Odpowiedź na interpelację nr 34829
w sprawie planowania infrastrukturalnych inwestycji liniowych na przykładzie linii wysokiego napięcia 400 kV Kozienice - aglomeracja warszawska
Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Gospodarki Jerzy Witold Pietrewicz
Warszawa, 23-10-2015
Odpowiadając na interpelację Pana posła Mariusza Błaszczaka w sprawie planowania infrastrukturalnych inwestycji liniowych na przykładzie linii wysokiego napięcia 400 kV Kozienice – aglomeracja warszawska, o numerze K7INT34829, przekazaną przy piśmie z dnia 12 października 2015 r., uprzejmie przedstawiam, co następuje.
Pytanie 1.
Jakie względy zadecydowały o wyborze trasy linii 400kV Kozienice-Ołtarzew, czyli w wariancie o dłuższym przebiegu niż pierwotny projekt do Mor?
Prace nad pierwszymi koncepcjami budowy linii 400 kV łączącej Elektrownię Kozienice z Zachodnim Mazowszem zostały rozpoczęte w 2005 r., w którym zlecono opracowanie „Studium Wykonalności dla budowy linii elektroenergetycznej 400 kV od stacji Kozienice do nowoprojektowanej stacji 400/220/110 kV Ołtarzew lub alternatywnie istniejącej stacji 220/110 kV Sochaczew”.
Aglomeracja warszawska zasilana jest z sieci przesyłowej 400 i 220 kV poprzez stacje:
- 400/220/110 kV Miłosna,
- 400/110 kV Mościska,
- 400/220/110 kV Ołtarzew,
- 220/110 kV Mory,
- 220/110 kV Piaseczno,
- 220/110 kV Towarowa (należąca do RWE Stoen Operator Sp. z o.o.).
Stacje elektroenergetyczne Miłosna, Mościska i Ołtarzew powiązane są dwutorową linią elektroenergetyczną 400 kV tworzącą północny półpierścień 400 kV wokół aglomeracji warszawskiej. Wymagania w zakresie pewności zasilania miasta Warszawy i całej aglomeracji wymuszają potrzebę stworzenia pełnego układu pierścieniowego 400 kV otaczającego ten obszar, w który dodatkowo włączone powinno być co najmniej jedno źródło wytwórcze o stabilnej i niezawodnej charakterystyce pracy. Dwutorowa linia elektroenergetyczna 400 kV Kozienice - Ołtarzew umożliwi stworzenie takiego układu, w który włączona będzie Elektrownia Kozienice. Podstawowym zadaniem linii 400 kV Kozienice - Ołtarzew będzie przesyłanie energii elektrycznej z rozbudowywanej obecnie Elektrowni Kozienice w kierunku aglomeracji warszawskiej i dalej w kierunku północno-wschodnich rejonów kraju oraz zasilanie obszaru Warszawy poprzez stacje elektroenergetyczne 400/220/110 kV i 400/110 kV.
Jest to szczególnie istotne w aspekcie:
- pokrycia przewidywanego zapotrzebowania na moc i energię elektryczną aglomeracji warszawskiej, która odznacza się w tym zakresie jedną z największych dynamik wzrostu w kraju;
- wyprowadzenia mocy z Elektrowni Kozienice w związku z budową nowego bloku węglowego o mocy 1075 MW, który powiększa moc zainstalowaną elektrowni o ponad 30% - obecny układ sieci przesyłowej w tym rejonie nie zapewnia niezawodnego wyprowadzenia mocy z rozbudowywanej Elektrowni Kozienice;
- konieczności zasilania północno-wschodniego rejonu Polski, od lat będącego obszarem deficytowym w zakresie pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną z uwagi na niewielką liczbę źródeł wytwórczych.
Istniejący układ sieci przesyłowej nie zapewni niezawodnego wyprowadzenia mocy z rozbudowywanej Elektrowni Kozienice. Dla zachowania wszystkich kryteriów niezawodnej pracy sieci PSE S.A. zaplanowały więc grupę inwestycji sieciowych, do których należy budowa linii 400 kV Kozienice-Ołtarzew.
Z uwagi na szybki wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną w rejonie aglomeracji warszawskiej zaistniała potrzeba pilnego zwiększenia zdolności przesyłowych istniejącego połączenia pomiędzy Elektrownią Kozienice i Warszawskim Węzłem Energetycznym. Skutkiem powyższego zdecydowano o uruchomieniu zadania polegającego na wymianie przewodów roboczych linii 2x220 kV Kozienice – Mory/Piaseczno na przewody wysokotemperaturowe. Tym samym zdecydowano o zaniechaniu dalszych prac nad przygotowywaniem zadania budowy linii 2x400 kV Kozienice - Ołtarzew (Sochaczew) z wykorzystaniem trasy istniejącej linii 2x220 kV.
Pytanie 2.
Dlaczego tak istotne projekty sa wdrażane bez rzetelnych konsultacji społecznych, a wręcz z pominięciem tego ważnego etapu planowania inwestycyjnego?
PSE S.A. informowały władze samorządowe o planach budowy linii 400 kV Kozienice - Ołtarzew podczas spotkań bezpośrednich, które organizowano w siedzibach urzędów gminnych z udziałem projektantów, eksperta z dziedziny ochrony środowiska i przedstawicieli inwestora. Na życzenie przedstawicieli władz samorządowych przeprowadzano prezentacje dla członków Rady Gminy (np. w gminach Żabia Wola, Ożarów Mazowiecki). Plany budowy linii 400 kV Kozienice – Ołtarzew zgłaszane były do opracowywanych przez gminy dokumentów planistycznych, tj. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego oraz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Zgodnie z procedurą sporządzania planu zagospodarowania przestrzennego województwa, wynikającą z przepisu art. 41 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, w czasie postępowania zmierzającego do uchwalenia obecnie obowiązującego Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego wszystkie jednostki samorządu gminy zostały zawiadomione o przystąpieniu do sporządzania planu i miały możliwość złożenia wniosków dotyczących tego planu. Następnie sporządzony projekt planu został rozesłany do wszystkich samorządów gminnych województwa mazowieckiego w celu jego zaopiniowania. Projekt planu podlegał także konsultacjom społecznym i strategicznej ocenie oddziaływania na środowisko, na podstawie art. 39 oraz art. 46 i art. 54 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Proces ten był realizowany przez Mazowieckie Biuro Planowania Regionalnego.
Chcę uprzejmie zwrócić uwagę, że większość gmin do tej pory nie rozpoczęła formalnie żadnych procedur mających na celu wprowadzenie przedmiotowej linii do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, co tym samym uniemożliwia przeprowadzenie konsultacji właściwych tym urzędowym procedurom.
Zostaną one przeprowadzone zgodnie z przepisami obowiązującymi w zakresie planowania przestrzennego oraz ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Podkreślenia wymaga też fakt, że Wykonawca budowy linii 400 kV Kozienice – Ołtarzew, działający w imieniu Inwestora, przeprowadził w latach 2014-2015 kilkadziesiąt spotkań z władzami oraz mieszkańcami gmin leżących na wstępnie proponowanej trasie linii. W ramach tych spotkań obszernie omawiane były kwestie potencjalnych lokalizacji tras tej linii oraz uwarunkowań związanych z planowaną inwestycją.
Pytanie 3.
W jaki sposób inwestor, czyli PSE, zamierza zaspokoić słuszne oczekiwania mieszkańców w sprawie ograniczenia negatywnych skutków ww. inwestycji, bez względu na jej ostateczny przebieg?
PSE S.A. regulują kwestię posadowienia linii elektroenergetycznych na nieruchomościach poprzez zawarcie z właścicielami umów w formie aktów notarialnych ustanowienia na nieruchomości służebności przesyłu, które określają wzajemne stosunki obu stron zarówno w sferze uprawnień, jak i obowiązków na etapie budowy i eksploatacji linii. Służebność przesyłu ustanawiana jest za wynagrodzeniem, określanym na podstawie operatu szacunkowego sporządzanego przez niezależnego, uprawnionego rzeczoznawcę majątkowego. Operat szacunkowy sporządzany jest zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa oraz standardami zawodowymi rzeczoznawców majątkowych. W dokonywanej wycenie brana jest pod uwagę lokalizacja nieruchomości, powierzchnia ograniczonego użytkowania pod linią energetyczną, a także aktualny sposób użytkowania oraz klasyfikacja gruntu.
Warto także zaznaczyć, że ewentualne szkody powstałe w wyniku prac budowlanych związanych z realizacją inwestycji czy też późniejszych prac eksploatacyjnych, podlegają odrębnemu odszkodowaniu, które również szacowane jest przez biegłego rzeczoznawcę.
Aspekty społeczno-ekonomiczne i finansowe w ogólnym ujęciu szacunkowym i wskaźnikowym stanowią element metodologii prac przygotowawczych na etapie realizacji budowy linii 400 kV. Koszty dotyczące pozyskania prawa służebności przesyłu dla linii 400 kV Kozienice-Ołtarzew będą uzależnione od wytyczenia optymalnej trasy linii i zostaną oszacowane na podstawie operatów szacunkowych sporządzonych przez rzeczoznawców majątkowych z uwzględnieniem indywidualnych cech charakteryzujących poszczególne nieruchomości.
Chcę podkreślić, że obowiązujące przepisy prawa nie przewidują sposobu regulowania odszkodowań dla działek położonych poza pasem technologicznym linii. Jednocześnie przepisy art. 36 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym tworzą możliwość uzyskania odszkodowania dla właścicieli nieruchomości w przypadku, gdy w związku z uchwaleniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub jego zmianą niemożliwym staje się korzystanie z nieruchomości lub jej wartość uległa obniżeniu.
W przypadku przedmiotowej inwestycji odszkodowania będą wypłacane na podstawie operatów szacunkowych sporządzonych przez niezależnych rzeczoznawców. Obejmą one wszystkie nieruchomości znajdujące się w pasie technologicznym inwestycji (po 35 metrów od osi linii). Mieszkańcom, których nieruchomości położone są poza tym pasem, nie będzie przysługiwała możliwość ubiegania się od Inwestora o odszkodowanie z tytułu realizacji inwestycji. Niemniej, jeśli podczas jakichkolwiek prac związanych z budową linii 400 kV Kozienice – Ołtarzew, taka nieruchomość zostanie naruszona, jej właściciele będą mogli domagać się odszkodowania na podstawie odrębnie sporządzanego operatu szacunkowego.
Wyrażam przekonanie, że powyższe wyjaśnienia zostaną przyjęte jako wyczerpująca odpowiedź na interpelację Pana posła Mariusz Błaszczaka.