Interpelacja nr 28652
do ministra zdrowia
w sprawie nadmiernego ograniczania refundacji leków przez NFZ, co utrudnia pacjentom dostęp do tychże leków
Szanowny Pani Ministrze! Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (Dz. U. Nr 73, poz. 350, z późn. zm.), kierując się szeroko pojętym interesem społecznym, uprzejmie proszę Pana Ministra o podjęcie działań skutkujących zaniechaniem ograniczania refundacji leków przez NFZ.
Uzasadnienie. Z planu finansowego NFZ jednoznacznie wynika, że w roku 2015 fundusz zamierza wydać na refundację leków jeszcze mniej niż w tym roku. Tymczasem już teraz w naszym kraju poziom współpłacenia za leki należy do najwyższych w Europie.
W 2015 r. NFZ planuje wydać na refundację 7785 mln zł, zatem o 373 mln zł mniej niż w roku 2014.
Nowa ustawa refundacyjna wcale nie zmniejszyła poziomu współpłacenia pacjentów za leki refundowane przez NFZ. Od 2011-2013 współpłacenie pacjentów za leki refundowane utrzymuje się na stałym poziomie ok. 35%, praktycznie jednak przekracza 40%. Pojawiło się bowiem ostatnio groźne zjawisko: aż do poziomu 40,4% rośnie współpłacenie pacjentów po uwzględnieniu leków refundowanych, ale kupowanych z odpłatnością 100%. Wynika to z nasilenia się zjawiska realizacji przez pacjentów recept wypisanych przez lekarzy z odpłatnością 100%. Jest to m.in. efektem wprowadzenia nowych regulacji prawnych i rygorystycznego ograniczenia wskazań refundacyjnych do tych zawartych w charakterystyce produktu leczniczego.
Wynik ten stawia nas w niechlubnej europejskiej czołówce, gdyż oznacza, że znacznej części chorych na wykup leków po prostu nie stać. I ten stan rzeczy nie zmieni się na lepsze, a może pogorszyć. Ministerstwo Zdrowia interes pacjenta stawia na daleko niższym miejscu niż interes rozmaitych lobbies związanych z ochroną zdrowia, a decyzje o ograniczeniu kwot wydawanych na refundację dodatkowo ograniczą dostępność leków w Polsce.
Słusznie zauważyła Naczelna Rada Lekarska, że 1 stycznia 2014 r. minęły dwa lata od chwili wprowadzenia ustawy refundacyjnej i - zgodnie z art. 84 ustawy - po tym okresie rząd zobowiązany został do opublikowania oceny skutków jej stosowania. Niestety, wciąż - mimo upływu ośmiu miesięcy - podsumowanie takie nie jest dostępne. Uniemożliwia to prawdziwie merytoryczną, popartą precyzyjnymi danymi i wyliczeniami MZ ocenę ustawy. Tylko takie rzetelne przedstawienie faktów pozwoliłoby ocenić efekty ustawy refundacyjnej. Czy cel postawiony w uzasadnieniu do projektu ustawy: przekształcenie systemu refundacji, by państwo mogło realizować istotne cele polityki lekowej i żeby ten system jak najlepiej odpowiadał na potrzeby społeczeństwa, w większym stopniu chroniąc pacjentów przewlekle chorych i wszystkich tych, dla których leki były dotąd za drogie, został osiągnięty? Czy system odpowiada na potrzeby społeczeństwa? Czy sytuacja pacjentów uległa poprawie? Chyba jednak nie!
Nie wolno ograniczać sfery zainteresowania wyłącznie do leków refundowanych. Proces leczenia często wymaga stosowania także leków nieobjętych refundacją. W takich przypadkach należy analizować całkowity koszt terapii, gdyż tylko w ten sposób precyzyjnie można określić wydatki pacjenta. Ograniczanie oceny wpływu ustawy refundacyjnej na wydatki pacjentów na leki wyłącznie do leków refundowanych, co konsekwentnie czyni Ministerstwo Zdrowia, nie daje rzeczywistego obrazu kosztów terapii, jakie ponosi pacjent. Takie spojrzenie jest istotne z punktu widzenia płatnika, ale nie uwzględnia całkowitych wydatków pacjenta. Najbardziej bulwersujący jest fakt, że hospicja, z którymi kontraktuje usługi medyczne NFZ i którym płaci poniżej kosztów rzeczywistych, również wykupują leki dla swoich pacjentów za 100% ceny.
W związku z powyższym uprzejmie proszę Pana Ministra o odpowiedź na następujące pytania:
1. Czy czynienie oszczędności budżetowych kosztem ograniczania dostępu pacjentów do leków refundowanych uważa Pan Minister za słuszne również w najbliższych latach?
2. Czy w którychkolwiek krajach Unii Europejskiej poziom współpłacenia za leki jest wyższy niż w Polsce?
3. Dlaczego do tej pory rząd nie opublikował oceny skutków stosowania ustawy refundacyjnej?
4. W jaki sposób realizowane są zapisy mówiące o przeznaczeniu zaoszczędzonych na refundacji pieniędzy na finansowanie nowych leków?
Proszę również o poinformowanie mnie o decyzjach, jakie Pan Minister podjął i podejmie w przedmiotowej sprawie.
Z wyrazami szacunku
Poseł Maria Zuba
Warszawa, dnia 12 września 2014 r.