Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 20162
w sprawie polskiego systemu emerytalnego i ZUS
Szanowna Pani Marszałek! W związku z interpelacją posła Jacka Kwiatkowskiego w sprawie kosztów funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych przekazaną przez Marszałek Sejmu przy piśmie z dnia 2 sierpnia 2013 r., znak: SPS-023-20162/13, uwzględniając stanowisko pani prezes Mirosławy Boryczki, członka Zarządu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, wyrażone na piśmie z dnia 16 sierpnia 2013 r., uprzejmie proszę o przyjęcie poniższych wyjaśnień.
Na wstępie należy zauważyć, że budżet Zakładu Ubezpieczeń Społecznych nie jest tożsamy z budżetem Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z którego to wypłacane są świadczenia. Budżet ZUS to nieco ponad 2% budżetu Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Co niezwykle istotne - w ciągu ostatnich lat budżet zakładu nie rósł, lecz malał. I tak w porównaniu do ubiegłego roku, kiedy to odpis na działalność zakładu wyniósł 3,76 mld zł, w tym roku kwota ta spadła o 330 mln zł do poziomu 3,43 mld zł. Biorąc pod uwagę wielość zadań, jakie wykonuje ZUS, koszty te są nieporównywalnie mniejsze niż koszty jakiejkolwiek komercyjnej czy publicznej instytucji finansowej.
W odniesieniu do kosztów nagród wypłacanych pracownikom ZUS pani prezes wskazuje, iż są one nierozerwalnie związane z uregulowaniami zapisanymi jeszcze w 2007 r. w ˝Zakładowym układzie zbiorowym pracy dla pracowników zakładu ubezpieczeń społecznych˝. Zgodnie z tym dokumentem powstałym w negocjacjach z organizacjami związkowymi fundusz nagród w ZUS wynosi 5% rocznego planowanego funduszu wynagrodzeń. Nagrody przyznawane są na podstawie wyników pracy każdego z pracowników. W tym aspekcie pani prezes zwraca również uwagę na fakt, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest jedną z nielicznych instytucji administracji publicznej, która w ostatnich latach zredukowała zatrudnienie, co bezpośrednio wpływa na kwotę wypłacanych pracownikom nagród.
Jeżeli chodzi o koszty związane z zakupem samochodów, to pani prezes pragnie zwrócić uwagę na charakter instytucjonalny ZUS i liczbę placówek terenowych zakładu, których jest ponad 300. Nawet biorąc pod uwagę fakt systematycznie postępującej informatyzacji instytucji, posiadanie zaplecza transportowego jest nieodzowne do sprawnej realizacji nałożonych zadań. Liczba posiadanego przez ZUS taboru samochodowego musi być zawsze rozpatrywana w kontekście wskazanej liczby placówek. Liczna, choć adekwatna do potrzeb, flota aut wymaga nakładów finansowych i to zarówno na naprawy, jak i jej odnowienie. Systematyczne odnawianie posiadanej floty jest bardziej racjonalne finansowo niż wydatkowanie kolejnych kwot na naprawę przestarzałego sprzętu.
W kwestii polityki inwestycyjnej ZUS istotne jest, jak wskazuje pani prezes, uwzględnienie podstawowego czynnika, jakim są klienci odwiedzający placówki ZUS. W ciągu miesiąca przez sale obsługi klienta ZUS przewija się 1,6 mln osób. Wszelkie więc inwestycje dokonywane są przez pryzmat klientów ZUS, którzy dziś oczekują standardu obsługi podobnego jak w instytucjach komercyjnych. Standard ten tworzony jest tak przez pracowników, którzy muszą być szkoleni, jak i przez komfort placówek, które muszą być remontowane. Decyzje o budowie nowych obiektów podejmowane są w sytuacji, gdy remont staje się kosztowo nieuzasadniony lub w sytuacji, gdy zakład musi wydatkować środki na wynajem obiektu. Każda tego typu inwestycja poprzedzona jest ekspercką analizą ekonomiczną, która musi ją uzasadniać. Efektem budowy nowej placówki ZUS zawsze musi być poprawa komfortu obsługi klientów. Od początku 2012 r. do końca I półrocza 2013 r. na budowę, rozbudowę lub zakup obiektów ZUS wydał łącznie 27 mln zł. Środki, o których mowa, dotyczyły wydatków związanych z:
1) rozbudową siedziby Inspektoratu ZUS w Oświęcimiu - oddział Chrzanów;
2) rozbudową budynku oddziału ZUS w Jaśle;
3) rozbudową Inspektoratu ZUS w Głogowie - oddział Legnica - zadanie zakończone w 2012 r.;
4) zakupem i modernizacją budynku Inspektoratu ZUS w Lubartowie oddział Lublin - zadanie zakończone w 2012 r.;
5) rozbudową i modernizacją obiektu Inspektoratu ZUS w Gorlicach - oddział Nowy Sącz - zadanie zakończone w 2012 r.;
6) budową siedziby Inspektoratu ZUS w Brzegu - oddział Opole;
7) zakupem i modernizacją budynku na potrzeby oddziału ZUS w Opolu;
8) budową Inspektoratu ZUS w Grodzisku Wlkp. - I oddział Poznań;
9) rozbudową Inspektoratu ZUS w Koninie - II oddział Poznań;
10) budową obiektu dla potrzeb oddziału ZUS w Wałbrzychu - zadanie zakończone w styczniu 2012 r.;
11) zakupem pomieszczeń biurowych w budynku, w którym mieści się siedziba oddziału ZUS w Opolu - zadanie zakończone w 2012 r.;
12) zakupem i modernizacją lokalu na potrzeby sali obsługi klientów Inspektoratu ZUS Ursynów - III oddział Warszawa - zadanie zrealizowane w 2012 r.
Pani prezes informuje jednocześnie, że projekt planu inwestycyjnego na 2014 r. nie przewiduje żadnych nowych zadań związanych z budową i zakupem budynków, kontynuowane będą jedynie rozpoczęte już inwestycje.
Odnosząc się do pytania o koszty zagranicznych delegacji pracowników ZUS, pani prezes zwraca uwagę na fakt, iż są one związane z realizacją ustawowych zadań zakładu. Łączna kwota ubiegłorocznych wydatków związanych z delegacjami zagranicznymi wyniosła 502 tys. zł. W ramach tych środków organizowane były wyjazdy specjalistów ZUS na dni poradnictwa dla Polonii za granicą, pośród której ZUS propaguje wiedzę o ubezpieczeniach społecznych. Zagraniczne delegacje to także wyjazdy związane z przynależnością ZUS do Międzynarodowego Stowarzyszenia Zabezpieczenia Społecznego (ISSA), które to stowarzyszenie jest areną wymiany doświadczeń w zakresie ubezpieczeń społecznych. W końcu też w koszty delegacji wchodzi uczestnictwo w różnego rodzaju międzynarodowych konferencjach, np. IT, gdzie przedstawiciele ZUS mogą zapoznać się z najnowszymi technologiami dostępnymi dla dużych instytucji finansowych czy jednostek administracji publicznej.
Z poważaniem
Podsekretarz stanu
Marek Bucior
Warszawa, dnia 28 sierpnia 2013 r.