Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Gospodarki - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 22242
w sprawie usuwania płyt azbestowo-cementowych z budynków wykonanych w technologii OWT 75
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację (znak: SPS-023-22242/13) pana posła Tadeusza Woźniaka w sprawie usuwania płyt azbestowo-cementowych z budynków wykonanych w technologii OWT 75, przedstawiam poniższą informację zawierającą odpowiedzi na pytania sformułowane w interpelacji.
- Czy wykonane zabezpieczenie na filarkach azbestowo-cementowych w postaci styropianu i wełny mineralnej podczas termomodernizacji w budynkach spełniają wymogi określone w § rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 02.04.2004 r.?
Zabezpieczenie filarków budynku - termomodernizacja - to działanie w pełni zgodne z obowiązującymi przepisami, które nie powoduje narażenia zdrowia mieszkańców, natomiast pozwala na użytkowanie wyrobów azbestowych przy zapewnieniu przeprowadzenia co pięć lat kontroli ich stanu technicznego zgodnie rozporządzeniem ministra gospodarki z dnia 5 sierpnia 2010 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie sposobów i warunków bezpiecznego użytkowania i usuwania wyrobów zawierających azbest (Dz. U. z 2010 r. Nr 162, poz. 1089), jednakże okres nie może wykraczać poza rok 2032.
- Czy przykryte elementy będą musiały zostać usunięte?
Zgodnie z ˝Programem oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝ wszystkie wyroby zawierające azbest muszą zosatc usunięte do roku 2032. Przy planowaniu remontów budynków poddanych wcześniejszej termomodernizacji zabezpieczającej użytkowane wyroby azbestowe należy uwzględnić konieczność oczyszczenia ich z azbestu przed 2032 r.
- Kto w przypadku spółdzielni mieszkaniowych ma ponieść koszty ponownego docieplenia ścian po demontażu azbestu i ewentualnie wadliwej zabudowy, o ile taka miałaby miejsce?
˝Program oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝ nie reguluje kwestii dotyczących ewentualnych kosztów ponoszonych w przypadku prac remontowych budynków spółdzielni mieszkaniowych. Tego typu zagadnienia nie znajdują się w kompetencji ministra gospodarki.
- Czy minister gospodarki monitoruje przebieg demontażu elementów azbestowych w obiektach budowlanych i sposób utylizacji azbestu?
- Jak zaawansowany jest proces usuwania azbestu z obiektów budowlanych?
Do 2009 r. zeskładowano 1 mln ton odpadów azbestowych. W latach 2009-2010 zeskładowano ok. 200 tys. ton odpadów azbestowych. W roku 2011 przyjęto na składowiska odpadów 103 790,94 ton odpadów azbestowych. Ilość odpadów azbestowych przyjęta na składowiska w 2012 r. to 7807,063 Mg.
Obowiązek inwentaryzacji wyrobów zawierających azbest spoczywa zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska na wykorzystujących te wyroby osobach fizycznych i prawnych, w tym również jednostkach samorządu terytorialnego.
Dla uzyskania poprawy słabego wskaźnika od 2008 r. minister gospodarki udziela dotacji jednostkom samorządu terytorialnego na sporządzenie inwentaryzacji wyrobów azbestowych na terenie gminy i opracowanie lokalnego programu usuwania azbestu niezbędnego przy wnioskowaniu o środki finansowe na usuwanie wyrobów azbestowych. Ministerstwo Gospodarki stworzyło także dla jednostek samorządu terytorialnego bezpłatną aplikację do monitorowania inwentaryzacji i procesu usuwania wyrobów azbestowych funkcjonującą na stronie internetowej www.bazaazbestowa.gov.pl. Na dzień dzisiejszy z bazą azbestową współpracuje 1860 jednostek w zakresie informacji o wyrobach użytkowanych przez osoby fizyczne (75%) i 1788 jednostek w zakresie informacji o wyrobach użytkowanych przez osoby prawne (72%). Fizyczne wycofywanie z użytkowania wyrobów azbestowych jest wciąż na wczesnym etapie, w skali kraju możemy mówić o zutylizowaniu ok. 3,4% zewidencjonowanych zasobów. Wyższe wskaźniki otrzymujemy dla samych osób prawnych: 7,7% Polska.
W 2010 r. został rozesłany do wszystkich gmin w Polsce apel ministra gospodarki dotyczący ich udziału w procesie wycofywania z użytkowania wyrobów azbestowych. Od tego czasu notuje się stopniowy wzrost liczby gmin współpracujących z bazą azbestową.
Działaniem wprost angażującym gminy do sporządzenia inwentaryzacji wyrobów azbestowych na swoich terenie jest coroczne ogłaszanie przez Ministerstwo Gospodarki konkursu na działania przewidziane w ˝Programie oczyszczania kraju z azbestu na lata 2009-2032˝, w ramach którego jednostkom samorządu terytorialnego przydzielane są dotacje na inwentaryzację wyrobów i opracowanie programów usuwania azbestu oraz na działania edukacyjno-informacyjne.
Jeżeli chodzi natomiast o utylizację azbestu, na dzień dzisiejszy jedyną dopuszczalną prawnie metodą utylizacji odpadów azbestowych jest składowanie. Ewidencję odpadów prowadzą składowiska, jednakże to urzędy gminne bilansują na bieżąco gospodarkę wyrobami i odpadami azbestowymi na swoim terenie.
- Czy rząd przewiduje pomoc dla właścicieli obiektów budowlanych zobowiązanych do usunięcia azbestu z budynków i budowli, w tym także z sieci wodociągowej?
Proces oczyszczania kraju z azbestu zaplanowano na 30 lat. W trakcie realizacji poprzedniego i obecnego programu uruchomiono wiele instrumentów finansowych, które obejmują koszty demontażu, transportu i składowania wyrobów azbestowych. Wysokość dofinansowania jest zróżnicowana na terenie poszczególnych województw i zależy od zasad ustalonych przez instytucje udzielające wsparcia.
POKzA nie przewiduje dysponowania przez ministra gospodarki środkami finansowymi na usuwanie wyrobów zawierających azbest. Środki pozostające w dyspozycji MG przeznaczane są na działania związane z inwentaryzacją wyrobów azbestowych, na opracowywanie lokalnych programów usuwania azbestu, działania edukacyjno-informacyjne, monitoring realizacji POKzA oraz działania związane z ochroną zdrowia. Nie ma możliwości uruchomienia środków budżetowych zapewniających całkowite odciążenie właścicieli odpadów azbestowych od ponoszenia kosztów demontażu i składowania odpadów azbestowych, a tym bardziej kosztów zastąpienia użytkowanych wyrobów zawierających azbest wyrobami bezazbestowymi. Odpady zawierające azbest zostały zwolnione z opłaty za składowanie, co obniża koszt ich unieszkodliwiania.
Jeżeli chodzi natomiast o sieci wodociągowe, uprzejmie informuje, iż rozporządzenie ministra gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest, dopuszcza pozostawienie rur azbestowo-cementowych w ziemi (§ 7 przedmiotowego rozporządzenia). Pozostawienie w ziemi rur azbestowo-cementowych jest związane z konicznością zaznaczenia ich występowania w planach sytuacyjnych i dokumentacji technicznej.
Mam nadzieję, że przedstawione powyższe informacje odpowiadają na poruszone przez pana posła problemy.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Ilona Antoniszyn-Klik
Warszawa, dnia 22 listopada 2013 r.