Zapytanie nr 7594
do ministra pracy i polityki społecznej
w sprawie prawa do renty socjalnej
Szanowny Panie Ministrze! Zwracam się do Pana w związku z interwencją przyjętą w moim biurze poselskim w sprawie odmowy przyznania renty socjalnej.
Zwrócili się do mnie rodzice dorosłej niepełnosprawnej kobiety, której Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił przyznania prawa do renty socjalnej, powołując się na orzeczenie komisji lekarskiej mówiące, że ubezpieczona nie jest całkowicie niezdolna do pracy, a obligatoryjną przesłanką prawa do renty socjalnej wedle art. 4 ust. 1 ustawy o rencie socjalnej jest całkowita niezdolność do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. W myśl tego przepisu całkowicie niezdolną do pracy osobą jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiekolwiek pracy.
Zachowanie natomiast zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy w myśl art. 13 ust. 4 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. ZUS, jak wynika z przedstawionych dokumentów, tego przepisu nie brał jednak pod uwagę, rozpatrując wniosek o przyznanie świadczenia.
Dokonując oceny stopnia niepełnosprawności i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowań co do odzyskania tej zdolności uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji. Wspomniana osoba wymaga długotrwałej pomocy i opieki innych osób w związku ze znacznym ograniczeniem możliwości samodzielnej egzystencji, jest osobą niesamodzielną, u której rozpoznano zaburzenia psychiczne, ma problemy w podejmowaniu decyzji, w prawidłowym wyrażaniu swoich potrzeb. Nie funkcjonuje u niej w sposób prawidłowy orientacja przestrzenna i koordynacja wzrokowo-ruchowa oraz zdolność koncentracji w sytuacji zadaniowej. Dzięki ogromnej pomocy rodziny i współpracy z dyrekcją szkoły zdobyła ona wprawdzie wykształcenie policealne ze specjalnością BHP, rachunkowość i informatyka, zatrudnienie jej jednak zgodnie z kwalifikacjami wymaga wysiłku umysłowego, konieczności szczególnej koncentracji i samodzielności. Nie jest ona w stanie podjąć takiego zatrudnienia, a ponadto nie ma żadnych szans na znalezienie w pobliżu swojego miejsca zamieszkania pracy zgodnej z kwalifikacjami. Zdaniem biegłego w tym przypadku istnieje jedynie możliwość pracy w zakładzie pracy chronionej, a w promieniu kilkudziesięciu kilometrów od jej miejsca zamieszkania niestety takie nie funkcjonują.
W związku z tym mam do Pana Ministra następujące pytania:
1. Czy w przypadku osób znajdujących się w podobnej sytuacji zdrowotnej do opisanej w moim zapytaniu nie przewiduje się dogłębnego analizowania wszystkich czynników mających znaczenie i, biorąc pod uwagę konkretny przypadek, nie należałoby wybrać przepisu adekwatnego do analizowanej sytuacji?
2. Czy są może inne źródła utrzymania niż renta socjalna, tak aby osoby znajdujące się w podobnej sytuacji nie pozostawały bez środków do życia?
Z poważaniem
Poseł Maria Małgorzata Janyska
Warszawa, dnia 1 grudnia 2014 r.