Odpowiedź na interpelację nr 34887
w sprawie zwiększenia dostępu do przymierzalni dla osób niepełnosprawnych w sklepach i centrach handlowych
Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa Tomasz Żuchowski
Warszawa, 31-12-2015
Szanowny Panie Marszałku,
odpowiadając na przekazaną przy piśmie z dnia 9 listopada 2015 r., data wpływu: 12 listopada 2015 r., interpelację nr 34887 posła Roberta Wardzały w sprawie zwiększenia dostępu do przymierzalni dla osób niepełnosprawnych w sklepach i centrach handlowych, przedstawiam poniższe informacje.
1. Czy możliwe jest zobligowanie przedsiębiorców do takiego projektowania powierzchni handlowych, by poruszanie się po nich osób niepełnosprawnych było naprawdę komfortowe?
2. Czy możliwe jest spowodowanie by, z pomocą rządu, istniejące powierzchnie dostosować do obowiązujących na świecie standardów?
Na wstępie należy podkreślić, iż zgodnie z art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz. U. z 2013 r., poz. 1409, z późn. zm.) obiekt budowlany wraz ze związanymi z nim urządzeniami budowlanymi należy, biorąc pod uwagę przewidywany okres użytkowania, projektować i budować w sposób określony w przepisach, w tym techniczno-budowlanych, oraz zgodnie z zasadami wiedzy technicznej, zapewniając niezbędne warunki do korzystania z obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego przez osoby niepełnosprawne, w szczególności poruszające się na wózkach inwalidzkich. W związku z powyższym należy podkreślić, iż ww. ustawa nakłada obowiązek na projektanta, a co za tym idzie na wszystkich uczestników procesu budowlanego, projektowania i budowania obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego w sposób zapewniający niezbędne warunki korzystania z nich przez osoby niepełnosprawne. Dodatkowo zgodnie z art. 9 ust. 1 ww. ustawy w przypadkach szczególnie uzasadnionych dopuszcza się odstępstwo od przepisów techniczno-budowlanych, jednak w stosunku do obiektów użyteczności publicznej i mieszkaniowego budownictwa wielorodzinnego odstępstwo nie może powodować ograniczenia dostępności dla osób niepełnosprawnych. Jednocześnie zgodnie z art. 20 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy do podstawowych obowiązków projektanta należy opracowanie projektu budowlanego w sposób zgodny z wymaganiami ustawy, ustaleniami określonymi w decyzjach administracyjnych dotyczących zamierzenia budowlanego, obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Zgodnie zaś z art. 95 ww. ustawy osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie, które nie spełniają lub spełniają niedbale swoje obowiązki podlegają odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.
Uszczegółowienie ww. uregulowań zostało zawarte w przepisach techniczno-budowlanych, wydanych na podstawie ustawy - Prawo budowlane, tj. rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1422, z późn. zm.). Przepisy ww. rozporządzenia stosuje się przy projektowaniu, budowie i przebudowie oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynków oraz budowli nadziemnych i podziemnych spełniających funkcje użytkowe budynków, a także do związanych z nimi urządzeń budowlanych.
Przywołane rozporządzenie określa szczegółowe wytyczne dotyczące dostępności budynków do potrzeb osób niepełnosprawnych, w zakresie m. in. zapewnienia dostępu na wszystkie kondygnacje użytkowe osobom niepełnosprawnym w budynku mieszkalnym wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego, użyteczności publicznej wyposażonym w dźwigi, obowiązku wykonania pochylni lub zainstalowania odpowiedniego urządzenia technicznego, umożliwiającego dostęp osobom niepełnosprawnym do mieszkań położonych na pierwszej kondygnacji nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnej zawierającej miejsca postojowe dla samochodów osobowych w budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposażonym w dźwigi czy nakazu przystosowania w budynkach użyteczności publicznej pomieszczeń ogólnodostępnych ze zróżnicowanym poziomem podłóg.
Ponadto, należy poinformować, iż Ministerstwo Infrastruktury i Budownictwa planuje zrealizować w ramach projektu pn. „Wzmocnienie potencjału legislacyjnego w obszarze procesu inwestycyjno-budowlanego – etap I” zadanie: „Zlecenie badań, analiz lub ekspertyz w zakresie przepisów techniczno-budowlanych, standardów projektowania i wykonywania budynków oraz wymagań dotyczących właściwości wyrobów budowlanych stosowanych w budownictwie”. Projekt będzie realizowany w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 (PO WER). Podstawowym celem zadania będzie przegląd obowiązujących regulacji prawnych w zakresie przepisów techniczno-budowlanych w Polsce i 3 państwach członkowskich Unii Europejskiej, w tym również dotyczących dostępności budynków dla osób niepełnosprawnych.
Podsumowując należy zauważyć, że obecnie przepisy prawa budowlanego określają zasady dostępu do obiektu budowlanego przez osoby niepełnosprawne, nie regulują natomiast szczegółowo w jaki sposób ma to być zrealizowane z uwagi na fakt, iż to projektant jest odpowiedzialny za opracowanie rozwiązań architektoniczno–budowlanych, zgodnych z przepisami techniczno-budowlanymi oraz zasadami wiedzy technicznej.
Z poważaniem,
Tomasz Żuchowski
Podsekretarz Stanu