Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 10748
w sprawie projektu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dotyczącego zmian odnoszących się do zwolnień lekarskich służb mundurowych
Szanowna Pani Marszałek! W nawiązaniu do pisma z dnia 31 października 2012 r. (znak: SPS-023-10748/12) dotyczącego interpelacji posła na Sejm RP pana Ryszarda Kalisza w sprawie projektu Ministerstwa Spraw Wewnętrznych dotyczącego zmian odnoszących się do zwolnień lekarskich służb mundurowych uprzejmie informuję, że w dniu 24 października 2012 r. Rada Ministrów przyjęła projekt założeń do projektu ustawy o zmianie ustaw o Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, służbie funkcjonariuszy Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Biura Ochrony Rządu, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej oraz ustawy o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych oraz niektórych innych ustaw, dotyczącej ograniczania uposażenia funkcjonariuszy i żołnierzy w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim.
Na podstawie powyższych założeń Rządowe Centrum Legislacji przygotowało projekt ustawy, który w dniu 21 grudnia 2012 r. został skierowany do konsultacji społecznych oraz uzgodnień międzyresortowych.
Jednocześnie pragnę poinformować, że z chwilą skierowania do uzgodnień międzyresortowych ww. projekt założeń do projekt ustawy przekazano także do zaopiniowania przez Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Funkcjonariuszy Straży Granicznej, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Pracowników Pożarnictwa, Związek Zawodowy Strażaków Florian, Krajową Sekcję Pożarnictwa Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego ˝Solidarność˝, a także przez NSZZ Funkcjonariuszy i Pracowników Więziennictwa oraz przez Konwent Dziekanów Korpusu Oficerów Zawodowych Wojska Polskiego. Nadesłane przez ww. podmioty stanowiska zostały umieszczone w Biuletynie Informacji Publicznej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych oraz w Biuletynie Informacji Publicznej Rządowego Centrum Legislacji.
Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Policjantów zakwestionował tryb przekazania projektu do uzgodnień społecznych, wskazując, że poinformowanie NSZZ Policjantów o umieszczeniu projektu na stronie BIP RCL i MSW nie spełnia warunku formalnego przekazania projektu do konsultacji. Związek stwierdził również, że projekt jest ingerencją w gwarantowane uprawnienia funkcjonariuszy Policji.
Ponadto Krajowa Sekcja Pożarnictwa NSZZ ˝Solidarność˝ zakwestionowała przedstawione dane o absencji chorobowej. Dodatkowo z dezaprobatą odniosła się do propozycji skrócenia okresu zwolnienia ze służby z powodu zaprzestania służby w wyniku choroby oraz możliwości kontrolowania prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich.
Federacja Związków Zawodowych Służb Mundurowych przedstawiła stanowisko wskazujące, że niedopuszczalne jest stosowanie wobec funkcjonariuszy rozwiązań w zakresie odpłatności za przebywanie na zwolnieniach lekarskich, które obowiązują w systemie powszechnym. Ponadto federacja niekorzystnie oceniła propozycję zmian dotyczących skrócenia okresu zwolnienia ze służby z powodu choroby.
Negatywne stanowisko do projektu przekazał również Konwent Dziekanów Korpusu Oficerów Zawodowych Wojska Polskiego. Uwag do projektu nie zgłosiła natomiast Federacja Związków Pracodawców Ochrony Zdrowia Porozumienie Zielonogórskie.
Odnosząc się do kwestii systemu oceny choroby, pragnę wskazać, że zgodnie z planowanymi zmianami zwolnienie funkcjonariusza/żołnierza od zajęć służbowych z powodu choroby następować będzie na podstawie zaświadczenia lekarskiego wystawionego na podstawie art. 55 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512, z późn. zm.), przy czym kontrolę prawidłowości wystawienia zaświadczenia lekarskiego, zgodnie z art. 59 ust. 2 ww. ustawy, wykonywać będą lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a prawidłowość wystawienia zaświadczenia lekarskiego będzie podlegać kontroli na zasadach określonych w art. 59 ust. 3 pkt 3 przedmiotowej ustawy.
Warto również dodać, że prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do służby z powodu choroby będzie podlegać kontroli przez:
- komisje lekarskie podległe właściwym ministrom na wniosek właściwych przełożonych funkcjonariuszy/żołnierzy,
- komisje lekarskie z inicjatywy własnej.
Projekt przewiduje także określenie okoliczności, w których nie będzie następowało zmniejszenie uposażenia w związku z przebywaniem na zwolnieniu lekarskim i funkcjonariusz/żołnierz zachowa prawo do 100% uposażenia. Do powyższych przypadków proponuje się zaliczyć czas nieobecności na służbie z powodu:
- wypadku podczas służby i chorób zawodowych,
- wypadku w drodze do służby lub ze służby,
- choroby przypadającej w czasie ciąży,
- poddania się niezbędnym badaniom lekarskim przewidzianym dla kandydatów na dawców komórek, tkanek i narządów oraz poddania się zabiegowi pobrania komórek, tkanek i narządów,
oraz jeżeli niezdolność do służby:
- powstała podczas misji i działań ratowniczych poza granicami RP,
- została spowodowana przez inną osobę w wyniku popełnienia przez nią umyślnego przestępstwa lub wykroczenia, okoliczności te stwierdza się na podstawie prawomocnego orzeczenia sądu,
- powstała podczas czynów o charakterze bohaterskim (np. ratowanie zagrożonego życia ludzkiego lub mienia z narażeniem życia lub zdrowia własnego, wybitne czyny wojenne połączone z wyjątkową ofiarnością i odwagą).
Jednocześnie pragnę poinformować, że projektowany akt prawny nie spowoduje wpływu na sektor finansów publicznych. Uwzględniając, że populacja objętych kontrolą Zakładu Ubezpieczeń Społecznych zwiększy się zaledwie o 2% ? kontrolą będzie objętych około 250 tys. funkcjonariuszy i żołnierzy (wg danych ZUS ubezpieczeniem chorobowym objętych jest około 14,5 mln obywateli), a wykonywanie czynności kontrolnych wobec wyselekcjonowanych przypadków nie spowoduje istotnych skutków finansowych, przyjąć należy, że kontrola będzie realizowana przez ZUS w ramach posiadanych środków.
Ponadto w założeniach przyjęto, że wykorzystanie środków finansowych pochodzących z obniżenia uposażeń funkcjonariuszy i żołnierzy w trakcie przebywania na zwolnieniach chorobowych zostanie przeznaczone w całości na fundusz nagród i zapomóg dla pozostałych funkcjonariuszy i żołnierzy, wykonujących zadania służbowe w zastępstwie nieobecnych z powodu zwolnień lekarskich.
Pragnę wskazać, że na podstawie danych z 2011 r. wysokość środków finansowych, które będą mogły zostać uzyskane wskutek ograniczenia o 20% uposażeń tytułem przebywania na zwolnieniach lekarskich, oszacowano na: w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych - ok. 76 mln zł (dane z Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biura Ochrony Rządu), w Ministerstwie Sprawiedliwości na ok. 10 mln zł (dane dotyczą funkcjonariuszy Służby Więziennej) oraz w Ministerstwie Obrony Narodowej na ok. 46 mln zł (dane dotyczą żołnierzy).
Zakładając zmniejszenie liczby zwolnień lekarskich o około 50%, możliwe będzie zwiększenie funduszu nagród i zapomóg rocznie: w Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Biurze Ochrony Rządu łącznie o ok. 38,5 mln zł, w Ministerstwie Obrony Narodowej o ok. 28 mln zł i w Ministerstwie Sprawiedliwości o ok. 5 mln. Regulacja nie będzie natomiast skutkować zmianą wydatków budżetowych na rzecz funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Biura Ochrony Rządu, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego oraz Służby Wywiadu Wojskowego, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu, Służby Więziennej oraz żołnierzy zawodowych zarówno pod względem ich wielkości, jak też struktury tych wydatków.
Jednocześnie w załączeniu*) uprzejmie przekazuję zestawienie danych statystycznych dotyczące absencji chorobowych żołnierzy i funkcjonariuszy w okresie od stycznia do czerwca 2012 r.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Michał Deskur
Warszawa, dnia 15 stycznia 2013 r.