Odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 7597
w sprawie proponowanych zmian do ustawy z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym
Szanowny Panie Marszałku! Odpowiadając na przesłane przez Pana Marszałka przy piśmie z dnia 15 grudnia 2014 r. (znak: SPS-024-7597/14) zapytanie posła Ireneusza Rasia w sprawie proponowanych zmian do ustawy z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym, uprzejmie informuję.
Zmiana zasad i kryteriów przyznawania kart parkingowych z dniem 1 lipca br. jest skutkiem nowelizacji przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm.) przepisami ustawy z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 1446, ze zm.). Pragnę zwrócić uwagę, iż projekt ustawy nowelizującej był projektem komisyjnym. Proces legislacyjny trwał ponad 15 miesięcy. W głosowaniu w Sejmie ustawa została przyjęta niemal jednomyślnie (438 posłów za, 1 poseł wstrzymał się od głosu), a zgodnie z uzasadnieniem do projektu miał on na celu wyeliminowanie przypadków posługiwania się kartą parkingową przez podmioty do tego nieuprawnione, co było postulowane przez organizacje pozarządowe, Policję i straże gminne, a także samorządy.
Odnosząc się do kwestii zmiany przepisów regulujących kryteria uzyskania karty parkingowej, to z legislacyjnego punktu widzenia zmiana ta niewątpliwie jest możliwa. Należy jednak zastanowić się nad jej celowością i zakresem, przy uwzględnieniu m.in. przepisów regulujących zasady orzekania o niepełnosprawności i o stopniu niepełnosprawności, jeżeli to one służyłby dalej do dookreślenia grupy docelowej tego uprawnienia.
Podstawowym założeniem ustawy z dnia 23 października 2013 r. o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw była likwidacja barier ograniczających swobodne poruszanie się osobom niepełnosprawnym, szczególnie w zakresie korzystania z miejsc parkingowych przeznaczonych dla osób niepełnosprawnych. Jednocześnie przepisy ustawy nowelizującej zaostrzyły kryteria orzecznicze uprawniające do uzyskania wskazania do karty parkingowej, tym samym ograniczyły zakres osób, które będą uprawnione do uzyskania karty parkingowej do osób posiadających znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się (a nie, jak było to na gruncie przepisów obowiązujących do dnia 30 czerwca br., do osób mających ograniczenia w samodzielnym poruszaniu się i przemieszczaniu) oraz legitymujących się ważnym orzeczeniem wydanym przez zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności, ustalającym znaczny stopień niepełnosprawności bez względu na jego przyczynę lub umiarkowany stopień niepełnosprawności z ustaloną przyczyną niepełnosprawności oznaczoną symbolami: 04-O lub 05-R, lub 10-N albo niepełnosprawność w przypadku osób, które nie ukończyły 16. roku życia. Pozostałe kryteria i przesłanki kwalifikujące do niepełnosprawności lub stopni niepełnosprawności nie uległy zmianom.
Wskazać należy, że ustawa z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym nie zawiera definicji normatywnej wyrażenia: znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, o którym mowa w art. 8 ust. 3a tej ustawy, więc zgodnie z regułami wykładni językowej można mu przypisywać treść, jaką ma w języku potocznym. Termin ˝samodzielnie˝ w języku polskim oznacza ˝bez niczyjej pomocy, czyjegoś wpływu, dając sobie radę, nie potrzebując pomocy˝, ˝poruszanie się˝ to ˝zmienianie swojego położenia w przestrzeni, ruszanie się przez pewien czas˝, natomiast ˝ograniczony˝ to ˝mający niewielki zakres˝ (por. Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN, na stronie internetowej www://sjp.pwn.pl). Takie znaczenie ww. terminów powoduje, że stwierdzenie spełnienia przesłanki znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się może nastąpić wyłącznie w przypadku stwierdzenia niewielkiego zakresu możliwości zmiany swojego położenia w przestrzeni bez niczyjej pomocy.
Należy też pamiętać, że ustawodawca nie wskazał wprost grupy osób niepełnosprawnych uprawnionych do uzyskania karty parkingowej, ale określił krąg osób, w stosunku do których musi być dokonana ocena tego, czy mają one znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się, przy czym jednocześnie przesądził, że tego rodzaju ocena dotyczy wyłącznie osób ze znacznym stopniem niepełnosprawności bez względu na jej przyczynę oznaczoną symbolem oraz osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, w którym przyczyna tej niepełnosprawności została oznaczona symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R (upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna). Ewentualna zmiana kręgu osób, w stosunku do których dokonywana jest ocena znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się, powinna uwzględniać fakt, iż co do zasady symbol przyczyny niepełnosprawności odnosi się do klasy zaburzeń, a nie indywidualnego schorzenia. W przypadku chorób układu oddechowego i krążenia oznaczonych symbolem 07-S oraz innych schorzeń oznaczonych symbolem 11-I, zgodnie z przepisami rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U. z 2003 r. Nr 139, poz. 1328, ze zm.), mamy do czynienia z chorobami układu oddechowego i krążenia (07-S) spowodowanymi przez:
a) przewlekłe obturacyjne i ograniczające zakaźne choroby płuc prowadzące do niewydolności oddechowej,
b) nowotwory płuc i opłucnej prowadzące do niewydolności oddechowej,
c) wrodzone i nabyte wady serca, choroba niedokrwienna serca, kardiomiopatie, zaburzenia rytmu serca z zaburzeniami hemodynamicznymi kwalifikującymi co najmniej do II stopnia niewydolności serca według klasyfikacji NYHA,
d) nadciśnienie tętnicze z powikłaniami narządowymi,
e) miażdżycę zarostową tętnic kończyn dolnych, począwszy od II stopnia niedokrwienia kończyn według klasyfikacji Fontaine'a,
f) niewydolność żył głębokich z powikłaniami pod postacią zapaleń i długotrwałych owrzodzeń;
oraz innymi schorzeniami (11-I) spowodowanymi przez:
a) choroby narządów wydzielania wewnętrznego o różnej etiologii, wywołane nadmiernym wydzielaniem lub niedoborem hormonów w zależności od stopnia wyrównania lub obecności powikłań narządowych pomimo optymalnego leczenia,
b) choroby zakaźne lub zespoły nabytego upośledzenia odporności w zależności od fazy zakażenia,
c) przewlekłe wielonarządowe choroby odzwierzęce w II i III okresie choroby zależnie od zmian narządowych,
d) choroby układu krwiotwórczego o różnej etiologii w zależności od patologicznych zmian linii komórkowych szpiku w procesie hemopoezy,
e) znacznego stopnia zeszpecenia powodujące stałe ograniczenia w kontaktach międzyludzkich, jak i pracy zawodowej.
Mając na uwadze powyższe, uprzejmie informuję, iż w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej nie są aktualnie prowadzone prace legislacyjne zmierzające do rozszerzenia kręgu osób niepełnosprawnych z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, w stosunku do których skład orzekający zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności miałby dokonywać oceny występowania znacznie ograniczonych możliwości samodzielnego poruszania się.
Z szacunkiem
Sekretarz stanu
Jarosław Duda
Warszawa, dnia 2 stycznia 2015 r.