Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej - z upoważnienia ministra -
na zapytanie nr 4515
w sprawie budowy obwodnicy Gdowa
Szanowna Pani Marszałek! W związku z przekazanym przy piśmie z dnia 6 czerwca 2013 r., znak: SPS-024-4515/13, zapytaniem poselskim pana posła Jana Ziobry z dnia 20 maja 2013 r. w sprawie budowy obwodnicy Gdowa, przedstawiam następujące wyjaśnienia.
Odpowiadając na pytania, czy znana jest Panu ww. sprawa budowy obwodnicy Gdowa oraz co obecnie dzieje się w sprawie prowadzonej przez Pański resort pod sygn. BOII-3ks-772-68-2182/12, wyjaśniam, co następuje.
Minister transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, zwany dalej ministrem, prowadził postępowanie odwoławcze w sprawie decyzji wojewody małopolskiego nr 8/12 z dnia 15 czerwca 2012 r., znak: WI-DC7820.1.3.2012, o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pn. ˝Budowa obwodnicy Gdowa - Etap I, Zadanie 1 - w ramach nowego przebiegu drogi wojewódzkiej nr 967, w miejscowościach Gdów i Bilczyce˝. Przedmiotowe postępowanie zakończyło się wydaniem przez ministra w dniu 17 maja 2013 r. decyzji, znak: BOII-3ks-772-68-797/12/13, uchylającej w części i orzekającej w tym zakresie co do istoty sprawy, a w pozostałej części utrzymującej w mocy ww. decyzję wojewody małopolskiego.
Powyższe oznacza, iż minister zakończył postępowanie odwoławcze w sprawie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie obwodnicy Gdowa przed wniesieniem przez pana posła Jana Ziobro zapytania poselskiego w przedmiotowej sprawie.
W dniu 27 czerwca 2013 r. do Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej wpłynęła skarga na ww. decyzję ministra z dnia 17 maja 2013 r., znak: BOII-3ks-772-68-797/12/13, skierowana do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż w postępowaniu sądowo-administracyjnym dokonana zostanie kontrola prawidłowości zarówno postępowania przeprowadzonego przez ministra w przedmiotowej sprawie, jak również rozstrzygnięcia wydanego w wyniku jego zakończenia.
Ustosunkowując się do zarzutów wnoszonych przez mieszkańców Gdowa, a przedstawionych w zapytaniu poselskim wniesionym przez pana posła Jana Ziobro, dotyczących zaprojektowania obwodnicy Gdowa przez wójta Gdowa bez przeprowadzenia konsultacji społecznych, stwierdzić należy, że interesy mieszkańców Gdowa w przewidzianych prawem postępowaniach administracyjnych prowadzonych w sprawie budowy obwodnicy Gdowa nie zostały pominięte, a zarzut niepoddania projektu budowy obwodnicy Gdowa konsultacjom społecznym uznać należy za niezasadny.
Podkreślić należy, że zatwierdzony w decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wariant przebiegu obwodnicy Gdowa został wybrany do realizacji w wyniku analizy aspektów technicznych, która przeprowadzona została podczas postępowania zakończonego wydaniem przez wójta gminy Gdów decyzji z dnia 10 września 2010 r., znak: RLO.VI.7624/1-27/08/09/10, o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, zwaną dalej decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
Zgodnie z art. 72 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach następuje przed uzyskaniem decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, wydanej na podstawie ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 687), zwanej dalej ustawą. Ponadto zgodnie z art. 86 ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach wiąże organ wydający decyzje, o których mowa w art. 72 ust. 1, w tym również ministra i wojewodę małopolskiego orzekających w sprawie zezwolenia na realizację przedmiotowej inwestycji drogowej w obu instancjach.
W związku z powyższym stwierdzić należy, że przebieg inwestycji drogowej zatwierdzony w decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej musi być zgodny z wariantem jej przebiegu wskazanym w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach.
W trakcie trwania postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wójt gminy Gdów zapewnił społeczeństwu możliwość udziału w tym postępowaniu. Wójt gminy Gdów podał mianowicie do publicznej wiadomości informację o wszczęciu postępowania oraz przystąpieniu do przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia, informując społeczeństwo o możliwości zapoznania się z niezbędną dokumentacją sprawy oraz o możliwości składania uwag i wniosków, wskazując miejsce oraz 21-dniowy termin ich składania. Informacja ta została udostępniona na stronie Biuletynu Informacji Publicznej Urzędu Gminy Gdów, na tablicy ogłoszeń w siedzibie urzędu, na tablicach ogłoszeń miejscowości, na terenie których planowana jest inwestycja oraz na łamach gazety regionalnej.
Zgodnie z informacją zawartą na stronie 5 w akapicie 1 decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach w dniu 7 sierpnia 2009 r. odbyło się spotkanie z mieszkańcami, na którym zostały zaprezentowane aspekty techniczne i środowiskowe poszczególnych wariantów przedsięwzięcia.
Podkreślenia wymaga fakt, że wszystkie wnioski i uwagi wniesione w trakcie trwania postępowania z udziałem społeczeństwa zostały przeanalizowane przez organ wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach.
Podkreślić przy tym należy, że osobom niezadowolonym z wybranego w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach wariantu realizacji przedmiotowej inwestycji przysługiwało prawo wniesienia odwołań od tego rozstrzygnięcia do właściwego samorządowego kolegium odwoławczego. Z uprawnienia tego jednak strony postępowania środowiskowego nie skorzystały, w efekcie czego decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach stała się ostateczna.
Odnosząc się natomiast do kwestii rozbieżności w czasie pomiędzy przejmowaniem gruntów pod inwestycję a realizacją należnych właścicielom odszkodowań, wskazać należy, iż decyzje o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wydawane są na podstawie przepisów ustawy.
W niniejszej sprawie wojewoda małopolski, po uwzględnieniu wniosku inwestora, działając na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy, nadał decyzji nr 8/12 z dnia 15 czerwca 2012 r. rygor natychmiastowej wykonalności. Stosownie do treści ust. 3 ww. artykułu, decyzja opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości oraz uprawnia do faktycznego objęcia nieruchomości w posiadanie przez właściwego zarządcę drogi i rozpoczęcia robót budowlanych.
Natomiast zgodnie z art. 12 ustawy decyzją o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zatwierdza się podział nieruchomości. W przedmiotowej sprawie nieruchomości lub ich części wydzielone liniami rozgraniczającymi teren inwestycji staną się z mocy prawa własnością woj. małopolskiego z dniem, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanie się ostateczna, za odszkodowaniem ustalonym przez wojewodę małopolskiego w odrębnej decyzji.
Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, iż nieuniknione są rozbieżności czasowe pomiędzy terminem faktycznego objęcia przez inwestora nieruchomości znajdujących się w liniach rozgraniczających teren inwestycji, a wypłatą należnego za nie odszkodowania, jeśli od decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej opatrzonej rygorem natychmiastowej wykonalności zostaną wniesione odwołania.
Stosownie bowiem do treści art. 12 ust. 4 i 4a ustawy, właściwy organ wydaje decyzję ustalającą wysokość odszkodowania za nieruchomości, które z dniem, w którym stanie się ostateczna decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, staną się z mocy prawa własnością odpowiednio Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego.
Stosownie do art. 12 ust. 4b ustawy, decyzję ustalającą wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stała się ostateczna.
Powyższe oznacza, że wszczęcie postępowania odszkodowawczego następuje z dniem uostatecznienia się decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej.
Z kolei wypłata odszkodowania, stosownie do art. 132 ust. 1a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651, z późn. zm.), następuje w terminie 14 dni od dnia wydania ostatecznej decyzji o ustaleniu wysokości tego odszkodowania. W związku z powyższym stwierdzić trzeba, że do momentu wydania ostatecznej decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania inwestor nie ma obowiązku jego wypłaty.
Niemniej jednak w tym miejscu podkreślić należy, iż w dniu 25 lutego 2013 r. weszła w życie ustawa z dnia 4 stycznia 2013 r. zmieniająca ustawę o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. poz. 118), zwana dalej ustawą zmieniającą, która umożliwiła, przy spełnieniu określonych warunków, wypłatę, na wniosek osoby uprawnionej do otrzymania odszkodowania, zaliczki w wysokości 70% odszkodowania ustalonego przez organ pierwszej instancji w decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Wypłata zaliczki następuje jednorazowo w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku (art. 12 ust. 5a ustawy).
W myśl art. 2 ustawy zmieniającej do postępowań, w których decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nadano rygor natychmiastowej wykonalności przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej, o ile do dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej nie stała się ostateczna, stosuje się przepisy art. 12 ust. 4g, 5a i 5b ustawy, w brzmieniu nadanym ustawą zmieniającą.
Stan faktyczny przedstawiony w piśmie pana posła Jana Ziobry wskazuje, że przepis art. 12 ust. 5a ustawy może znaleźć zastosowanie w postępowaniach mających na celu ustalenie wysokości odszkodowań na rzecz mieszkańców Gdowa za odjęte prawa rzeczowe do nieruchomości. Decyzja wojewody małopolskiego nr 8/12 z dnia 15 czerwca 2012 r. została bowiem opatrzona rygorem natychmiastowej wykonalności, a do dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej, czyli do dnia 25 lutego 2013 r., ww. decyzja wojewody małopolskiego nie uzyskała waloru ostateczności.
Podkreślić jednak należy, że warunkiem koniecznym wypłaty zaliczki w wysokości 70% odszkodowania, na rzecz osób, które utraciły prawo własności nieruchomości, jest złożenie wniosku do podmiotu zobowiązanego do wypłaty odszkodowania. Wypłata zaliczki możliwa jest dopiero po wydaniu przez organ pierwszej instancji decyzji o ustaleniu wysokości odszkodowania.
W przypadku bezczynności wojewody małopolskiego w przedmiocie zakończenia postępowań w sprawie wydawania decyzji ustalających wysokość odszkodowań, stronom przysługuje prawo złożenia zażalenia na bezczynność tego organu do ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej, a następnie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie.
Jednocześnie uprzejmie informuję, iż odpowiedź ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 27 czerwca 2013 r., znak: BOII-3ks-0701-2-1051/13, na ww. zapytanie poselskie pana posła Jana Ziobry została przekazana do biura poselskiego posła Jana Ziobry w Niepołomicach w dniu 28 czerwca 2013 r.
W załączeniu do niniejszego pisma przekazuję kserokopię ww. pisma ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 27 czerwca 2013 r. oraz kserokopię zwrotnego potwierdzenia jego odbioru przez biuro poselskie posła Jana Ziobry*).
Ponadto informuję, że skan ww. pisma ministra transportu, budownictwa i gospodarki morskiej z dnia 27 czerwca 2013 r. został przesłany w dniu 27 czerwca 2013 r. drogą elektroniczną na adres: sps.interpelacje@sejm.gov.pl.
Podsekretarz stanu
Janusz Żbik
Warszawa, dnia 29 lipca 2013 r.