Zapytanie nr 8143
do ministra sprawiedliwości
w sprawie naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki
J. M. został oskarżony o czyn z art.228 par.1 i inne. Akt oskarżenia przeciwko oskarżonemu w sprawie z dnia 29 czerwca 2010 r. został przekazany do Sądu Rejonowego w dniu 30 czerwca 2010 r.
Zarządzeniem Przewodniczącego Wydziału II Karnego Sądu Rejonowego w Chełmie z dnia 7 lutego 2011 r. został wyznaczony termin rozprawy głównej na 9 lutego 2011 r. na godz. 9.00. Kolejne terminy rozpraw zostały wyznaczone na 17 marca oraz 14 i 28 kwietnia 2011r. Rozprawa z 17 marca została odwołana. Ustalono termin na 23 maja 2011 r. Na rozprawach w w/w terminach odbyło się odczytanie aktu oskarżenia oraz złożenie wyjaśnień przez oskarżonych.
Przesłuchanie świadków oskarżenia rozpoczęło się w dniu 2 czerwca 2011 r. W tym dniu przesłuchano dwóch świadków. Kolejne przesłuchania odbyły się w terminach:
6 lipca 2011 r. w godz. 12.10-15.20
7 lipca 2011 r. w godz.9.00-13.35
8 lipca 2011 r. w godz.12.10-15.05
17 sierpnia 2011 r. w godz.12.15-13.00
20 lutego 2011 r. w godz. 12.50-14.55
21 lutego 2011 r. w godz.9.30-14.00
7 marca 2011 r. w godz. 13.40-14.00
Rozprawy odwołano w dniach:
8.03.2011 r.
16.04.2011 r.
17.04.2011 r.
23.05.2011 r.
18 czerwca 2012 r. w godz. 12.30-14.15 rozpoczęło się przesłuchiwanie kolejnego świadka. Jednak Sąd zdołał odczytać jedynie część protokołów wyjaśnień z postępowania przygotowawczego, gdyż termin rozprawy zbiegł się z terminem w innej sprawie dotyczącej funkcjonariuszy celnych (na godz. 14.00), gdzie oskarżycielem jest ten sam prokurator, jak również niektórzy obrońcy występują w obydwu sprawach.
Wiadomym było Sądowi, iż zeznania świadka, którego przesłuchiwano 18 czerwca są bardzo obszernym materiałem, pomimo to rozprawa w celu przesłuchania została wyznaczona na godz.12.30 Biorąc pod uwagę fakt iż sprawdzenie obecności 44 oskarżonych wraz z ich obrońcami trwa ok. 20 minut, realnie na przesłuchanie świadka wraz z odczytaniem jego zeznań w dniu 18 czerwca 2012 r. przeznaczono jedną godzinę. Świadek został wezwany na kolejny termin na dzień 13 sierpnia 2012 r., tj. za kolejne 2 miesiące.
Mając na uwadze, iż kolejne rozprawy organizowane są w sposób przewlekły, a jeżeli już rozprawa się odbędzie to zazwyczaj przesłuchiwany jest tylko jeden świadek.
W związku z tym oskarżony J. M. zwrócił się dnia 9 lipca 2012 r.z wnioskiem do Sądu Rejonowego w Chełmie o zwiększenie częstotliwości rozpraw, o wzywanie na poszczególne terminy większej ilości świadków oraz prowadzenie przesłuchań przez cały dzień (w godzinach pracy Sądu).Na rozprawach 13 i 14 sierpnia 2012 r. Sąd odniósł się do wskazanego wyżej wniosku, w ten sposób, iż kolejny termin został wyznaczony na 28 września 2012 r. na godz. 9.00. Sąd w tym dniu zaplanował przesłuchanie trzech świadków. Kolejna przerwa w rozprawie trwała półtora miesiąca. Sąd uzasadnił to tym, iż wyznaczanie terminów w tej sprawie nie jest zależne od Przewodniczącego składu sędziowskiego, ale od Przewodniczącego Wydziału II Karnego.
Na rozprawę 28 września 2012 r. stawił się tylko jeden z dwóch wzywanych świadków. Sąd wyznaczył kolejny termin rozprawy na dzień 19 i 20 listopada (przerwa: prawie 2 miesiące), wzywając na ten termin 3 świadków. Jednak rozprawy te nie odbyły się z powodu nieobecności świadków oraz nieobecności w prokuratora w dniu 19 listopada.
Sąd wyznaczył kolejne terminy: 29 listopada i 20 grudnia 2012 r. na, które wezwał ponownie tych dwóch świadków.
20 listopada 2012 r. świadek nie stawił się –przesłuchanie nie odbyło się. Kolejny termin dla tego świadka wyznaczono na 12 grudnia 2012 r. na godz.13.00.
29 listopada 2012 r. rozprawa trwała tylko 25 minut, gdyż stawił się jeden świadek lecz nie doręczono wezwań dla 13 oskarżonych - przesłuchanie nie odbyło się.
Sąd wyznaczył nowe terminy rozpraw:
-23 stycznia 2013 r., godz. 9.00
-24 stycznia 2013 r, godz. 9.00
-6 lutego 2013 r., godz. 9.00
-7 lutego 2013 r., godz. 9.00
-11 marca 2013 r., godz.9.00
-12 marca 2013 r., godz. 9.00
-20 marca 2013 r. godz.12.00
Jednak świadka powołał tylko na jeden termin tj 23 stycznia 2013 r.
12 grudnia 2012 r. z powodu braku potwierdzenia doręczenia wezwania dla jednego z oskarżonych, rozprawa została odroczona.
20 grudnia 2012 r. przesłuchania nie dokończono ze względu na późną porę, przesłuchanie trwało od 13.00-15.40. W protokole jest zapis, że rozprawa zaczęła się od godz.9.00. Na dalszą część przesłuchania świadek został wezwany na 23 stycznia pomimo oświadczenia, że wyjeżdża za granicę 15 stycznia i ma już wykupiony bilet.
Reasumując, po rozpatrzeniu pierwszej skargi na przewlekłość postępowania na pięć wyznaczonych do końca 2012 r. terminów, tylko na jednym odbyło się przesłuchanie świadka.
23 stycznia 2013 r. w godz.9.00-11.00 przesłuchano jednego świadka. Następnie Sąd poinformował, że kolejny świadek nie mógł się stawić (co było wiadome już na rozprawie 20 grudnia i na ten termin Sąd mógł zaplanowań przesłuchanie innego świadka). Sąd wyznaczył mu termin na 3 kwietnia 2013 r. na godz. 9.00.
Kolejne przesłuchania świadków odbyły się 23 i 24 stycznia 2013 r., 6 i 7 lutego 2013 r., 11 i 12 marca 2013 r., 20 marca rozprawa nie odbyła się, gdyż świadkowi nie doręczono wezwania na przesłuchanie.
Sąd wyznaczył kolejne terminy rozpraw:
-8 maja 2013 r.
-22.05.2013 r.
-23.05.2013 r.
8 maja prokurator ustosunkował się do wniosków złożonych przez obrońców, odnośnie grafików przebiegu służb. Uważa, że nie ma konieczności żądania grafików, które w większości zostały dołączone do I tury, jeżeli Sąd widzi taką potrzebę nie sprzeciwia się ich dołączeniu.
Sąd poinformował strony, iż odnośnie wniosków dowodowych zajmie stanowisko 22 maja 2013 r. Jednak mimo zapewnień Sąd nie zajął stanowiska w tej sprawie.
Kolejne wyznaczone terminy rozpraw:
-7 sierpnia 2013 r.
-8 sierpnia 2013 r.
-4 września 2013 r.
-5 września 2013 r.
-9 października 2013 r.
Na rozprawę 7 sierpnia 2013 r. jeden ze świadków nie stawił się, drugi był przesłuchiwany. Jednak Sąd przerwał tę czynność, gdyż wpłynął wniosek o wyłączenie Sędziego, złożony przez część oskarżonych.
Sąd odwołał termin wyznaczony na 8 sierpnia 2013 r., zarządził przerwę w rozprawach do 4 września 2013 r. Na ten dzień Sąd nie powołał żadnych świadków do przesłuchania na rozprawie. Poinformował strony, że w aktach znajdują się nowe pisma, które Sąd odczytał (wnioski oskarżonych o dołączenie grafików służb). Prokurator nie sprzeciwił się udostępnieniu oskarżonym grafików, gdyż jak stwierdził akt oskarżenia opiera się na analizach grafików przebiegu służb.
Sąd poinformował, że odnośnie wniosków dowodowych ustosunkuje się na rozprawie w dniu 5 września 2013 r. z uwagi na konieczność wglądu w załączniku ,,I tury”, znajdującego się w magazynie Sądu.
Kolejne rozprawy odbyły się:
-5 września 2013 r. w godz. 9.00-11.40, przesłuchano jednego świadka.
-9 października 2013 r. w godz. 12.00-16.30 przesłuchano jednego świadka.
-23 października 2013 r. godz. 12.00-tego dnia Sędzia sprawdziła obecność, jednocześnie sprawdzając potwierdzenie odbioru wezwań. Trwało to ok. 25 minut. Następnie Sąd zakończył posiedzenie z powodu braku potwierdzeń odbioru wezwań dla niektórych oskarżonych oraz jednego obrońcy. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż oskarżeni o, których mowa osobiście uczestniczyli w rozprawach 4 września i 9 października 2013 r. , na których Sąd wezwał ich na wyznaczone terminy późniejsze w tym na 23 października 2013 r. Pomimo tego na rozprawie w dniu 23 października 2013 r. Sąd sprawdzając obecność stwierdził brak wiadomości o doręczeniu wezwania. Ponadto w aktach sprawy brakowało potwierdzenia odbioru powiadomienia o terminie dla jednego z obrońców. Wynika z tego, iż w ciągu prawie dwóch miesięcy (od 4 września do 23 października 2013 r.) Sąd nie zdołał zawiadomić strony postępowania o terminie rozprawy.
W tym dniu rozprawa nie odbyła się tylko z powodu złej organizacji procesu. Bezzasadna przerwa w rozprawie trwała 1,5 miesiąca (od 9 października do 18 listopada), gdyż Sąd z w/w powodu postanowił odroczyć rozprawę do 18 listopada 2013.
18 listopada 2013 r. godz. 12.00- świadek nie stawił się – przesłuchanie nie odbyło się
-19 listopada 2013 r. – przesłuchano jednego świadka. Jeden z oskarżonych ponownie złożył wniosek o dołączenie grafików służb do akt tej sprawy. Tym razem prokurator odmiennie (niż 4 września 2013 r.) oświadczył, że okresy pracy oskarżonych zostały ustalone na podstawie Informacji Dyrektora Izby Celnej, a nie na podstawie grafików i wniósł o oddalenie wniosku.
-9 grudnia 2013 r.- przesłuchano jednego świadka, drugi nie stawił się- brak wiadomości
o doręczeniu wezwania .-z uwagi na konieczność ,,uzupełniania” postępowania dowodowego Przewodniczący zarządził przerwę w rozprawie do 10 grudnia 2013 r.
10 grudnia przesłuchano jednego świadka, drugi nie stawił się. Z uwagi na konieczność ,,uzupełnienia” postępowania Sąd postanowił odroczyć rozprawę bez terminu.
Wezwaniem z dnia 17 stycznia 2014 r. niektórzy oskarżeni zostali wezwani na terminy wyznaczone na rok 2014:
-5 marca 2014 r.
-7 marca 2014 r.
-10 kwietnia 2014 r.
-8 maja 2014 r.
-12 czerwca 2014 r.
Następnie pismem z dnia 28 stycznia 2014 r. oskarżeni zostali wezwani na dodatkowe terminy rozpraw:
-24 kwietnia 2014 r.
-22 maja 2014 r.
-11 czerwca 2014 r.
Reasumując, rozprawa została odroczona o kolejne trzy miesiące.
Termin ostatniej rozprawy miał miejsce 11.06.2014 r.. Rozprawy wyznaczone na późniejsze terminy zostały odwołane. Do dnia dzisiejszego oskarżeni nie zostali poinformowani o przyczynie odwołania wyznaczonych terminów, jak też o wyznaczeniu nowych terminów rozpraw.
Od czasu postawienia zarzutów oskarżonemu J. M. minęło pięć lat, akt oskarżenia w tej sprawie wpłynął w czerwcu 2010 r. Od tego czasu w trakcie procesu nie zdołano przesłuchać wszystkich świadków oskarżenia. W tym czasie oskarżony stracił pracę, żyje niepewny swego losu, w oczekiwaniu na kolejne terminy rozpraw. Problemy kadrowe Sądu nie mogą stanowić usprawiedliwienia dla przewlekłości postępowania. Należy tu zauważyć, iż przy stawianiu zarzutów oskarżonemu organy ścigania nie skarżyły się na braki kadrowe i nadmierne obciążenie innymi sprawami. Zatem logiczne jest, że osądzenie oskarżonego winno nastąpić tak samo sprawnie, jak jego oskarżenie.
W związku z powyższym uprzejmie proszę o odpowiedź na następujące pytania:
- Jakie jest pańskie stanowisko w przedmiotowej sprawie?
- Czy uważa Pan, iż to uczestnicy postępowania winni ponosić konsekwencje problemów kadrowych Sądu?
- Czy nieumiejętność zdyscyplinowania poszczególnych uczestników postępowania, zamykanie posiedzeń po kilkunastu minutach, wyznaczanie terminu rozpraw, na które nie są powołani świadkowie, jest zgodne z procedurami, którym podlega skład sędziowski?
- Czy Pana zdaniem przewlekłość postępowania chełmskiego Sądu spełnia standardy europejskie w zakresie orzecznictwa?
- Czy planuje Pan interweniować w tej sprawie?