Odpowiedź ministra edukacji narodowej
na interpelację nr 9985
w sprawie premii wypłaconych urzędnikom zatrudnionym w Ministerstwie Edukacji Narodowej
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację posłów na Sejm RP pani Jadwigi Wiśniewskiej oraz pana Marka Polaka, nr SPS-023-9985/12, w sprawie premii wypłaconych urzędnikom zatrudnionym w Ministerstwie Edukacji Narodowej, uprzejmie informuję, że kwestie utrzymania optymalnego zatrudnienia oraz oszczędne i racjonalne gospodarowanie środkami budżetowymi są traktowane przeze mnie w sposób priorytetowy. Wydatki na wynagrodzenia pracowników realizowane są zgodnie z obowiązującymi przepisami i finansowane są wyłącznie ze środków przeznaczonych na ten cel. Plan oszczędnościowy w obszarze wynagrodzeń w administracji publicznej jest w ostatnich latach konsekwentnie realizowany m.in. przez zamrożenie wynagrodzeń w sferze budżetowej. Kwota bazowa dla członków korpusu służby cywilnej, służąca do określania ich płac, pozostaje na niezmienionym poziomie od 2009 r. Następuje zatem spadek realnej wartości funduszu wynagrodzeń osobowych. Również limit mianowań urzędników w służbie cywilnej jest coraz niższy. W 2007 r. wynosił 3000 osób, a w 2012 r. już tylko 500. Na następne lata planowane są dalsze ograniczenia.
Odpowiadając na pytania dotyczące wypłaconych premii, uprzejmie informuję, że przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 2 lutego 2010 r. w sprawie zasad wynagradzania pracowników niebędących członkami korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędach administracji rządowej i pracowników innych jednostek (Dz. U. Nr 27, poz. 134, z późn. zm.) obligują do tworzenia funduszu premiowego wyłącznie dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obsługi, w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia. Zgodnie z regulaminem premiowania w Ministerstwie Edukacji Narodowej fundusz premiowy tworzy się z przeznaczeniem na premie regulaminowe oraz premie uznaniowe. Premia regulaminowa jest stałym składnikiem wynagrodzenia miesięcznego, którego wysokość określa się w umowie o pracę pracowników spoza korpusu służby cywilnej zatrudnionych na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obsługi. Średnia wysokość miesięcznej premii regulaminowej wypłaconej w okresie od stycznia do września 2012 r. wyniosła ok. 970 zł.
W stosowanej polityce wynagrodzeń w Ministerstwie Edukacji Narodowej za istotne uznaje się motywacyjne elementy wynagradzania o charakterze zmiennym, których wysokość jest powiązana z efektami czy sposobem wykonywania pracy. Przekłada się to bezpośrednio na realizację zadań i osiąganie celów urzędu. Uelastycznienie wynagrodzeń jest istotnym elementem systemu motywacyjnego, sprzyja osiąganiu wyższej wydajności i jakości pracy, większej kreatywności i chęci współdziałania dla dobra organizacji. Taki właśnie charakter ma premia uznaniowa, która, jako zmienny składnik wynagrodzenia, jest formą nagradzania pracowników na stanowiskach pomocniczych, robotniczych i obsługi. Premię uznaniową przyznaje dyrektor generalny urzędu, z własnej inicjatywy lub na wniosek kierującego komórką organizacyjną, w której zatrudniony jest pracownik. Premie uznaniowe mogą być przyznane m.in. za szczególne zaangażowanie w realizację powierzonych obowiązków, za wykonywanie złożonych zadań, indywidulany wkład pracy w ich realizację. Średnia wysokość miesięcznej premii uznaniowej wypłaconej w okresie od stycznia do września 2012 r. wyniosła ok. 370 zł. Najwyższa wypłacona premia uznaniowa w tym okresie wyniosła 900 zł.
Odpowiadając na pytanie o wzrost zatrudnienia w Ministerstwie Edukacji Narodowej, pragnę poinformować, że od czasu objęcia przeze mnie funkcji ministra zatrudnienie w urzędzie nie wzrosło. Chcę podkreślić, że Ministerstwo Edukacji Narodowej należy do tych urzędów, w których skutecznie zostały zrealizowane w 2011 r. działania mające na celu zmniejszenie stanu zatrudnienia o 10%. W 2009 r., tj. jeszcze przed ustawowym obowiązkiem, zostało zlikwidowane gospodarstwo pomocnicze przy MEN, zatrudniające wcześniej ok. 70 osób. Pracowników i zadania tej jednostki przejęło ministerstwo. Mimo włączenia tych zadań dzisiejszy poziom zatrudnienia w kierowanym przeze mnie urzędzie nie przekracza stanu zatrudnienia z grudnia 2007 r. Ograniczając zatrudnienie w administracji rządowej, nie można jednak zapominać o konieczności zapewnienia profesjonalnej i efektywnej realizacji zadań obecnie nałożonych na urzędy. Szczególnie ważne jest to w obszarach, których rozwój jest wspierany projektami finansowanymi z funduszy unijnych. Zmiany w zatrudnieniu w urzędzie w latach 2011-2012 (w przeliczeniu do pełnego etatu, bez osób przebywających na długotrwałych urlopach bezpłatnych i wychowawczych) obrazuje poniższy wykres.
Analizując temat oszczędności w administracji, najistotniejsze wydają się jednak te działania, które mają na celu ograniczenie procedur biurokratycznych, stanowiących obciążenie dla obywateli i koszt dla budżetu państwa. Przykładem są m.in. działania Ministerstwa Edukacji Narodowej polegające na wprowadzaniu zmian systemowych, np. w nadzorze pedagogicznym, w kształceniu zawodowym oraz optymalnym wykorzystywaniu nowoczesnych rozwiązań informatycznych, mających na celu usprawnienie zarządzania oświatą na każdym szczeblu. W działaniach tych staramy się wpłynąć na ograniczenie pracochłonności, a także kosztochłonności procedur administracyjnych poprzez ich uproszczenie lub eliminację w sytuacji, gdy nie są one niezbędne i ingerencja państwa może w tym zakresie zostać ograniczona. Dla zmniejszenia administracji konieczne jest podejmowanie działań poprzez nowelizację przepisów, szczególnie w tych obszarach, których kosztochłonność jest bardzo duża z uwagi na efekt skali. Poprzez takie zmiany uzyskuje się ograniczenie biurokracji w skali całego państwa.
Z poważaniem
Minister
Krystyna Szumilas
Warszawa, dnia 30 października 2012 r.