Interpelacja nr 34149
do ministra infrastruktury i rozwoju
w sprawie procesu prywatyzacji spółki PKP Energetyka SA
Łańcut, 10 sierpnia 2015 r.
Proces prywatyzacji PKP Energetyka SA jest prowadzony w myśl ustawy z 30 sierpnia 1996 o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz.U. 1996 nr 118 poz. 561). Właściciel, PKP SA, zleciła zewnętrznym doradcom dokonanie analiz i ustalenie sytuacji prawnej majątku spółki PKP Energetyka SA. Procesy prywatyzacyjne mają służyć spłacie znacznego długu spółki, będącemu największym sprzedawcą energii elektrycznej trakcyjnej.
Biorąc pod uwagę znaczenie PKP Energetyka dla funkcjonowania rynku transportu kolejowego, dla przeprowadzenia prywatyzacji, zarekomendowano tzw. model sprzedaży bezpośredniej, czyli negocjacji podjętych na podstawie publicznego zaproszenia.
W drodze wyboru, wyłączność na prowadzenie negocjacji otrzymała firma CVC Capital Partners.. Jest to fundusz private equity, i zarazem firma doradztwa inwestycyjnego, zarejestrowana w Luksemburgu. Posiada szeroką sieć biur na całym świecie i zarządza środkami ponad 300 inwestorów z Europy, Azji, Ameryki Północnej. Bieżąca wartość aktywów firmy CVC to ponad 52 miliardy dolarów. W ten sposób, zaniechano dalszych negocjacji z krajowymi półkami energetycznymi, będącymi pod kontrolą Skarbu Państwa – m. in. Tauron, Enea, Energa, PGE. Oprócz argumentu spłaty długu, spółka PKP wskazuje również konieczność niezbędnych inwestycji w celu modernizacji sieci dystrybucyjnej. Jak w takim wypadku będzie przebiegał proces finansowania, skoro ma je zapewnić prywatny, zagraniczny inwestor, a znaczne na ten cel środki przeznaczono już ze środków budżetu oraz unijnych w ramach Krajowego Programu Kolejowego?
W dniu 23 lipca br. PKP SA podpisała przedwstępną umowę sprzedaży akcji z funduszem CVC. Wartość PKP Energetyka SA oszacowano na 1965 mln zł, co po korekcie o kwotę długu spółki dało ostateczną cenę 1410 mln zł. Realizacja tej transakcji oznacza obecność międzynarodowego inwestora na polskim rynku, ale przede wszystkim, PKP SA nie będzie już mieć żadnego wpływu na spółkę, będącą podstawą funkcjonowania transportu kolejowego. Specyfika PKP Energetyka SA tkwi właśnie w tym, że jest ona właścicielem wszystkich linii energetycznych, zasilających linie wysokiego napięcia, stacje i przystanki kolejowe.
Duże wątpliwości budzi sposób przekazania środków na modernizację sieci dystrybucyjnej PKP Energetyce przez fundusz CVC, już po dokonaniu sprzedaży spółki. Wysoce prawdopodobne jest, iż będą one przekazane w formie długu, a nie kapitału, co podniosłoby kapitał zakładowy spółki PKP Energetyka SA. W konsekwencji, zysk byłyby zmniejszany o koszty odsetek od owego długu, a te wpływałyby na konto funduszu CVC w Luksemburgu, uchodzącego za jeden z tzw. rajów podatkowych.
Dyrekcja funduszu CVC zagwarantowała modernizację sieci dystrybucji energii trakcyjnej, lecz pamiętać należy, iż na początku wymaga to znacznych nakładów kapitału, a efekty finansowe są widoczne dopiero po dłuższym upływie czasu. Fundusze typu private equity zakładają zgoła inną strategię inwestycyjną. Polega ona na szybkiej restrukturyzacji spółki, zwiększenia jej wartości księgowej, a w konsekwencji odsprzedaży inwestorom giełdowym, lub konkurencji w branży. Łatwo więc przewidzieć, że działanie funduszu CVC sprowadzi się do sprzedaży aktywów, zwolnień pracowników i podniesienia cen energii trakcyjnej w całej Polsce, co z kolei wpłynie na konkurencyjność przewozów kolejowych.
Na podstawie analizy sposobu inwestycji funduszu CVC i składanych już dziś deklaracji, PKP Energetyka ma zostać sprzedana spółce specjalnego przeznaczenia Caryville Investments Sp. z o.o. Jest to zarejestrowany raptem 9.02 br. podmiot, o minimalnym wymaganym kapitale zakładowym 5 tys. zł. Caryville Investments Sp. z o.o. podpisało porozumienie ze związkami zawodowymi, co do gwarancji zatrudnienia. Z kolei wspólnikiem tejże spółki jest firma Vistra Shelf Companies Sp. z o.o., sprzedana zarejestrowanej również w Luksemburgu firmie Edison Holdings S.A.R.L. W takiej sytuacji, łatwo o śmiałe wnioski, jakoby za działaniami funduszu CVC i tworzeniu przezeń spółek – córek, szły utrudnienia w procesie dochodzenia złożonych obietnic. Chodzi tu głównie o wywiązanie się z deklaracji modernizacji sieci energetycznych, czy też przestrzeganie praw pracowniczych. Wydaje się również, że działania PKP SA, za przyzwoleniem Ministerstwa prowadzą do naruszenia interesów polskiej energetyki i infrastruktury kolejowej i są wyjątkowo negatywnym przykładem dominacji fiskalizmu nad racjonalną polityką.
W związku z powyższym, uprzejmie proszę o następujące informacje:
- Jakimi kryteriami kierowało się PKP SA w swoim wyborze? Czy Spółka wzięła pod uwagę oferty polskich inwestorów i dołożyła wszelkich starań, aby proces prywatyzacji przebiegał zgodnie z zasadami konkurencji?
- Czy Ministerstwo uwzględniło interes Państwa, a w nim bezpieczeństwo energetyczne oraz stabilne źródła energii dla potrzeb transportu kolejowego i koszty społeczne związane ze sprzedażą spółki o strategicznym dla kraju znaczeniu?
- Czy prywatyzacja spółki PKP Energetyka SA jest jedynym rozwiązaniem?
- Czy fundusz CVC określił sposób, w jaki zamierza sfinansować modernizację sieci dystrybucyjnej trakcyjnej energii elektrycznej?
- Na jaki okres czasu fundusz CVC zobowiązał się do przestrzegania praw pracowniczych?
- Czy w wypadku faktu odsprzedaży spółki PKP Energetyka, Skarb Państwa podejmie się zakupu i czy zagwarantowane będzie miał prawo pierwokupu?
Z wyrazami szacunku,
Kazimierz Ziobro
Poseł na Sejm RP