Odpowiedź na interpelację nr 32665
w sprawie wprowadzenia w Niemczech płacy minimalnej dla polskich firm transportowych
Odpowiadający: podsekretarz stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Radosław Mleczko
Warszawa, 31-08-2015
Odpowiadając na interpelację Pana Posła Henryka Kmiecika w sprawie wprowadzenia w Republice Federalnej Niemiec płacy minimalnej dla polskich firm transportowych, przekazaną przy piśmie z dnia 14 maja br., znak: K7INT32665, uprzejmie informuję, co następuje:
Niemiecka ustawa o płacy minimalnej z dnia 11 sierpnia 2014 r. wprowadziła na terytorium Republiki Federalnej Niemiec od dnia 1 stycznia 2015 r. minimalne wynagrodzenie w wysokości 8,50 EUR brutto za godzinę we wszystkich obszarach gospodarki narodowej. Zastrzeżenia Rządu RP wzbudziła bardzo szeroka interpretacja zakresu stosowania nowych przepisów dotyczących płacy minimalnej, w szczególności wymóg stosowania godzinowej stawki minimalnej w przypadku przewoźników mających swoją siedzibę poza Republiką Federalną Niemiec, jak i środków administracyjnych związanych z ich stosowaniem.
Rząd RP zajmuje jednoznaczne stanowisko, zgodnie z którym objęcie nowymi rozwiązaniami m.in. transportu międzynarodowego jest niedopuszczalne z punktu widzenia prawa unijnego, a w szczególności zasady swobody świadczenia usług.
Rząd RP podjął również niezwłocznie działania mające na celu ochronę interesów polskich przedsiębiorców. W efekcie polsko-niemieckich konsultacji w dniu 29 i 30 stycznia br., strona niemiecka tymczasowo zawiesiła stosowanie do tranzytu przepisów dotyczących minimalnego wynagrodzenia i obowiązków administracyjnych.
Należy ponadto wskazać, że sprawę od stycznia 2015 r. bada Komisja Europejska. W dniu 19 maja 2015 r. Komisja Europejska wszczęła formalne postępowanie przeciwko Republice Federalnej Niemiec w związku z przyjęciem przepisów o płacy minimalnej i środków administracyjnych związanych z ich stosowaniem. Decyzja ta potwierdza ocenę Rządu RP i jest wynikiem działań podejmowanych również przez Rząd RP we współpracy z innymi państwami członkowskimi Unii Europejskiej. Rząd RP oczekuje na rozstrzygnięcie wszczętej przez Komisję Europejską procedury formalnej.
Odnosząc się bezpośrednio do zadanych w interpelacji pytań, pragnę wyjaśnić, iż powinny one być w pierwszej kolejności przedmiotem oceny z punktu widzenia zgodności z prawem unijnym. Pewnym brakiem konsekwencji byłoby bowiem wprowadzanie rozwiązań budzących wątpliwości z prawem UE, przy jednoczesnym negowaniu przepisów Federalnej Republiki Niemiec w świetle prawa unijnego.
Ministerstwo Spraw Zagranicznych, właściwe do oceny rozwiązań krajowych w kontekście prawa UE, przedstawiło następujący pogląd na tle zadanych pytań:
Odnośnie do pytania pierwszego dotyczącego możliwości wprowadzenia wynagrodzenia minimalnego na wzór niemiecki z okresem przejściowym, w którym miałoby ono zastosowanie tylko do obcokrajowców przejeżdżających tranzytem przez Polskę, należy zauważyć, iż prawo unijne dopuszcza możliwość wprowadzenia odrębnej minimalnej stawki wynagrodzenia dla określonego sektora (np. transportu drogowego). Jednakże musi być ona stosowana w sposób niedyskryminujący do wszystkich pracowników zatrudnionych w państwie członkowskim i delegowanych na jego terytorium. Stąd też niedopuszczalne jest stosowanie stawki minimalnej wyłącznie do obcokrajowców.
Jeżeli natomiast chodzi o zastosowanie stawki minimalnej do kierowców przejeżdżających przez Polskę tranzytem, zarówno w opinii Polski, jak i Komisji Europejskiej wprowadzenie takiej regulacji narusza przepisy prawa UE dotyczące swobody świadczenia usług w sektorze transportu, zatem zastosowanie takiego rozwiązania w Polsce skutkowałoby – podobnie jak w przypadku Niemiec – wszczęciem w stosunku do Polski procedury naruszenia prawa UE. Należy przy tym podkreślić, że na gruncie prawa UE nie obowiązuje zasada wzajemności, która pozwalałaby zastosować wobec zagranicznych przedsiębiorców środki analogiczne do podjętych przez inne państwo członkowskie wobec polskich firm, jeżeli środki te naruszają prawo UE.
Odnosząc się do pytania numer dwa i trzy (kwestia firm z kapitałem niemieckim, firm niemieckich, gdzie mają zastosowanie stosowne przepisy prawa niemieckiego) wymaga wyjaśnienia, iż wprowadzenie odmiennej stawki wynagrodzenia minimalnego dla firm z kapitałem niemieckim stanowiłoby naruszenie swobody przedsiębiorczości wyrażonej w art. 49 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepis ten wymaga jednakowego traktowania przedsiębiorców krajowych oraz przedsiębiorców z innych państw członkowskich, którzy prowadzą działalność gospodarczą w Polsce.