Odpowiedź podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju - z upoważnienia ministra -
na interpelację nr 24879
w sprawie przepisów zawartych w Szczegółowym Opisie Priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝
Szanowna Pani Marszałek! Odpowiadając na interpelację pani poseł Teresy Piotrowskiej z dnia 28 lutego 2014 r., SPS-023-24879/14, w sprawie przepisów zawartych w Szczegółowym Opisie Priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, przedstawiam następujące informacje.
Zapisy szczegółowego opisu priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ stanowią doprecyzowanie zakresu wsparcia przewidzianego w Programie Operacyjnym ˝Kapitał ludzki˝ 2007-2013. Dostrzegając wagę i zasadność wspierania osób studiujących na studiach III stopnia (doktorantów), w szczegółowym opisie priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ uwzględniono interwencję Europejskiego Funduszu Społecznego skierowaną do tej grupy osób. Została ona uwzględniona w programie zarówno w ramach działań realizowanych na poziomie regionalnym w priorytecie VIII: Regionalne kadry gospodarki oraz w ramach działań realizowanych z poziomu krajowego na rzecz szkolnictwa wyższego w priorytecie IV: Szkolnictwo wyższe i nauka. Należy jednakże zaznaczyć, że na podstawie diagnozy społeczno-ekonomicznej, która stanowiła podstawę dla programowania interwencji EFS na lata 2007-2013 w Polsce oraz w wyniku procesu negocjacji, jeżeli chodzi o Program Operacyjny ˝Kapitał ludzki˝, z Komisją Europejską, wsparcie osób uczestniczących w studiach III stopnia zostało zaprogramowane w kontekście możliwości uzyskania największego wpływu na rozwój gospodarki i tym samym skoncentrowane na kierunkach najbardziej do tego przyczyniających się.
Odnosząc się do działań wdrażanych na poziomie regionalnym w priorytecie VIII Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, wsparcie dla doktorantów zostało skoncentrowane na kierunkach matematycznych, technicznych i przyrodniczych (SMT). Na poziomie dokumentów programowych określone zostały główne ramy dla realizowanego wsparcia. Jednocześnie umożliwiono samorządom województw dostosowanie wsparcia do specyficznych potrzeb rozwojowych regionu poprzez wspieranie doktorantów kształcących się w kierunkach szczególnie istotnych dla rozwoju województwa, zgodnych z regionalnymi strategiami innowacji opracowywanymi przez poszczególne samorządy województw. Szczegółowy opis priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ uzupełnia zapisy Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, określając m.in. sposób definiowania kierunków SMT poprzez odniesienie ich do Międzynarodowej Klasyfikacji Edukacji ISCED 1997 jako jednej z metodologii, która pozwala na precyzyjne zdefiniowanie typów studiów doktoranckich, na których osoby mogą być objęte wsparciem stypendialnym. Przyjęta logika była podyktowana potrzebą skoncentrowania kształcenia na kierunkach ścisłych, które mają największy wpływ na budowę konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy, pobudzanie rozwoju nowoczesnych technologii, w tym transfer badań naukowych i rozwiązań technologicznych do gospodarki. Należy jednocześnie podkreślić, że w początkowych latach wdrażania Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, kiedy wsparcie dla doktorantów było uwarunkowane jedynie zgodnością z zapisami RSI w danym regionie, było ono bardzo rozproszone. Wynikało to również z samej treści RSI, które nie zawsze w sposób jednoznaczny pozwalały określić, które branże lub sektory były dla danego regionu najbardziej istotne w kontekście jego rozwoju.
Z uwagi na powyższe, a także przez wzgląd na uwagi KE zgłaszane w trakcie przeglądu śródokresowego Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, MIR zdecydował o skoncentrowaniu interwencji EFS na naukach matematycznych, przyrodniczych i technicznych. Zawężenie katalogu preferowanych nauk było podyktowane również potrzebą ograniczenia ryzyka nadmiernego rozproszenia udzielanego wsparcia oraz zapewnienia spójności podejmowanych działań z logiką interwencji przyjętą w ramach priorytetu IV Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝, w którym jednym z głównych kierunków interwencji EFS - w odniesieniu do kształcenia zamawianego - jest również wspieranie studiów na kierunkach matematycznych, technicznych i przyrodniczych.
Celem wsparcia w ramach priorytetu IV Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ jest wzmacnianie kadry naukowej szkół wyższych. Inicjatywa wspierania doktorantów leży w kompetencji uczelni przygotowującej projekt. Pomoc stypendialna świadczona doktorantom musi wynikać bezpośrednio z potrzeb rozwojowych danej uczelni. W tym przypadku nie stosuje się ograniczeń do określonych kierunków studiów doktoranckich, co daje możliwość wspierania np. doktorantów nauk medycznych lub rolniczych, o ile uczelnia prowadząca kształcenie w tym kierunku uzyskała dofinansowanie z EFS na realizację programu rozwojowego.
Odnosząc się do pytania pani poseł dotyczącego ewentualnego wprowadzania zmian w sposobie definiowania obszarów, w ramach których wsparcie mogliby otrzymywać doktoranci poprzez odwoływanie się do dyscyplin naukowych, a nie kierunków kształcenia, uprzejmie informuję, że na obecnym etapie wdrażania Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ wprowadzanie modyfikacji nie jest zasadne. W ostatnich dwóch latach wdrażania programu, co do zasady nie jest już planowane uruchamianie nowych projektów w opisywanym zakresie. Wdrażane będą jedynie te projekty, które zostały już wyłonione do dofinansowania zgodnie z obowiązującymi dotychczas zapisami Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝. Należy jednakże podkreślić, że przyjęta w ramach zapisów szczegółowego opisu priorytetów Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ metodologia określania kierunków SMT poprzez odniesienie ich do Międzynarodowej Klasyfikacji Edukacji ISCED 1997 stanowiła narzędzie umożliwiające koncentrowanie wsparcia na najważniejszych z punktu widzenia rozwoju regionu dziedzinach nauki. Jednocześnie należy podkreślić, że zastosowanie klasyfikacji uznawanej w wymiarze międzynarodowym miało istotne znaczenie w dialogu prowadzonym w tym zakresie z KE.
Odnosząc się do pytania, czy ministerstwo analizuje dokumenty strategiczne dla rozwoju poszczególnych województw oraz ich poziom dostosowania, a zarazem szczegółowego uzupełniania resortowych programów, uprzejmie informuję, że w programowaniu wsparcia EFS brane były pod uwagę specyficzne potrzeby rozwojowe i zróżnicowanie poszczególnych regionów. Niemniej ze względu na fakt, iż dokumenty programowe Programu Operacyjnego ˝Kapitał ludzki˝ mają zastosowanie dla całego kraju, są one utrzymywane na dużym poziomie ogólności i wyznaczają ogólne ramy prowadzonej interwencji. Nie jest zatem zasadne wprowadzanie do nich zapisów odnoszących się do poszczególnych regionów. Wprowadzane zostały natomiast mechanizmy umożliwiające różnicowanie realizowanego w Programie Operacyjnym ˝Kapitał ludzki˝ wsparcia w kontekście specyfiki danego regionu, np. poprzez powiązanie interwencji z dokumentami strategicznymi obowiązującymi w danym regionie - RSI czy też możliwość ustanawiania przez instytucje pośredniczące w regionach (samorządy województw) kryteriów wyboru odpowiednich do specyfiki danego regionu projektów.
Z wyrazami szacunku
Podsekretarz stanu
Paweł Orłowski
Warszawa, dnia 24 marca 2014 r.