Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Środowiska - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 11624
w sprawie budowy zbiornika wodnego Kąty - Myscowa na rzece Wisłoka
Odpowiadając na interpelację pana posła Mirosława Pluty z dnia 29 października 2012 r. przekazaną przez pana Marka Kuchcińskiego, wicemarszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, pismem z dnia 22 listopada 2012 r., znak: SPS-023-11624/12, w sprawie budowy zbiornika wodnego Kąty - Myscowa na rzece Wisłoka, przekazuję stosowne wyjaśnienia.
Rzeka Wisłoka jest prawobrzeżnym dopływem Wisły o długości 164 km i powierzchni zlewni 4110 km?. Wisłoka w obszarze dorzecza górnej Wisły wyróżnia się dużą zmiennością przepływów oraz najmniejszym minimalnym odpływem jednostkowym wynoszącym 1 l/s/km?. Jest to powodem występowaniem zarówno długotrwałych okresów posuchy z niskimi stanami, jak i gwałtownych powodzi. Jedyną skuteczną metodą wyrównania przepływu rzecznego w odpowiedniej skali oraz w warunkach hydrogeologicznych fliszu karpackiego jest budowa zbiorników retencyjnych.
Planowany zbiornik wodny Kąty - Myscowa zlokalizowany jest w Beskidzie Niskim na obszarze pow. jasielskiego w woj. podkarpackim. Obszar zbiornika rozciąga się od wsi Kąty w gminie Nowy Żmigród, przez wieś Myscowa, do wsi Polany i Krempna. Górna część zbiornika przylega do obszaru Magurskiego Parku Narodowego. Unikatowe warunki przestrzenne tego zbiornika pozwalają na pogodzenie potrzeb ochrony przyrody z potrzebami gospodarki wodnej. Zalesiony w 70% obszar zlewni i ograniczony istnieniem Magurskiego Parku Narodowego stopień zainwestowania terenu pozwalają uzyskać wysoką jakość wody, a warunki topograficzne umożliwiają budowę zbiornika o pojemności optymalnej z punktu widzenia wykorzystania zasobów wodnych.
Budowa zbiornika wodnego Kąty - Myscowa jest przedsięwzięciem inwestycyjnym, w skład którego wchodzą następujące zadania:
- zbiornik wodny,
- droga Kąty - Myscowa - Polany - Krempna,
- kanalizacja wsi Kąty, Myscowa, Polany, Krempna,
- obiekty gospodarki wodno-ściekowej w zlewni zbiornika.
Podstawowe zadania planowanego zbiornika wodnego:
1. Ochrona przed skutkami suszy (zagwarantowanie wody dla Jasła, Dębicy, Mielca oraz gmin zlokalizowanych pomiędzy Nowym Żmigrodem a Jasłem z równoczesnym zachowaniem przepływów biologicznych w rzece) poprzez wyrównanie przepływów niskich z 0,06 m3/s do 2,25 m3/s.
2. Ochrona przed powodzią poprzez zmniejszenie kulminacji wezbrań powodziowych z 390 m3/s do 86 m3/s (tj. do wielkości przepływu nieszkodliwego).
3. Wspomożenie utrzymania dobrego stanu ekologicznego rzeki Wisłoki.
4. Umożliwienie pracy elektrowni wodnej o mocy ok. 1,5 MW.
5. Stworzenie warunków dla aktywizacji gospodarczej terenu zgodnej z jego walorami przyrodniczymi.
Podstawowe parametry planowanej zapory i zbiornika:
1) lokalizacja zapory - 133,6 km rzeki Wisłoki,
2) powierzchnia zlewni - 297 km2,
3) przepływy charakterystyczne:
- średni roczny - 3,78 m3/s
- średni niski - 0,35 m3/s,
4) pojemność całkowita zbiornika - 65,5 mln m3, (w tym pojemność powodziowa - 19,5 mln m3),
5) maksymalna powierzchnia zalewu przy maksymalnym poziomie piętrzenia - 427 ha,
6) charakterystyka zapory:
- długość w koronie - 607 m,
- maksymalna wysokość - 43,4 m,
7) odpływ gwarantowany - 2,25 m3/s,
8) redukcja fali powodziowej 100-letniej - 304 m3/s (78% redukcji).
Z uwagi na konieczność dostosowania prac do wymogów unijnych w ramach trwających prac przedprojektowych w latach 2006-2007 zostały wykonane m.in. następujące opracowania:
1) ˝Ocena ekofizjograficzna rejonu inwestycji zbiornik wodny Kąty - Myscowa˝,
2) ˝Raport o oddziaływaniu na środowisko zbiornika wodnego Kąty - Myscowa˝ (wraz z aktualizacją),
3) ˝Operat wodno-prawny na wykonanie urządzeń wodnych dla zbiornika Kąty - Myscowa˝,
4) ˝Program funkcjonalno-użytkowy dla inwestycji budowa zbiornika Kąty - Myscowa˝,
5) ˝Określenie deficytu wody pitnej rejonu Krempna - Jasło˝.
W ramach toczącego się postępowania administracyjnego w dniach od 7 do 28 stycznia 2008 r. zostały przeprowadzone konsultacje społeczne (art. 31, 32 ustawy P.o.ś.). Dnia 11 stycznia 2008 r. w budynku Urzędu Gminy w Krempnej odbyła się rozprawa administracyjna otwarta dla społeczeństwa, na której zostało omówione przedmiotowe przedsięwzięcie z uwzględnieniem jego oddziaływania na środowisko (art. 32 ustawy P.o.ś.). W rozprawie, którą kierował dyrektor Wydziału Środowiska i Rolnictwa Podkarpackiego Urzędu Wojewódzkiego, wzięło udział 115 osób (mieszkańcy gmin Krempna i Nowy Żmigród, przedstawiciele Związku Gmin Dorzecza Wisłoki z Jasła, przedstawiciele Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej z Jasła, przedstawiciele organizacji ekologicznych). Protokół z rozprawy wraz z materiałami uzupełniającymi umieszczony został na stronie internetowej Urzędu Wojewódzkiego w Rzeszowie.
W oparciu o doświadczenia i wnioski zebrane w trakcie prowadzonych konsultacji społecznych, w ramach toczącego się postępowania o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację zbiornika, RZGW został zobligowany do wykonania analizy wariantowej, dwuetapowej jako uzupełnienie raportu:
- etap I - analiza rozwiązań wariantowych: strona techniczna,
- etap II - inwentaryzacja przyrodnicza dla 3 wybranych wariantów po zakończeniu etapu I.
Etap I został zrealizowany w ramach wykonania opracowania ˝Wielowariantowe rozszerzenie studium wykonalności - kompleksowa rehabilitacja systemu gospodarowania zasobami wodnymi w rejonie Jasła i ochrony przeciwpowodziowej w zlewni Wisłoki jako instrument stymulacji rozwoju regionu˝.
W dniu 29 czerwca 2009 r. na naradzie w Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Rzeszowie, która prowadzi aktualnie postępowanie, z pięciu wybrano następujące trzy warianty alternatywne osiągnięcia założonych celów:
1) budowa wielozadaniowego zbiornika wodnego wraz ze związaną z nim infrastrukturą,
2) modernizacja istniejących i budowa nowych obwałowań Wisłoki na dł. 54,13 km z rozpatrzeniem możliwości budowy polderów przeciwpowodziowych, zapewnienie dodatkowych zasobów wodnych dla zaopatrzenia w wodę Jasła i obszarów pomiędzy Nowym Żmigrodem i Jasłem w oparciu o istniejący zbiornik wodny oraz dodatkowe przerzuty wody z istniejących zbiorników Klimkówka, Besko, Solina,
3) zaniechanie użytkowania terenów zalewowych do poziomu zalewu wodą o p=1%, likwidacja infrastruktury tego obszaru, określenie charakterystyki zagospodarowania terenów zalewowych rzeki Wisłoki do poziomu zalewu wodą p=1%, zapewnienie dodatkowych zasobów wodnych dla zaopatrzenia Jasła i obszarów pomiędzy Nowym Żmigrodem i Jasłem w oparciu o istniejący zbiornik wodny lub nowy jednozadaniowy zbiornik wodny oraz dodatkowe przerzuty wody z istniejących zbiorników Klimkówka, Besko, Solina w ilości 0,7 m3/s w roku 2002.
Warianty te będą szczegółowo rozpatrywane w trakcie realizacji etapu II.
Realizacja etapu II jest możliwa po uzyskaniu przez RZGW w Krakowie środków finansowych pozwalających na wykonanie uzupełnienia raportu. Środki te uzyskano decyzją ministra środowiska i pochodzą z programu priorytetowego 8 ˝Wsparcie realizacji polityki ekologicznej państwa przez ministra środowiska˝ część I: Ekspertyzy i prace badawcze.
W chwili obecnej trwa procedura uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację zbiornika wodnego Kąty - Myscowa. Postępowanie aktualnie prowadzone jest przez Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Rzeszowie. W dniu 25 listopada 2011r pomiędzy Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej a Regionalnym Zarządem Gospodarki Wodnej w Krakowie została podpisana umowa nr 525/2011/Wn50/NE-GW/D o realizację zadania państwowej jednostki budżetowej zakwalifikowanej do dofinansowania opracowania: Uzupełnienie raportu o oddziaływaniu na środowisko zbiornika wodnego Kąty - Myscowa na rzece Wisłoce na terenie gm. Krempna oraz Nowy Żmigród zawierającego wariantowe rozwiązania realizacyjne przedsięwzięcia na kwotę 1 700 000 zł. Termin realizacji zadania 30 czerwca 2013 r.
W dniu 2 grudnia 2011 r. została podpisana umowa na wykonanie opracowania w trzech etapach:
- etap I - inwentaryzacja przyrodnicza obejmująca okres jesieni, zimy, wiosny i lata, termin realizacji etapu do dnia 2 grudnia 2012 r.,
- etap II - ocena i weryfikacja uwarunkowań środowiskowych, hydrologicznych i społecznych dla 3 wariantów lokalizacyjnych na podstawie inwentaryzacji przyrodniczej, uzupełnienie raportu o wnioski złożone w wyniku konsultacji społecznych, prezentacja raportu oraz jego ewentualna poprawa, przyjęcie finalnej wersji raportu z tekstem jednolitym, termin realizacji etapu do dnia 12 marca 2013 r.,
- etap III - uzyskanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, termin realizacji etapu do dnia 25 lipca 2013 r.
W ramach umowy z NFOŚiGW wykonane będą również opracowania weryfikujące I i II etap pn. ˝Opinia dotycząca prawidłowości wykonania inwentaryzacji przyrodniczej w ramach etapu I - uzupełnienia raportu o oddziaływaniu na środowisko zbiornika wodnego Kąty - Myscowa na terenie gminy Krempna oraz Nowy Żmigród zawierającego wariantowe rozwiązania realizacyjne przedsięwzięcia˝ oraz ˝Ekspertyza dotycząca prawidłowości wykonania raportu o oddziaływaniu na środowisko zbiornika wodnego Kąty - Myscowa na terenie gminy Krempna oraz Nowy Żmigród zawierającego wariantowe rozwiązania realizacyjne przedsięwzięcia˝.
Uzyskanie decyzji środowiskowej w roku 2013 pozwoli na rozpoczęcie prac projektowych (projekty budowlane), a co za tym idzie umożliwi uzyskanie zgody na realizację przedsięwzięcia w terminie do końca 2015 r. Prace budowlane przewidziano na lata 2016-2021.
Sekretarz stanu
Stanisław Gawłowski
Warszawa, dnia 30 listopada 2012 r.