Interpelacja nr 34294
do ministra zdrowia
w sprawie skuteczności egzekwowania odpowiedzialności zawodowej lekarzy
Rzeszów, 18 sierpnia 2015 r.
Lekarze, jak wszyscy obywatele podlegają odpowiedzialności powszechnej, a więc dotyczy ich postępowanie cywilne i karne. Dodatkowo, z racji wykonywanego zawodu, ponoszą odpowiedzialność w trybie postępowania dyscyplinarnego, prowadzonego przez pracodawcę. Każdy z wymienionych trybów jest niezależny, rządzi się własnymi przepisami i może być prowadzony równolegle.
Postepowanie w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej opiera się na przepisach ustawy z dnia 17.05.1989 r. o izbach lekarskich i rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 26.09.1990 r. w sprawie postępowania w przedmiocie odpowiedzialności zawodowej lekarzy. W sprawach nieuregulowanych tymi przepisami zastosowanie mają przepisy Kodeksu postępowania karnego. Zgodnie z ustawą o izbach lekarskich karalność przewinienia zawodowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło 5 lat. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy czyn stanowiący przewinienie zawodowe jest jednocześnie przestępstwem. W praktyce oznacza to, że organy samorządu zawodowego lekarzy mają stosunkowo krótki okres na przeprowadzenie postępowania. W pierwszej fazie, tj. w postepowaniu wyjaśniającym prowadzonym przez Rzecznika Odpowiedzialności Dyscyplinarnej, przyjęto rozwiązania mające na celu zapobieganie przewlekłości. Procedura wyjaśniająca jest co do zasady ograniczona czasowo i powinna zakończyć się w terminie 6 miesięcy. Stronom przysługuje prawo złożenia zażalenia do Naczelnego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej na przewlekłość postępowania prowadzonego przez Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej. Jednak te regulacje nie mają zastosowania w kolejnej fazie postępowania dyscyplinarnego, czyli w postepowaniu przed sądami lekarskimi. W wielu przypadkach sądy nie są w stanie prawomocnie zakończyć sprawy przed upływem karalności przewinienia zawodowego. Taka sytuacja wpływa niekorzystnie nie tylko na pokrzywdzonego, ale też na pozycję obwinionego w postępowaniu dyscyplinarnym.
Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich obowiązująca regulacja stanowi zagrożenie dla konstytucyjnego prawa do sądu, które obejmuje również prawo do uzyskania rozstrzygnięcia w rozsądnym terminie. Głównym źródłem problemu jest brak precyzyjnych przepisów normujących postępowanie przed sądami lekarskimi. Bo, o ile w ustawie o izbach lekarskich istnieje mechanizm zabezpieczający sprawność postepowania na etapie procedury wyjaśniającej, o tyle brak jest tożsamych przepisów na etapie postępowania przed sądami lekarskimi. Przepisy normujące odpowiedzialność zawodową powinny w taki sposób kształtować przebieg procesu, aby zapewniona była jego sprawność, a sprawy związane z naruszeniem zasad etyki lekarskiej oraz przepisów związanych z wykonywaniem zawodu lekarza były rozstrzygane możliwie jak najszybciej. Należy jednak zaznaczyć, że szybkość postepowania nie może być osiągana ze szkodą dla celów procesu karnego i dla ustawowo zagwarantowanych interesów stron.
W związku z powyższym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:
Czy Ministerstwo planuje podjęcie działań legislacyjnych, które poprawią skuteczność egzekwowania odpowiedzialności zawodowej lekarzy?
W jaki sposób Resort zamierza unormować postępowanie przed sądem lekarskim?
Czy poszkodowani mogą ubiegać się o odszkodowanie z tytułu przewlekłości postępowania przed sądami lekarskimi?
Z wyrazami szacunku
Kazimierz Ziobro
Poseł na Sejm RP