Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 16989
w sprawie sytuacji na rynku biomasy w Polsce
Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją poseł Krystyny Sibińskiej oraz grupy posłów z dnia 24 kwietnia 2013 r. (znak: SPS-023-16989/13) w sprawie sytuacji na rynku biomasy w Polsce poniżej przedstawiam stosowne wyjaśnienia.
Na wstępie należy zaznaczyć, iż minister skarbu państwa wykonuje prawa z akcji w spółkach energetycznych, takich jak: PGE Polska Grupa Energetyczna SA, Tauron Polska Energia SA, ENEA SA oraz ENERGA SA. Jako akcjonariusz czterech grup energetycznych nie ma możliwości bezpośredniego oddziaływania na działalność gospodarczą prowadzoną przez te podmioty. Żaden przepis prawa nie daje mu uprawnień (podobnie jak każdemu innemu akcjonariuszowi) do wkraczania w zakres spraw leżących w wyłącznej gestii zarządów tych spółek. Instrumentu takiego nie posiadają również rady nadzorcze, które zgodnie z art. 3751 K.s.h nie mogą wydawać zarządowi spółki wiążących poleceń co do prowadzenia spraw spółki. Ponadto minister skarbu państwa nie może ingerować w działalność spółki w sposób niezgodny z regułami prawnymi regulującymi funkcjonowanie spółek kapitałowych będących spółkami publicznymi lub niezgodny z ich statutami. Zarząd jest zobowiązany zarządzać majątkiem i sprawami spółki z należytą starannością wymaganą w obrocie gospodarczym, gdzie nadrzędną zasadą jest interes ekonomiczny podmiotu.
W kontekście zachodzących zmian na rynku praw majątkowych, nadpodaży zielonych certyfikatów, a przede wszystkim przy ich niskich cenach, dodawanie biomasy do instalacji współspalania jest nieuzasadnione z ekonomicznego punktu. Prawa majątkowe uzyskiwane w zamian za wyprodukowanie energii w procesie współspalania nie kompensują producentowi energii kosztów zakupu biomasy, która w przeliczeniu na jednostkę wyprodukowanej energii jest aktualnie co najmniej dwukrotnie droższa od węgla.
Taka sytuacja rynkowa wymusiła podjęcie przez producentów energii elektrycznej, w tym spółki, w których Skarb Państwa jest akcjonariuszem, decyzji o renegocjacji lub wypowiedzeniu niektórych umów na dostawę biomasy.
Działania te zostały poparte stosownymi analizami opłacalności produkcji energii elektrycznej w procesie współspalania, a tym samym uwzględniającymi w pełni panujące uwarunkowania rynkowe w ww. zakresie.
Z informacji pozyskanych bezpośrednio z nadzorowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa podmiotów wynika jednoznacznie, że wypowiadanie umów zostało poprzedzone obustronnymi rozmowami i renegocjacjami warunków przedmiotowych umów, w czasie których nie uzyskano poziomów cen oferowanej biomasy, które pozwoliłyby na dalsze rentowne prowadzenie procesu współspalania. Należy też podkreślić, że przyczyną wypowiedzenia części umów były parametry jakościowe dostarczanej biomasy.
Dostrzegając trudną sytuację branży biomasowej, zorganizowano w siedzibie Ministerstwa Skarbu Państwa spotkanie z udziałem strony rządowej, przedstawicieli grup energetycznych oraz producentów biomasy. Podczas spotkania nie wypracowano ostatecznego stanowiska. Strony ustaliły, iż dalsze rozmowy będą odbywały się z Towarzystwem Gospodarczym Polskie Elektrownie jako reprezentantem największych firm energetycznych.
Rynek biomasy oraz rentowność produkcji energii w oparciu o współspalanie biomasy uzależnione będą od systemu wsparcia produkcji energii z odnawialnych źródeł energii, ale także wsparcia np. hodowli roślin energetycznych.
Dlatego też niezbędne jest jak najszybsze stworzenie i wdrożenie stosownych ram prawnych regulujących rynek praw majątkowych, będących rozwiązaniem zaistniałego problemu. Ustanawianie ram prawnych w zakresie odnawialnych źródeł energii znajduje się w kompetencjach ministra gospodarki.
Ministerstwo Skarbu Państwa dostrzega ryzyko braku możliwości wypełnienia obowiązku zapewnienia przez państwo 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 r., wynikającego z dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (...). Takie ryzyko stwarzają propozycje zapisów w projekcie ustawy o odnawialnych źródłach energii, które zmieniają w sposób istotny funkcjonujący dotychczas system wsparcia dla producentów energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Z tego względu resort skarbu na etapie uzgodnień międzyresortowych konsekwentnie podtrzymywał konieczność wydłużenia zaproponowanego w projekcie ustawy okresu wsparcia dla współspalania, jak również podwyższenia wysokości tegoż wsparcia. Wydłużenie wsparcia dla współspalania pozwoli na wypełnienie przez Polskę obowiązku osiągniecia do 2020 r. 15% udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Paweł Tamborski
Warszawa, dnia 13 maja 2013 r.