Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 20201
w sprawie warunków technicznych i wentylacji w budynkach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej
Szanowna Pani Marszałek! W odpowiedzi na interpelację pani poseł Marzeny Okła-Drewnowicz z dnia 10 lipca 2013 r. otrzymaną przy piśmie wicemarszałka Sejmu Eugeniusza Grzeszczaka z dnia 2 sierpnia 2013 r., znak: SPS-023-20201/13, w sprawie warunków technicznych i wentylacji w budynkach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej uprzejmie informuję Panią Marszałek, co następuje.
Zagadnienia związane z wymaganiami techniczno-budowlanymi dotyczącymi budynków normuje ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623, z późn. zm.) oraz wydane na jej podstawie rozporządzenie ministra infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690, z późn. zm.). Przepisy zawarte w dziennikach ustaw są publikowane w formie elektronicznej na stronie Rządowego Centrum Legislacji, a więc są dostępne dla wszystkich zainteresowanych.
Wymagania dotyczące wentylacji w budynkach określa rozdz. 6 w dziale IV ww. rozporządzenia oraz powołana w tym rozporządzeniu Polska Norma PN-B-03430:1983: Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej - wymagania oraz Polska Norma PN-B-03430:1983/Az3: Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej - wymagania (zmiana Az3).
Dostęp do Polskich Norm reguluje ustawa z dnia 12 września 2002 r. o normalizacji (Dz. U. Nr 169, poz. 1386, z późn. zm.). W myśl art. 5 ust. 5 ustawy Polskie Normy są chronione prawem autorskim jak utwory literackie, a autorskie prawa majątkowe do nich przysługują Polskiemu Komitetowi Normalizacyjnemu. PKN nie pozwala na rozpowszechnianie tekstów Polskich Norm bez jego zgody. Warto jednak wspomnieć, że w pełni bezpłatny dostęp do tekstów norm jest możliwy w trzech czytelniach w Polsce, które znajdują się w Warszawie, Łodzi i Katowicach. Ich adresy oraz godziny otwarcia zamieszczono na stronie internetowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego.
Należy zaznaczyć, że Polskie Normy mogą być powoływane w przepisach prawnych po ich opublikowaniu w języku polskim (art. 5 ust. 4 ustawy o normalizacji). Powołanie w akcie prawnym określonej Polskiej Normy oznacza, że powinna ona być stosowana przez podmioty, których ta norma dotyczy, w zakresie, w jakim ją powołano w tym akcie prawnym.
W przypadku gdy Polska Norma nie została powołana w przepisach, decyzja o ewentualnym jej wykorzystaniu jako źródła zasad wiedzy technicznej należy do podmiotów korzystających z tej normy (mówi o tym art. 5 ust. 1 ustawy Prawo budowlane).
Przytoczona w interpelacji Polska Norma PN-B-03430:1983 oraz jej zmiana Az3 zostały w określonym zakresie powołane w załączniku nr 1 do ww. rozporządzenia jako integralna część przepisu § 149 ust. 1 rozporządzenia. Oznacza to, że w przypadku projektowania, budowy, przebudowy oraz przy zmianie sposobu użytkowania budynku należy uwzględniać wymagania zawarte w tej normie. Roboty budowlane polegające wyłącznie na wymianie starych, nieszczelnych okien na nowe, szczelne okna w rozumieniu przepisów ustawy Prawo budowlane stanowią remont, zatem wymagania zawarte w ww. rozporządzeniu nie muszą być spełnione. Jednakże należy zwrócić uwagę, iż zgodnie z § 22-27 rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 16 sierpnia 1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych (Dz. U. Nr 74, poz. 836, z późn. zm.) w użytkowanym budynku powinna być zapewniona m.in. drożność i szczelność przewodów kominowych: wentylacyjnych, dymowych oraz spalinowych, za co odpowiada właściciel, zarządca lub dzierżawca budynku.
Zgodnie z art. 62 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy Prawo budowlane obiekty budowlane powinny być w czasie ich użytkowania poddawane przez właściciela lub zarządcę kontroli okresowej, co najmniej raz w roku, polegającej na sprawdzeniu stanu technicznego instalacji gazowych oraz przewodów kominowych (dymowych, spalinowych i wentylacyjnych). Ponadto na podstawie art. 62 ust. 6 ustawy kontrolę stanu technicznego przewodów kominowych, o której mowa w ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy, mogą przeprowadzać:
1) osoby posiadające kwalifikacje mistrza w rzemiośle kominiarskim - w odniesieniu do przewodów dymowych oraz grawitacyjnych przewodów spalinowych i wentylacyjnych,
2) osoby posiadające uprawnienia budowlane odpowiedniej specjalności - w odniesieniu do przewodów kominowych, o których mowa w pkt 1, oraz do kominów przemysłowych, kominów wolno stojących oraz kominów lub przewodów kominowych, w których ciąg kominowy jest wymuszony pracą urządzeń mechanicznych.
Powołując się na art. 93 ust. 8 ustawy, osoba, która nie spełni obowiązku, o którym mowa w art. 62 ust. 1 ustawy, podlega karze grzywny. Ponadto w przypadku nieprzestrzegania przepisów ustawy Prawo budowlane możliwe jest złożenie wniosku do powiatowego inspektora nadzoru budowlanego o wszczęcie postępowania wyjaśniającego.
Obowiązek usuwania zanieczyszczeń z przewodów dymowych i spalinowych nakłada również rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719, z późn. zm.).
W polskim porządku prawnym nie uregulowano kwestii nadzoru nad jakością pracy kominiarzy. Należy jednak wspomnieć, że w kraju działa Korporacja Kominiarzy Polskich. To stowarzyszenie zawodowe posiada swój Kodeks etyczny mistrza kominiarskiego. Ponadto funkcjonują również cechy kominiarzy.
Przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.) nie definiują zawodu administratora budynku jako samodzielnego podmiotu w gospodarowaniu nieruchomościami. Natomiast przepisy powyższej ustawy regulują sposób wykonywania czynności przez zarządcę nieruchomości. Przy czym z definicji zawartej w art. 185 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że tzw. bieżące administrowanie nieruchomością jest jednym z elementów zarządzania nieruchomościami.
Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami prawa kontrolę nad pracą zarządców nieruchomości sprawuje minister właściwy do spraw budownictwa, lokalnego planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa, poprzez wszczynanie i prowadzenie postępowań z tytułu odpowiedzialności zawodowej. Przy czym zarządcą nieruchomości uprawnionym do wykonywania czynności zarządzania jest osoba fizyczna posiadająca licencję zawodową i wpisana do centralnego rejestru zarządców nieruchomości, stosownie do treści art. 84 ust. 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami. W wyniku prowadzonego postępowania dyscyplinarnego może zostać orzeczona w stosunku do zarządcy nieruchomości kara dyscyplinarna w postaci upomnienia, nagany, czasowego zawieszenia licencji zawodowej albo pozbawienia licencji zawodowej. Jednocześnie należy podkreślić, że odpowiedzialności zawodowej podlega zarządca niewypełniający obowiązków określonych w art. 186 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, obejmujących wykonywanie czynności zawodowych (zawartych w umowie o zarządzaniu nieruchomością), zgodnie z przepisami prawa, standardami zawodowymi i zasadami etyki zawodowej, kierując się zasadą szczególnej staranności oraz ochrony interesu osób, na rzecz których wykonywane są te czynności.
Równocześnie należy zaznaczyć, że w dniu 13 czerwca 2013 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianie ustaw regulujących wykonywanie niektórych zawodów, którą zmieniono zasady nabywania uprawnień i licencji zawodowych w zakresie gospodarki nieruchomościami, w tym m.in. wykonywania zawodu zarządcy nieruchomości. Powyższe przepisy prawa zostały opublikowane w Dz. U. z dnia 23 lipca 2013 r. poz. 829 i wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2014 r. W powyższej ustawie zmieniono obowiązujący system uzyskiwania prawa do wykonywania zawodu zarządcy nieruchomościami, tym samym każdy będzie mógł wykonywać czynności z zakresu zarządzania nieruchomościami. Natomiast odpowiedzialność za niezgodne z prawem wykonanie obowiązków zawodowych przez zarządcę nieruchomości będzie oceniania w postępowaniu przed sądem powszechnym.
Należy również dodać, że właściciel nieruchomości, zawierając z zarządcą nieruchomości umowę o zarządzanie nieruchomością, może w każdej chwili dokonać sprawdzenia jakości pracy zarządcy nieruchomości w kontekście zadań określonych w umowie.
Ministerstwo ma w swoich planach przeprowadzenie kampanii informacyjnej promującej efektywność energetyczną w budownictwie. Jednym z poruszanych w niej zagadnień jest zapewnienie odpowiedniego komfortu użytkowania pomieszczeń w budynkach, a więc także wynikająca z tego odpowiednia jakość powietrza wewnętrznego czy prawidłowe działanie wentylacji.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Piotr Styczeń
Warszawa, dnia 26 sierpnia 2013 r.