Interpelacja nr 13478
do prezesa Rady Ministrów
w sprawie mandatów karnych kredytowanych
Szanowny Panie Premierze! Postępowanie mandatowe jest najbardziej uproszczonym trybem postępowania w sprawach o wykroczenia. Daje gwarancję szybkiego ukarania sprawcy. Postępowanie mandatowe jest zastępcze w stosunku do postępowania przed sądem w sprawach o wykroczenia. Warunkiem jego zastosowania jest zgoda wyrażona przez sprawcę popełnionego czynu. Odmowa przyjęcia mandatu karnego powoduje obligatoryjnie skierowanie do sądu wniosku o ukaranie.
Zgodnie z art. 98. ustawy Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia z dnia 24 sierpnia 2001 r. w postępowaniu mandatowym można nakładać grzywnę w drodze mandatu karnego: gotówkowego - wydawanego ukaranemu po uiszczeniu grzywny bezpośrednio funkcjonariuszowi, który go nałożył; kredytowanego - wydawanego ukaranemu za pokwitowaniem odbioru. Mandatem karnym kredytowanym może być nałożona grzywna wobec osoby, która nie podlega ukaraniu mandatem karnym gotówkowym. Mandat karny kredytowany zawiera pouczenie o obowiązku uiszczenia grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu oraz o skutkach nieuiszczenia grzywny w terminie. Mandat staje się prawomocny z chwilą pokwitowania jego odbioru. Osoba, na którą nakładana jest grzywna w drodze mandatu karnego kredytowanego, ma prawo do odmowy jego przyjęcia - o przysługującym jej prawie ma obowiązek poinformować funkcjonariusz; zaocznego-wydawanego w przypadku stwierdzenia wykroczenia, którego sprawcy nie zastano na miejscu jego popełnienia, gdy nie zachodzi wątpliwość, co do osoby sprawcy.
W ostatnim czasie zapoznałem się z ciekawą propozycją zmian w zakresie nakładania mandatów karnych kredytowanych, która to przewiduje wprowadzenie zmian w systemie dotyczącym kryterium wysokości mandatów. Zapożyczony ze Skandynawii system miałby się opierać na wysokości dochodu, biorąc pod uwagę nie zarobki miesięczne, a przede wszystkim dochód roczny z poprzedniego PIT-u. Aktualnie jeżeli chodzi o wysokość m.k.k., hamują one poczynania wyłącznie ˝biedniejszej˝ części społeczeństwa. Prawdą jest, że taki system spowoduje, że wysokość m.k.k. będzie nierówna, natomiast druga prawda jest taka, że w przypadku wprowadzenia kryterium dochodów - każdego ze sprawców dotknie jednakowo i biednych, i bogatych. Według tej propozycji policjant na miejscu nie będzie wypisywał kwot (nie zostanie naruszona ustawa o ochronie danych osobowych), a jedynie kod wykroczenia i dopiero urzędy wojewódzkie poprzez informacje z urzędów skarbowych będą miały wiedzę na temat wysokości m.k.k. System ten ułatwi także ich ściągalność.
W związku z powyższymi problemami i wątpliwościami zwracam się do Pana Premiera z następującymi pytaniami:
1. Czy ministerstwo planuje przygotować zmiany w ustawie dotyczącej mandatów karnych kredytowanych?
2. Czy możliwe jest przyjęcie w polskim ustawodawstwie przedstawionej powyżej propozycji systemu dotyczącego kryterium wysokości mandatów karnych kredytowanych podobnego do skandynawskiego?
3. Co Pan Premier sądzi o przedstawionej propozycji zmian w kodeksie?
Z poważaniem
Poseł Piotr Zgorzelski
Warszawa, dnia 11 stycznia 2013 r.