Odpowiedź ministra nauki i szkolnictwa wyższego
na zapytanie nr 92
w sprawie połączenia słupskich uczelni: Akademii Pomorskiej i Wyższej Hanzeatyckiej Szkoły Zarządzania
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na zapytanie pana posła Zbigniewa Konwińskiego z dnia 9 grudnia 2011 r. (SPS-024-92/11) w sprawie połączenia słupskich uczelni: Akademii Pomorskiej i Wyższej Hanzeatyckiej Szkoły Zarządzania, uprzejmie informuję, że z uwagą i zainteresowaniem zapoznałam się z koncepcją połączenia ww. uczelni i powołania uniwersytetu w Słupsku.
Pragnę jednak wyjaśnić, że przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) nie przewidują możliwości utworzenia uczelni publicznej poprzez połączenie uczelni niepublicznej z publiczną. Jedynym dopuszczalnym prawnie rozwiązaniem jest utworzenie uczelni publicznej, z zachowaniem procedur określonych w art. 18 ww. ustawy. Zgodnie natomiast z tym przepisem utworzenie uczelni następuje w drodze ustawy - w przypadku publicznej uczelni akademickiej albo w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego - w przypadku publicznej uczelni zawodowej.
Jednocześnie informuję, że warunek, jaki musi spełniać uczelnia, aby używać w swojej nazwie wyrazu ˝uniwersytet˝, określa art. 3 ust. 1 ww. ustawy, zgodnie z którym jednostki organizacyjne tej uczelni muszą posiadać uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora co najmniej w dziesięciu dyscyplinach, w tym co najmniej po dwa uprawnienia w każdej z następujących grup dziedzin nauki:
1) humanistycznych, prawnych, ekonomicznych lub teologicznych;
2) matematycznych, fizycznych, nauk o Ziemi lub technicznych;
3) biologicznych, medycznych, chemicznych, farmaceutycznych, rolniczych lub weterynaryjnych.
Pozwolę sobie zauważyć, że wystąpienie określonego podmiotu z inicjatywą utworzenia nowej uczelni publicznej wymaga wieloaspektowego spojrzenia, przede wszystkim na potrzeby regionu, biorąc pod uwagę również ofertę kształcenia innych szkół wyższych działających w regionie. W ostatnich latach obserwujemy zdecydowanie niekorzystny wpływ niżu demograficznego na sytuację w szkolnictwie wyższym, co wyraża się spadkiem liczby studentów przyjmowanych na pierwszy rok studiów. Pozwolę sobie wyrazić pogląd, że szczególnie w takiej sytuacji tworzenie nowej uczelni, przy zaangażowaniu środków publicznych, wymaga analizy wielu aspektów.
Niezależnie od powyższego pozytywnie oceniam koncepcję łączenia uczelni w jedną strukturę organizacyjną. Idea konsolidacji uczelni wpisuje się bowiem w proces reformy systemu szkolnictwa wyższego w Polsce zapoczątkowany przez ministerstwo. Obowiązujące od dnia 1 października 2011 r. przepisy ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 84, poz. 455) zakładają szeroko zakrojoną strategię konsolidacji sił i środków przeznaczonych na szkolnictwo wyższe, co powinno zaowocować zmniejszeniem liczby uczelni, przy jednoczesnym zwiększeniu dbałości o jakość kształcenia. Wyrażony w ustawie nacisk na działania projakościowe powiązany jest z promowaniem współpracy uczelni z otoczeniem społeczno-gospodarczym, szczególnie w zakresie kształcenia na tych kierunkach studiów, na które istnieje realne zapotrzebowanie w lokalnych środowiskach gospodarczych. Tworzenie silnych, prężnych ośrodków akademickich na bazie kilku mniejszych uczelni przy zapewnieniu wysokiej jakości nauczania wydaje się być przyszłością wielu uczelni w naszym kraju. Konsolidacja uczelni doprowadzi do lepszego wykorzystania infrastruktury przede wszystkim dydaktycznej i badawczej, a także zwiększy możliwości rozwoju oraz zapewni bardziej atrakcyjną ofertę edukacyjną. Ponadto jest to rozwiązanie umożliwiające prowadzenie bardziej efektywnej gospodarki finansowej uczelni.
Proces konsolidacji kilku podmiotów i stworzenie jednego, łączącego w sobie zalety dotychczas funkcjonujących nie jest łatwy i wymaga podjęcia szeregu uzgodnień, zarówno w ramach resortu, jak i z podmiotami odpowiedzialnymi za jakość kształcenia. Wymaga także, aby wszystkie łączące się podmioty wypowiedziały się co do planowanych działań, mając w szczególności na względzie prawidłową realizację procesu kształcenia i dobro studentów.
Pragnę jednak w tym miejscu zauważyć, że przedmiotowa sprawa dotyczy połączenia uczelni publicznej - Akademii Pomorskiej z uczelnią niepubliczną - Wyższą Hanzeatycką Szkołą Zarządzania. Zgodnie z ww. przepisami nie ma możliwości bezpośredniej konsolidacji uczelni publicznych z uczelniami niepublicznymi. Możliwym rozwiązaniem jest natomiast zlikwidowanie uczelni niepublicznej i następnie przekazanie na zasadzie ciągłości jej dorobku, a także przeniesienie studentów, pracowników i majątku do uczelni publicznej.
Odnosząc się do kwestii przejęcia przez Akademię Pomorską uprawnień Wyższej Hanzeatyckiej Szkoły Zarządzania do prowadzenia kształcenia na poziomie studiów pierwszego stopnia na kierunkach: ˝zarządzanie˝ i ˝turystyka i rekreacja˝, uprzejmie informuję, że w świetle przepisów ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym nie ma możliwości uzyskania przez szkołę wyższą uprawnienia do prowadzenia kształcenia na jakimkolwiek kierunku studiów w innym trybie aniżeli na podstawie art. 11 ww. ustawy. Zgodnie z tym przepisem podstawowa jednostka organizacyjna uczelni posiadająca uprawnienie do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego oraz spełniająca wymagania określone w rozporządzeniu ministra nauki i szkolnictwa wyższego z dnia 5 października 2011 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia (Dz. U. Nr 243, poz. 1445) może prowadzić studia na kierunku studiów i poziomie kształcenia na podstawie uchwały senatu uczelni. Natomiast podstawowa jednostka organizacyjna uczelni nieposiadająca uprawnienia do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego może uzyskać uprawnienie do prowadzenia studiów na podstawie decyzji ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego, wydanej po zasięgnięciu opinii ministra nadzorującego uczelnię oraz Polskiej Komisji Akredytacyjnej. W tym celu uczelnia musi wystąpić do ministerstwa ze stosownym wnioskiem.
Łączę wyrazy szacunku
Minister
Barbara Kudrycka
Warszawa, dnia 11 stycznia 2012 r.