Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 18512
w sprawie promocji polskiego biznesu i przedsiębiorczości przez ambasadora w Gruzji
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelacje pana posła Dariusza Piontkowskiego (pisma nr SPS-023-18441-18530/13 z dnia 11 czerwca br.) w sprawie promocji polskiego biznesu i przedsiębiorczości przez ambasadorów RP w poszczególnych państwach pragnę podkreślić, że resort spraw zagranicznych od wielu lat realizuje zadania w zakresie dyplomacji ekonomicznej. Rolę ministra spraw zagranicznych w obszarze wspierania polskiego biznesu i przedsiębiorczości za granicą określa ustawa o działach administracji rządowej z dnia 4 września 1997 r. (Dz. U. 1997 r. Nr 141, poz. 943, z późn. zm.).
Udział zadań ekonomicznych i gospodarczych realizowanych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych systematycznie wzrasta. Z roku na rok rośnie zainteresowanie firm wsparciem dyplomatycznym, zwłaszcza na rynkach mało znanych, odległych geograficznie, ryzykownych gospodarczo i politycznie, a jednocześnie oferujących znaczący potencjał gospodarczy. W 2012 r. z różnych form wsparcia skorzystało kilkaset przedsiębiorstw na blisko 70 rynkach, zaś liczba indywidualnych działań wspierających (przy konkretnych transakcjach handlowych i projektach inwestycyjnych) szacowana jest na ok. 1 tys.
Poniżej przedstawiam odpowiedzi na poszczególne pytania zawarte w interpelacji (w ich oryginalnym brzmieniu):
1. Jaka komórka (wydział itp.) zajmuje się przy polskiej ambasadzie sprawami gospodarczymi i handlowymi Polski, w tym wspieraniem działalności polskich podmiotów gospodarczych na rynku zagranicznym? Czy przy ambasadzie działa biuro radcy handlowego RP1)?
Zgodnie z obecnymi przepisami zadania z zakresu dyplomacji ekonomicznej realizowane są przez wydziały ekonomiczne oraz wydziały promocji handlu i inwestycji znajdujące się w strukturze polskich placówek dyplomatycznych.
W odniesieniu do regionów będących przedmiotem zainteresowania posła Dariusza Piontkowskiego 42 placówki realizują zadania z zakresu szeroko rozumianej dyplomacji ekonomicznej za pośrednictwem wydziałów ekonomicznych (bądź wydziałów polityczno-ekonomicznych) i wydziałów promocji inwestycji i handlu2) znajdujących się w strukturze placówek dyplomatycznych. Są to najczęściej przedstawicielstwa w państwach, z którymi tradycyjnie łączą nas rozbudowane relacje gospodarcze (Europa, USA), jak też w krajach odznaczających się wysokim potencjałem współpracy gospodarczej (kraje WNP, Azja, Ameryka Południowa, Afryka). W ponad 30 krajach w ramach ambasad funkcjonuje bądź WPHI, bądź wydział ekonomiczny (np. w Moskwie, Waszyngtonie, Kijowie, Berlinie). Niezależnie od struktury placówek dyplomatycznych wszyscy kierownicy placówek podejmują aktywne działania w obszarze wsparcia polskich podmiotów na rynkach krajów urzędowania. Czynnik ten stanowi miernik skuteczności działań polskich placówek zagranicznych.
2. Czy ww. komórka (bądź ambasada) posiada własną stronę internetową? Czy posiada zakładkę dotyczącą współpracy handlowej i gospodarczej? Jaki jest jej adres internetowy?
Wszystkie placówki dyplomatyczne posiadają strony internetowe, które są regularnie aktualizowane, w tym w aspekcie współpracy gospodarczej. Dodatkowo działające w strukturze ambasad WPHI posiadają oddzielne strony internetowe dostępne w ramach portalu WPHI: http://polska.trade.gov.pl/pl lub bezpośrednio: http://miasto.trade.gov.pl/pl, na których zamieszczane są informacje o stosunkach gospodarczych Polski z danym państwem, wykaz bazy prawno-traktatowej, informacje dotyczące najważniejszych branż, przewodnik po rynku oraz poradniki eksportowo-biznesowe, jak też odniesienia i linki do stron innych organizacji i podmiotów, które mogą być przydatne przy rozwijaniu działalności na danym rynku (PAIIZ, PARP, MG, izby handlowe itp.). Materiały na wskazanych stronach dostępne są najczęściej w dwóch lub trzech wersjach językowych (polski, język kraju urzędowania, język angielski). Zasilają one też bazę danych dla polskich eksporterów dostępną na Portalu Promocji Eksportu (http://www.eksporter.gov.pl/).
W ramach działań związanych z rozwojem przedsięwzięć z zakresu dyplomacji ekonomicznej MSZ planuje rozbudowę stron internetowych tych nielicznych już ambasad, które do tej pory nie zamieszczały informacji ekonomicznej (ze wskazanych przez posła Piontkowskiego placówek jest to na przykład Erywań, w którym nie wyodrębniono stanowiska ekonomicznego ani WPHI).
3. Czy ministerstwo (lub ambasada) dysponuje obszernym opisem stosunków gospodarczych i handlowych Polski ze wskazanym krajem? Czy taki materiał jest ogólnodostępny, a zwłaszcza czy mogą z niego korzystać polscy przedsiębiorcy?
Na stronach internetowych ambasad znajdują się ogólnodostępne, rozbudowane informacje na temat uwarunkowań politycznych, gospodarczych oraz prawnych danego kraju, jak też współpracy dwustronnej. Na podstawie materiałów przygotowywanych przez placówki dyplomatyczne aktualizowane są także dane w tym zakresie na stronach Ministerstwa Gospodarki: http://www.mg.gov.pl/Wspolpraca+miedzynarodowa. Dodatkowo polskie placówki dyplomatyczne przygotowują tzw. informatory ekonomiczne, które mogą stanowić źródło informacji dla przedsiębiorców.
Warto też podkreślić, iż placówki dyplomatyczne prowadzą szeroko zakrojoną działalność informacyjną, przygotowując analizy oraz opracowania będące odpowiedzią na konkretne zapytania i zapotrzebowania ze strony przedsiębiorstw czy stowarzyszeń przemysłowo-handlowych zainteresowanych danym rynkiem.
4. Jakie najważniejsze działania podejmuje polska placówka dyplomatyczna w danym kraju na rzecz rozwoju stosunków gospodarczych i handlowych między Polską a wskazanym państwem oraz współpracy z polskim biznesem? Jakie najważniejsze działania dotyczące polskiego biznesu, w tym promocji i informacji, prowadzi ambasada? Jakie działania planowane są szczególnie w 2013 r.?
Wspieranie polskich przedsiębiorstw za granicą to obecnie jedno z kluczowych zadań polskiej dyplomacji. Dostosowując instrumenty dyplomacji ekonomicznej do zmieniającej się sytuacji w gospodarce światowej oraz do ewoluujących potrzeb i wyzwań dla polskich przedsiębiorstw, placówki dyplomatyczne wykorzystują różnorodne formy wsparcia na konkretnych rynkach.
Wśród tradycyjnych form aktywności polskich placówek z zakresu dyplomacji ekonomicznej, w tym w szczególności wsparcia polskich przedsiębiorstw, znajdują się:
- organizacja konsultacji, wizyt i spotkań dwustronnych przedstawicieli resortów gospodarczych RP z partnerami danego państwa na szczeblu rządowym, lokalnym i samorządowym;
- współorganizacja wystaw, pokazów, spotkań B2B, podróży studyjnych i roadshows;
- zachęcanie polskich firm do udziału w targach w danym kraju;
- organizacja spotkań i giełd kooperacyjnych, seminariów branżowych, imprez kiermaszowych;
- opracowywanie analiz rynkowych i artykułów w prasie fachowej;
- przekazywanie zainteresowanym adresów potencjalnych odbiorców polskich towarów;
- dostarczanie danych do Portalu Promocji Eksportu;
- podejmowanie działań interwencyjnych;
- prowadzenie internetowej bazy ofert polskich eksporterów;
- doradztwo w sprawach świadczenia usług, organizacji rynku, zwyczajów handlowych;
- promocja Polski jako miejsca do lokowania inwestycji poprzez informowanie partnerów zagranicznych o warunkach inwestowania w Polsce (otoczenie prawne, możliwości wsparcia, SSE);
- cykliczne publikacje płatnych artykułów na temat Polski jako atrakcyjnego partnera gospodarczego;
- prezentacja polskich regionów jako atrakcyjnych stref dla zagranicznych inwestorów;
- doradztwo firmom zainteresowanym inwestowaniem w Polsce;
- doradztwo polskim firmom zainteresowanym inwestowaniem na terenie danego kraju;
- prowadzenie internetowej bazy ofert polskich nieruchomości i terenów inwestycyjnych.
Poza tradycyjnymi formami wsparcia coraz istotniejszą rolę w działaniach MSZ, w tym za pośrednictwem placówek dyplomatycznych, odgrywają:
- konferencje i seminaria gospodarcze organizowane w Polsce i za granicą - z udziałem polskich firm, ośrodków badawczych i ekspertów gospodarczych;
- wydarzenia promocyjne o przekrojowym charakterze;
- działania na rzecz internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw (np. wspieranie działań na rzecz pozyskania dostępu do złóż surowców naturalnych);
- wspieranie pozyskiwania zagranicznych doświadczeń i technologii w szeregu dziedzin, w szczególności w obszarze poszukiwania i eksploatacji złóż gazu łupkowego;
- spotkania kierowników placówek dyplomatycznych z przedsiębiorcami;
- wizyty studyjne zagranicznych dziennikarzy ekonomicznych.
Przykłady planowanych działań z zakresu dyplomacji ekonomicznej w II połowie br.:
- kontynuacja projektu ˝Od mistrzostw Europy do mistrzostw świata w piłce nożnej˝, w ramach którego planowane są misje gospodarcze do kilku regionów w Rosji, w których odbędą się wydarzenia w ramach mistrzostw świata w piłce nożnej w 2018 r. - udział polskich przedsiębiorstw w misjach powinien sprzyjać rozwojowi współpracy gospodarczej z partnerami rosyjskimi, zwłaszcza w kontekście realizacji dużych projektów infrastrukturalnych;
- udział w wystawach, targach oraz organizacja bądź współorganizacja seminariów w: Brazylii (Międzynarodowe Targi Dostawców Przemysłowych dla Północnej Brazylii FORIND NORDESTE - Recife; Międzynarodowe Targi Dostawców dla Przemysłu Hotelarskiego i Gastronomicznego EQUIPOTEL NORDESTE - Recife, Międzynarodowe Targi Maszyn, Urządzeń i Chemii dla Przemysłu Tekstylnego MAQUINTEX - Fortaleza, Międzynarodowe Targi Ochrony Środowiska FIMAI - Sao Paulo), Czechach (misje producentów stolarki otworowej i przedstawicieli branży budowlanej oraz promocja producentów żywności, targi odzieżowe STYL-KABO, elektrotechniczne AMPER, budowlane/meblowe IBF, Mobitex, rolno-spożywcze Zeme Zivitelka, przemysłowe MSV, budowlane For Arch), Finlandii (w Tampere Poland Your Business Partner podczas targów Subcontracting'13 - 25 września br.), Indonezji (Makassar Food Expo - sektor rolno-spożywczy, Kalimantan Mining, Oil & Gas Exhibition - sektor wydobywczy węgla i gazu), Japonii (SMTS, FOODEX, Japan IT week, FOOMA, Tokyo Game Show w ramach EU Gateway to Japan), Arabii Saudyjskiej (stoiska na targach Saudi Build oraz Saudi Food w Rijadzie), Litwie (międzynarodowe targi tekstyliów Baltic Textile & Leather - 17-19 października br., seminarium dotyczące promocji połączenia gazowego Polska - Litwa i przedsiębiorstw polskiego sektora gazowniczego), Łotwie (targi żywnościowe Riga Food i meblowe Baltic Furniture), Meksyku (międzynarodowe targi zielonych technologii Green Expo we wrześniu br.), Niemiec (targi AERO w Friedrichshafen, TerraTec/EnerTec, giełda kooperacyjna Green Ventures oraz targi Zuliefermesse w Lipsku, Expo Real w Monachium, polsko-niemieckie warsztaty klastrów, Forum Polskich Przedsiębiorców), Portugalii (targi wielobranżowe Expomadeira w Regionie Autonomicznym Madery oraz jubilerstwa i biżuterii Portojóia w Porto), Słowacji (Słowacko-Polskie Forum Ekonomiczne, Nowa Wieś Spiska, 24 pażdziernika br.), Słowenii (targi rolno-spożywcze, małej przedsiębiorczości oraz meblowe, seminaria promocyjne dla członków klastra przemysłowego tworzyw sztucznych z Bydgoszczy oraz przedsiębiorców w regionu kujawsko-pomorskiego i zachodniopomorskiego), Szwajcarii (przy współpracy z giełdą zuryską konferencja na temat polskich projektów prywatyzacyjnych), Szwecji (imprezy targowe: IT Innovations EXPO, Stockholm Furniture Fair, targi budowlane Byggmässan, targi leśne Elmia Wood, targi Hem & Villa, targi Elmia Subcontractor), USA (konferencja poświęcona technologicznym wyzwaniom w sektorze energetyki nuklearnej - październik br.), Węgrzech (maszyny rolnicze - AGROmashexpo; dachy, ściany, elewacje - TFH; materiały budowlane, meble, wyposażenie wnętrz - Construma; kosmetyki, wellness - Beauty Forum; odnawialne źródła energii, ochrona środowiska - Ökoindustria, opakowania oraz usługi logistyczne - Budatranspack), Wietnamie (udział polskich przedsiębiorstw z sektora ochrony środowiska w forum i wystawie UE Green-Biz oraz forum sektora farmaceutycznego, kosmetycznego i higieny osobistej), Włoszech (polski sektor kosmetyczny - Cosmoprof Bolonia, OZE - Palermo, promocja inwestycji - Padwa, Triest, Perugia, polskie okna i drzwi - Made Expo Mediolan, jachty - Genua, seminarium inwestycyjne na Malcie; wystawy: polski design podczas Międzynarodowych Targów Meblowych w Mediolanie, pokaz mody; sektor lotniczy i ICT w Turynie), ZEA (październik br. - SIAL ME - promocja polskich produktów żywnościowych).
- organizacja misji z udziałem polskich firm w: Azerbejdżanie (III kwartał br.), Chile (wizyta firm z branży przetwórstwa rybnego - wrzesień br., misja polskich zielonych technologii GreenEvo - październik br.); Czarnogórze (forum gospodarcze), Iranie (organizacja misji gospodarczej KIG oraz misji gospodarczej w ramach projektu GreenEvo), Kambodży (planowana jest misja Ministerstwa Środowiska RP oraz seminarium na temat ochrony środowiska), Kongo (wrzesień br.), Rosji (misja gospodarcza na Syberii - Nowosybirsk, Barnauł - m.in. z udziałem firm skupionych w projekcie GreenEvo Ministerstwa Środowiska), Szwecji (misje gospodarcze regionów polskich - miasto Olsztyn, woj. zachodniopomorskie, woj. lubelskie, Specjalna Strefa Ekonomiczna - Białogard, woj. śląskie, misja w ramach PO ˝Rozwój Polski Wschodniej˝), Tunezji (misja gospodarcza firm do Tunezji i do Polski), Ukrainie (otwarcie Konsulatu Generalnego RP w Doniecku - jesień br.);
- wizyty i konsultacje międzyrządowe z udziałem przedstawicieli polskich przedsiębiorstw: Indie (w Delhi na II połowę br. planowana jest III sesja Polsko-Indyjskiej Komisji Mieszanej ds. Gospodarczych. Wizycie przedstawicieli polskich władz ma towarzyszyć delegacja biznesowa), Izrael, RPA, ZEA (oficjalne wizyty), Uzbekistan (posiedzenie Komisji Międzyrządowej z Uzbekistanem - październik br. i towarzyszące jej seminaria/fora biznesowe).
5. Z jakimi najważniejszymi podmiotami w poszczególnych krajach polskie ambasady współpracują na polu rozwijania współpracy ekonomiczno-handlowej?
Przedstawiciele polskich placówek dyplomatycznych pozostają w regularnym kontakcie z przedstawicielami:
- administracji rządowej odpowiedzialnej za relacje gospodarcze oraz współpracę zagraniczną (ministerstwa: gospodarki, spraw zagranicznych, handlu, przemysłu, rozwoju regionalnego, energetyki, środowiska, infrastruktury, transportu, budownictwa itp.; kancelarie szefów państw i głów rządów, podmioty regulacyjne, statystyczne);
- samorządów i władz lokalnych oraz regionalnych (władze regionów, prowincji, landów, miast itp.);
- izb przemysłowo-handlowych i stowarzyszeń (przedsiębiorców, pracodawców);
- wiodących ośrodków naukowych, badawczych, akademickich, technologicznych i opiniotwórczych (think-tanki, instytuty analityczne i badawcze);
- mediów;
- konsulami honorowymi RP w danym kraju;
- indywidualnymi inwestorami i biznesmenami.
6. Czy polskie podmioty gospodarcze, a zwłaszcza izby gospodarcze itp., mogą bezpośrednio zwracać się do ambasady w sprawach ewentualnej współpracy ws. handlowych i gospodarczych? Jaka jest praktyka i procedura w tym względzie?
Podmioty gospodarcze, w tym indywidualni przedsiębiorcy, izby oraz stowarzyszenia, korzystają ze wsparcia polskich przedstawicielstw dyplomatycznych. Ministerstwo Spraw Zagranicznych i placówki otrzymują liczne zapytania i prośby o wsparcie (interwencję). Polskie placówki mają obowiązek reakcji na każde tego rodzaju zapotrzebowanie. Niekiedy wiąże się to z potrzebą pogłębionej analizy lub uzyskania informacji od podmiotów zewnętrznych.
7. Czy placówka przesyła (choćby w formie elektronicznej) polskim podmiotom gospodarczym, zwłaszcza izbom gospodarczym itp., aktualizowane informacje na temat możliwości współpracy na polu gospodarczym, handlowym, biznesowym itp., w tym na przykład dotyczących możliwości promocji towarów i usług polskich firm?
Placówki dyplomatyczne prowadzą szeroko zakrojoną działalność informacyjną, przekazując zainteresowanym polskim podmiotom gospodarczym informacje dotyczące lokalnego rynku, możliwości współpracy i promocji towarów oraz usług, projektów inwestycyjnych, warunków przetargów, informacje o wydarzeniach o charakterze gospodarczym, w tym promocyjnym (seminaria, konferencje, imprezy wystawienniczo-targowe itp.). Materiały są przekazywane bezpośrednio zainteresowanym podmiotom. Znaczna część jest także umieszczana na stronach internetowych, np. Portalu Promocji Eksportu. Liczne grono placówek przygotowuje periodyczne biuletyny zawierające aktualne informacje na temat zmian na danym rynku, jak też wykaz przedsięwzięć zrealizowanych i planowanych. Są one dystrybuowane do szerokiego grona odbiorców (np. Ambasada RP w Irlandii na stałej liście adresowej ma ponad 200 adresatów w Polsce).
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Henryka Mościcka-Dendys
Warszawa, dnia 26 lipca 2013 r.
1) W 1999 r. część biur radców handlowych (BRH) zlikwidowano, a reszta została przekształcona w wydziały ekonomiczno-handlowe (WEH). W 2006 r. na miejsce zlikwidowanych WEH powstały WPHI i wydziały ekonomiczne ambasad.
2) WE i WPHI są w strukturze placówek w: Algierii, Argentynie, Austrii, Belgii, Białorusi, Brazylii, Bułgarii, Chin, Chorwacji, Czech, Danii, Egiptu, Finlandii, Grecji, Hiszpanii, Indii, Indonezji, Irlandii, Izraela, Japonii, Kanady, Kazachstanu, Litwy, Malezji, Maroka, Niderlandów, Norwegii, Portugalii, Korei Pd., Rosji, RPA, Rumunii, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Szwecji, Turcji, Ukrainy, Uzbekistanu, Wenezueli, Węgier, Wielkiej Brytanii, Włoch. WE znajdują się w: Albanii, Australii, Azerbejdżanie, Chile, Estonii, Gruzji, Iraku, Iranie, Jordanii, Arabii Saudyjskiej, Peru, Singapurze, Słowacji, Słowenii, Tajlandii, Tunezji, Wietnamie, ZEA. Bez stanowisk ekonomicznych: Angola, Cypr, Liban, Libia, Nowa Zelandia. Dodatkowo niektóre placówki dodatkowo akredytowane są na inne kraje: Tajlandia - Kambodża, Laos, Myanma, Argentyna - Urugwaj, Angola - Kongo, Azerbejdżan - Turkmenistan, Chiny - Mongolia, Indie - Bangladesz, Bhutan, Malediwy, Nepal, Sri Lanka, Arabia Saudyjska - Jemen, Kazachstan - Kirgizja, Kolumbia - Panama, Dominikana, Haiti, Saint Lucia, Antigua, Barbuda, Libia - Czad, Niger, Maroko - Mauretania, Republika Zielonego Przylądka, Gambia, Senegal, Gwinea Bissau, Meksyk - Belize, Gwatemala, Honduras, Salwador, Nikaragua, Kostaryka, Nigeria - Wybrzeże Kości Słoniowej, Peru - Ekwador, Boliwia, RPA - Namibia, Botswana, Zimbabwe, Zambia, Suazi, Lesotho, Mozambik, Malawi, Wenezuela - Barbados, Grenada, Gujana, Jamajka, St. Vincent i Grenadyny, Surinam, Trynidad i Tobago, Uzbekistan - Tadżykistan.