzgodnienia lub do zatwierdzenia ministrowi gospodarki swoich planów dotyczących struktury spółki. Minister gospodarki nie ma również wynikających z przepisów prawa kompetencji do bezpośredniego wpływania w tym zakresie na działalność spółek.
Minister gospodarki nie był przez spółkę PGNiG SA informowany, nie uczestniczył w procesie konsultacji krótkoterminowej strategii, a także w toku dalszych działań mających prowadzić do restrukturyzacji spółek dystrybucyjnych. Ministrowi nie zostały również przedstawione do opiniowania żadne dokumenty spółki dotyczące strategii i działań podejmowanych na jej podstawie oraz analizy dotyczące korzyści, kosztów i efektów działań prowadzonych na podstawie strategii spółki, w tym restrukturyzacji spółek dystrybucyjnych PGNiG SA.
Odnosząc się do celowości restrukturyzacji spółek dystrybucyjnych, podkreślić należy, że liberalizacja sektora gazu ziemnego wiąże się przede wszystkim z działaniami mającymi na celu stymulowanie konkurencji na rynku obrotu gazem ziemnym. Stymulowaniu konkurencji służy m.in. odpowiednia architektura segmentu odbiorców końcowych gazu ziemnego, która umożliwia aktywny udział odbiorcy w kreowaniu sektora gazu ziemnego poprzez m.in. efektywną zmianę sprzedawcy gazu ziemnego czy też zaawansowane rozwiązania dotyczące opomiarowania inteligentnego. Rola operatorów systemu dystrybucyjnego jest dla prawidłowego funkcjonowania tego segmentu kluczowa. Również regulacje dotyczące obowiązku unbundlingu prawnego i funkcjonalnego operatorów systemów dystrybucyjnych mają doprowadzić do stworzenia transparentnego rynku, w którym konkurencja pomiędzy spółkami obrotu gazem ziemnym nie jest utrudniana poprzez dyskryminacyjne działania spółek świadczących usługi dystrybucyjne. Celem wprowadzenia takich rozwiązań prawnych jest stworzenie zliberalizowanego i płynnego rynku gazu ziemnego z niedyskryminacyjnym dostępem do sieci dystrybucyjnych gazu ziemnego.
Regulacje prawne nie zakazują działania operatora systemu dystrybucyjnego jako części przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, jednakże nakazują zapewnienie niezależności działań segmentu obrotu gazem ziemnym i segmentu dystrybucji gazu ziemnego przy ścisłym jej monitorowaniu w celu zapobieżenia wykorzystywania integracji pionowej w odniesieniu do pozycji konkurencyjnej na rynku.
Mając na uwadze powyższe, stwierdzić należy, że akty prawne zarówno na poziomie europejskim (tj. dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE), jak również transponujące przepisy unijne akty prawa polskiego, w tym w szczególności ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, zapewniają ramy prawne dla transparentnego i niedyskryminacyjnego funkcjonowania operatorów systemów dystrybucyjnych w sposób uniemożliwiający operatorom działającym w ramach przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo dyskryminowanie innych podmiotów.
Tym samym przepisy prawa gwarantują, że restrukturyzacja prowadzona przez PGNiG SA oraz jej efekty, które muszą pozostawać w zgodzie z imperatywnymi przepisami prawa europejskiego i polskiego, nie wywołają niekorzystnych efektów dla funkcjonowania rynku gazu ziemnego z punktu widzenia rozwoju konkurencji i liberalizacji rynku gazu ziemnego.
Przedkładając powyższe informacje, wyrażam przekonanie, że będą one stanowiły wyczerpującą odpowiedź na zgłoszone przez panią poseł pytania.
Z poważaniem
Sekretarz stanu
Tomasz Tomczykiewicz
Warszawa, dnia 13 czerwca 2013 r.