Interpelacja nr 2573
do ministra sprawiedliwości
w sprawie likwidacji Sądu Rejonowego w Braniewie
Pracownicy Sądu Rejonowego w Braniewie przekazali mi swoje stanowisko wobec planowanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości reorganizacji sądownictwa i zamiaru zlikwidowania Sądu Rejonowego w Braniewie. Pracownicy wyrażają swój zdecydowany sprzeciw wobec tej decyzji i utworzenia na bazie braniewskiej jednostki wydziałów zamiejscowych Sądu Rejonowego w Elblągu. Zauważają, że likwidacja Sądu Rejonowego w Braniewie odbędzie się przede wszystkim kosztem społeczności lokalnej. Centralne położenie Braniewa w stosunku do okolicznych gmin oraz bezpośrednie połączenie umożliwia stronom bardzo dobry dostęp do siedziby sądu. Przeniesienie sądu do Elbląga, poza powiat braniewski, znacznie utrudni mieszkańcom powiatu dostęp do wymiaru sprawiedliwości, ponieważ większość gmin nie ma bezpośredniego połączenia z Elblągiem. Koszty finansowe, jakie mieszkańcy będą musieli ponieść w związku z tym, przeczą zasadzie ekonomiczności procesowej.
Warto zauważyć, że Sąd Rejonowy w Braniewie wraz z Prokuraturą Rejonową w Braniewie, Komendą Powiatową Policji w Braniewie, Państwową Strażą Pożarną w Braniewie, Powiatowym Centrum Medycznym w Braniewie i Zakładem Karnym w Braniewie stanowi trwały element poczucia bezpieczeństwa publicznego dla mieszkańców ziemi braniewskiej.
Likwidacja jednostki sądu w Braniewie spowoduje bardzo duże utrudnienie dla tych mieszkańców, którzy będą zmuszeni pokonywać 60- i więcej kilometrowe odległości w celu załatwienia swoich spraw sądowych. Ponadto małe miejscowości, w których funkcjonują tak ważne instytucje, jak sądy, mają szansę na rozwój i zapewniają pracę znacznej grupie ludzi, a tym samym powstrzymują proces wyludniania się tych okolic.
Ewentualna decyzja o likwidacji Sądu Rejonowego w Braniewie nie znajduje żadnego uzasadnienia merytorycznego ani społecznego. Rocznie wpływa do niego kilkanaście tysięcy spraw, co oznacza, że sędziowie tego sądu są jednymi z najbardziej obciążonych w całym okręgu - daleko bardziej niż sędziowie z dużych sądów. Swoim zasięgiem Sąd Rejonowy w Braniewie obejmuje cztery przejścia graniczne: kolejowe w Braniewie, morskie we Fromborku oraz dwa drogowe: w Gronowie i Grzechotkach. Ma to duży wpływ na liczbę i specyfikę spraw wpływających do tutejszego sądu. Przy tym Sąd Rejonowy w Braniewie osiąga jeden z najlepszych wskaźników szybkości postępowania w całym okręgu elbląskim. Ta sprawnie i prężnie działająca jednostka we wszystkich kategoriach spraw uzyskuje wskaźniki lepsze niż przeciętne w kraju. Jest zadbana i wyposażona w nowoczesne rozwiązania informatyczne.
Planowana likwidacja braniewskiego sądu bez jakichkolwiek uzgodnień społecznych będzie odebrana przez mieszkańców Braniewa jako dowód dalszej degradacji tego miasta. Powiększy to i tak wysoki stopień zagrożenia społecznego w mieście, w którym występuje strukturalnie wysokie bezrobocie i przestępczość.
Braniewo powinno odgrywać ważną rolę gospodarczą, kulturalną i naukową, oddziałując na rozwój przyległych terenów i sprzyjać podnoszeniu standardu życia ich mieszkańców. W przeciwnym razie dojdzie do dalszej pauperyzacji tego regionu oraz likwidacji kolejnych ważnych instytucji, takich jak chociażby prokuratura.
Reasumując, skutki zlikwidowania Sądu Rejonowego w Braniewie mogą być następujące:
1) znaczne utrudnienie dostępu do sądu ludzi najuboższych, pozbawionych pracy i innych świadczeń, osób starszych, niedołężnych, dotkniętych niepełnosprawnością i nieporadnością życiową, a także szerokich rzesz rolników (odległość petenta od sądu może wynosić nawet 150 km),
2) ograniczenie terytorialne i wydłużenie drogi petentów i interesantów do sądu, co stoi w sprzeczności z celami Ministerstwa Sprawiedliwości,
3) utrudnienie dostępów petentów do prezesa sądu rejonowego jako kierownika jednostki organizacyjnej,
4) przerzucenie kosztów reformy na obywateli (koszt dojazdu do sądu i trudności z tym związane),
5) pogorszenie sprawności postępowań sądowych, wydłużenie czasu trwania spraw w sądzie,
6) znaczne pogorszenie warunków pracy kadry orzeczniczej i urzędniczej, a także utrata pracy przez część urzędników.
W związku z powyższym kieruję do Pana Ministra następujące pytanie: Czy jest możliwe odstąpienie od decyzji dotyczącej projektu likwidacji Sądu Rejonowego w Braniewie?
Poseł Iwona Arent
Olsztyn, dnia 27 lutego 2012 r.