Interpelacja nr 22733
do ministra kultury i dziedzictwa narodowego
w sprawie złożonego przez Parafię Nawiedzenia NMP w Wambierzycach wniosku aplikacyjnego dotyczącego realizacji zadania pn. ˝Projekt budowlano-konserwatorski rewitalizacji zabytkowych elewacji sanktuarium wambierzyckiego jako historycznego ośrodka przestrzeni kulturowo-społecznej ziemi kłodzkiej na cele utworzenia ścieżki edukacyjnej i rozszerzenia działalności kulturowej˝ w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014 oraz programu ˝Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego˝
Szanowny Panie Ministrze! Do Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego został złożony przez Parafię Nawiedzenia NMP w Wambierzycach wniosek aplikacyjny dotyczący projektu w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014, programu ˝Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego˝, zadania pn. ˝Projekt budowlano-konserwatorski rewitalizacji zabytkowych elewacji sanktuarium wambierzyckiego jako historycznego ośrodka przestrzeni kulturowo-społecznej ziemi kłodzkiej na cele utworzenia ścieżki edukacyjnej i rozszerzenia działalności kulturowej˝.
Przedmiotem projektu jest rewitalizacja elewacji bazyliki wraz z konserwacją detalu architektonicznego (rzeźba, metaloplastyka, kamień, profile gzymsowe), lokalne wzmocnienie uszkodzonych fragmentów murów oraz udostępnienie dla osób niepełnosprawnych z zakresie strefy wejściowej. Projekt obejmuje wszystkie elewacje budynku oraz wewnętrzne elewacje tzw. studni - wewnętrzne dziedzińce bazyliki. Istniejąca już strefa muzealno-edukacyjna znajdująca się w krużgankach zostanie rozbudowana o ścieżkę edukacyjną w obrębie placu koronacyjnego w zachodniej części obiektu. Część istniejąca zostanie doposażona w nowe gabloty i monitoring w celu zwiększenia ekspozycji o nowe dzieła sztuki. W części zewnętrznej ścieżki edukacyjnej wykonane zostaną tablice informacyjno-edukacyjne dotyczące historii obiektu i jego wpływu na rozwój przestrzeni kulturowo-społecznej ziemi kłodzkiej.
Powyższe działania umożliwią realizację nowych przedsięwzięć edukacyjno-kulturalnych, co wpłynie na atrakcyjność turystyczną Wambierzyc. Wnioskodawcą jest parafią (posiada osobowość prawną). Trudno określić datę powstania parafii. Wnioskodawca prowadzi przede wszystkim działalność o charakterze religijnym. Jednak ze względu na to, że parafia mieści się w budynku zabytkowym, to działalność o charakterze kulturalnym stała się naturalnym elementem funkcjonowania sanktuarium.
Do głównych źródeł finansowania parafii należą:
- darowizny i datki przekazywane przez wiernych, środki finansowane zebrane w ramach intencji mszalnych, kolędy, zebrane do skarbonek i na tacy,
- subwencje i dotacje,
- wynagrodzenie, emerytury, honoraria związane z prowadzeniem katechez, rekolekcji itp.
Przedmiotowy projekt zostanie sfinansowany ze środków zapewnionych przez Świdnicką Kurię Biskupią zgodnie z załączoną promesą, w której biskup świdnicki deklaruje udzielenie gwarancji finansowej w wysokości 4 230 000,00 zł. Za projekt i zarządzenie nim odpowiedzialny będzie proboszcz. Będzie to jedyna osoba odpowiedzialna za podejmowanie decyzji dotyczących realizacji projektu.
Osobami współpracującymi w ramach projektu będą:
- inspektor nadzoru inwestorskiego,
- kierownik budowy,
- komisja nadzoru konserwatorskiego.
Po zakończeniu inwestycji eksploatacją zajmować się będzie wnioskodawca, tj. Parafia Nawiedzenia NMP w Wambierzycach.
Geneza projektu związana jest ze zidentyfikowaniem problemów w postaci:
- niszczenia bazyliki na skutek czynników atmosferycznych,
- słabnącej atrakcyjności turystycznej sanktuarium (przy wysokim potencjale, który nie jest jednak w pełni wykorzystywany) w porównaniu z konkurencyjnymi instytucjami kulturalnymi,
- konieczności zapewnienia przestrzeni dla nowych wydarzeń kulturalnych w sanktuarium.
Celem projektu jest zachowanie bazyliki i dziedzictwa kulturowo-społecznego, jakie ze sobą niesie dla przyszłych pokoleń. Przedmiotem projektu jest rewitalizacja elewacji bazyliki wraz z konserwacją detalu architektonicznego (rzeźba, metaloplastyka, kamień, profile gzymsowe) oraz udostępnienie dla osób niepełnosprawnych z zakresie strefy wejściowej. Istniejąca już strefa muzealno-edukacyjna znajdująca się w krużgankach zostanie rozbudowana o ścieżkę edukacyjną w obrębie placu koronacyjnego w zachodniej części obiektu, część istniejąca zostanie doposażona w nowe gabloty i monitoring w celu zwiększenia ekspozycji o nowe dzieła sztuki. W części zewnętrznej ścieżki edukacyjnej wykonane zostaną tablice informacyjno-edukacyjne dotyczące historii obiektu i jego wpływu na rozwój przestrzeni kulturowo-społecznej ziemi kłodzkiej.
Wnioskodawca zaplanował następujący harmonogram realizacji projektu:
- etap I: prace budowlano-konserwatorskie przy elewacji: od podjęcia przez MKiDN decyzji o dofinansowaniu projektu - przybliżony termin: 1 lutego 2014 do 30 kwietnia 2014 r.,
- etap II: prace budowlano-konserwatorskie związane z elektryką oraz utworzenie ścieżki edukacyjnej (zakup wyposażenia i jego montaż), od 1 maja 2015 r. do 30 listopada 2015 r.,
- etap III: remont organów, od 1 listopada 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.,
- etap IV: digitalizacja i utworzenie wirtualnego muzeum, od 1 lipca 2015 r. do 31 grudnia 2015 r.
Rozpoczęcie realizacji projektu przewiduje się na 1 lutego 2014 r. (po zatwierdzeniu decyzji o dofinansowaniu projektu).
Zakończenie realizacji projektu:
- rzeczowe: do 31 grudnia 2015 r.,
- finansowe: do 30 kwietnia 2016 r.
Projekt skierowany jest do następujących grup docelowych:
- pielgrzymi i turyści z Polski i zagranicy odwiedzający ziemię kłodzką i sanktuarium,
- młodzież szkolna i studenci, którzy dzięki ścieżce edukacyjnej i organizowanym festiwalom, koncertom, seminariom, wykładom itp. będą mogli zwiększyć swoją wiedzę m.in. z zakresu historii i kultury regionu, a także uzyskają możliwość integracji z młodzieżą z zagranicy,
- chóry, zespoły muzyczne i ich członkowie, melomani, którzy będą brali udział w organizowanych koncertach, festiwalach i przeglądach, m.in. związanych z osobą I. Reimanna,
- mieszkańcy regionu, producenci i rzemieślnicy, którzy zyskają możliwość pokazania swoich umiejętności i wytwarzanych produktów podczas m.in. festiwali ludowych, które będą elementem programu kulturalnego realizowanego po realizacji projektu.
Działania bezpośrednio związane z realizacją projektu wykonywane będą na terenie bazyliki w Wambierzycach. Pod tym względem projekt ma z pewnością charakter regionalny. Zasięg oddziaływania projektu jest jednak co najmniej krajowy, a nawet międzynarodowy - Wambierzyce odwiedzają turyści i pielgrzymi ze wszystkich zakątków Polski i zagranicy.
Projekt utrzyma trwałość po zakończeniu finansowania.
Szanowny Panie Ministrze! Wambierzyce, odkąd ojcowie franciszkanie są kustoszami dolnośląskiej Jerozolimy, nabrało olbrzymiego pielgrzymkowego znaczenia. W 2009 r. wambierzyckiej Pani został nadany tytuł patronki ziemi kłodzkiej, a w związku z tym, że franciszkanie są duszpasterzami małżeństw i rodzin podejmujemy inicjatywę stworzenia zaplecza duszpasterskiego dla pielgrzymujących rodzin.
Od 2011 r. w Wambierzycach odbywają się coroczne dożynki ziemi kłodzkiej. To właśnie tu każdego roku mieszkańcy całego powiatu składać będą dziękczynienie za zbiory. W tym roku franciszkanie odkupili sąsiadujący z bazyliką hotel, który od kilku lat nie generował działalności. Planuje się tam wykonanie inwestycji, które pozwolą na uruchomienie domu pielgrzyma. Ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo hotelu z bazyliką rysuje się ogromna przestrzeń kulturowo-społeczna, którą można zagospodarować. Realizacja zadania będzie determinowała przyszłość bazyliki mniejszej w Wambierzycach, miejscu historii, sztuki i kultury, miejscu, gdzie łączą się pokolenia i łączą się narody, miejscu nazywanym dolnośląską Jerozolimą, jednej z niewielu tego rodzaju pereł w Polsce.
Szanowny Panie Ministrze! Działania poczynione przez ojców franciszkanów z Prowincji św. Jadwigi Zakonu Braci Mniejszych, którzy od 2007 r. pełnią tam posługę, sprawiły, że przez ostatnie lata, dzięki środkom m.in. pochodzącym z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, udało się wyremontować monumentalne schody o trzech ciągach. Wykonane zostało także odwodnienie bazyliki oraz odrestaurowanie krużganków. Ojcowie franciszkanie wykonali dokumentację, która pozwoliła na złożenie rzeczonego wniosku z Norweskiego Mechanizmu Finansowego. Dokumentacja zawiera harmonogram prac związanych z rewitalizacją elewacji, której zdecydowana większość stanowi zagrożenie dla pielgrzymów i turystów, konserwatorski program dla poszczególnych, kilkudziesięciu obiektów ruchomych, badania konstrukcyjne, które pozwolą ocenić sytuację fundamentów (bezpieczeństwo), projekt budowlany.
Koszt dokumentacji wyniósł 220 tys. zł, został pokryty z darowizn i długoletniego oszczędzania i gromadzenia środków. Realizacja projektu opiewa na sumę 27 790, 656 zł. Kwota wnioskowana o dofinansowanie to 23 622,057 zł.
Szanowny Panie Ministrze! Dofinansowanie dla projektu w ramach Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2009-2014 i Norweskiego Mechanizmu Finansowego 2009-2014, program ˝Konserwacja i rewitalizacja dziedzictwa kulturowego˝, to wielka szansa dotycząca przyszłości bazyliki mniejszej w Wambierzycach, miejscu historii, sztuki i kultury, miejscu, gdzie łączą się pokolenia i łączą się narody, miejscu nazywanym dolnośląską Jerozolimą, jednej z niewielu tego rodzaju pereł w Polsce.
Proszę o Pana Ministra o odpowiedź na pytanie: Czy wniosek ma szanse na dofinansowanie, jeśli spełni wszelkie wymogi formalne?
Proszę także o odpowiedź na pytanie: W jaki sposób resort może dopomóc bazylice w Wambierzycach, aby odzyskała dawną światłość, jeśli nie uda się pozyskać dofinansowania w ramach środków z mechanizmu norweskiego?
Z poważaniem
Poseł Monika Wielichowska
Warszawa, dnia 21 listopada 2013 r.