6 kadencja, 69 posiedzenie, 2 dzień (24-06-2010)

12 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rezerwach strategicznych (druki nr 3140 i 3140-A).

Poseł Adam Rogacki:

    Pani Marszałek! Pani Minister! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość ustosunkuję się do omawianego dzisiaj projektu ustawy.

    Problematyka regulowana w omawianej dzisiaj ustawie dotyczy sytuacji wyjątkowych, sytuacji nadzwyczajnych, które zdarzają się bardzo rzadko. Najlepiej, żeby do tych sytuacji w ogóle nie dochodziło, ale tegoroczna powódź pokazała, że raz na jakiś czas musimy się z takim problemem zmierzyć. Wtedy bardzo ważne jest to, jak państwo jest przygotowane na taki stan nadzwyczajny. Dlatego bardzo istotne jest znaczenie rezerw strategicznych państwa. Wiemy, że w przypadku tej powodzi skorzystano z takich rezerw, jeżeli chodzi m.in. o różnego rodzaju materiały, o wodę i różne rzeczy. A więc okazuje się, że raz na jakiś czas trzeba z tego skorzystać, i dobrze, żeby ta Agencja Rezerw Materiałowych działała sprawnie i w razie potrzeby można było skutecznie skorzystać z jej pomocy.

    Rezerwy strategiczne zgodnie z art. 3, jak czytamy, tworzy się na wypadek zagrożenia bezpieczeństwa i obronności państwa, bezpieczeństwa, porządku i zdrowia publicznego oraz wystąpienia klęski żywiołowej lub sytuacji kryzysowej, w celu wsparcia realizacji zadań w zakresie bezpieczeństwa i obrony państwa, odtworzenia infrastruktury krytycznej, złagodzenia zakłóceń w ciągłości dostaw służących funkcjonowaniu gospodarki i zaspokojeniu podstawowych potrzeb obywateli, ratowania ich życia i zdrowia, a także wypełnienia zobowiązań międzynarodowych Rzeczypospolitej Polskiej.

    Te rezerwy to m.in. surowce, materiały, urządzenia, maszyny, konstrukcje składanych wiaduktów, mostów drogowych i kolejowych, elementy infrastruktury krytycznej, produkty naftowe, produkty rolne i rolno-spożywcze, środki spożywcze i ich składniki, wyroby medyczne, produkty lecznicze, produkty lecznicze weterynaryjne, a także produkty biobójcze.

    Omawiany dzisiaj projekt wprowadza dosyć istotne zmiany do dotychczas funkcjonującego systemu rezerw strategicznych. Najważniejszym następstwem planowanej ustawy jest rezygnacja z dotychczasowego podziału rezerw na gospodarcze i mobilizacyjne, a także rezygnacja z wydzielenia w ramach rezerw gospodarczych stanów zastrzeżonych dla tzw. resortów siłowych. Zabezpieczenie pozostaje w gestii ministra gospodarki. Organem tworzącym i likwidującym oraz udostępniającym rezerwy, w drodze decyzji, jest minister właściwy do spraw gospodarki.

    Minister właściwy do spraw gospodarki będzie tworzył rezerwy na podstawie programu. Ustawodawca przewiduje możliwość utworzenia rezerw niezaplanowanych w programie, ale tylko w ściśle określonych okolicznościach. Dotyczy to sytuacji, gdy występuje brak albo znaczny deficyt rezerw strategicznych niezbędnych do usuwania skutków zagrożeń, a także w sytuacjach, w których określony asortyment byłby konieczny w rezerwach do przeciwdziałania skutkom zagrożenia, przy czym zagrożenie to musi zostać bezpośrednio zidentyfikowane i powiązane z tym asortymentem i jego ilością.

    Kolejną przesłanką uzasadniającą utworzenie dodatkowych rezerw, które nie zostały ujęte w programie, mogą być rekomendacje organizacji międzynarodowych. Zakup asortymentu, jak i przechowywanie nowo utworzonych rezerw to domena Agencji Rezerw Materiałowych. Agencja może przechowywać rezerwy samodzielnie albo oddać je na przechowanie innym podmiotom, na podstawie umowy przechowania, której elementy uszczegółowiono w art. 15 ustawy.

    Agencję wyposaża się w nieruchomości: grunty, budynki i inne urządzenia niezbędne do wykonywania podstawowych zadań, w drodze nieodpłatnego przeniesienia własności. Uwłaszczenie agencji jest rozwiązaniem najwłaściwszym, biorąc pod uwagę wieloletnie, racjonalne wykorzystanie tych nieruchomości do celów rezerw państwowych.

    Rozdział 4 procedowanej ustawy określa zasady udostępniania rezerw strategicznych. W sytuacji zagrożeń, kryzysu czy klęski żywiołowej minister właściwy do spraw gospodarki będzie je niezwłocznie i nieodpłatnie udostępniał z urzędu lub na wniosek organu. Procedura udostępnienia rezerw została w ustawie precyzyjnie uregulowana: wskazano minimalną zawartość wniosku o udostępnienie i decyzji w tej sprawie, określono obowiązki agencji w zakresie organizowania udostępnienia rezerw strategicznych oraz zadania podmiotu, któremu będą one wydane.

    W przypadku ministra właściwego do spraw rolnictwa lub ministra właściwego do spraw rynków rolnych ich zadania związane z zaspokojeniem potrzeb żywnościowych obywateli należy rozumieć szeroko, również w aspekcie zapewnienia ciągłości produkcji rolnej. Oznacza to, że w sytuacji kryzysowej i przy wystąpieniu innego rodzaju zagrożeń na wniosek tych organów będzie możliwe udostępnienie rezerw strategicznych nie tylko w celu dostarczenia żywności obywatelom, ale też w celu utrzymania produkcji rolnej, np. na materiał siewny czy paszę dla zwierząt.

    Szczególnie potraktowano należące do specjalistycznego asortymentu rezerw strategicznych konstrukcje składanych wiaduktów oraz mostów drogowych i kolejowych. W przypadku każdej decyzji o ich udostępnieniu minister właściwy do spraw gospodarki uzgadnia jej projekt z ministrem właściwym do spraw transportu, chyba że decyzja ta jest wydawana na jego wniosek.

    W ustawie określono również zasady likwidacji rezerw strategicznych. Będą one likwidowane w przypadku stwierdzenia braku ich przydatności, co zasadniczo będzie wynikiem braku potrzeby wykorzystania danych asortymentów ze względu na uwarunkowania określone w ustawie.

    Decyzje ministra właściwego do spraw gospodarki o likwidacji rezerw będą, co do zasady, wydawane zgodnie z ustaleniami programu, z urzędu albo na wniosek organu, a ich wykonywanie będzie należało do agencji.

    Likwidowane rezerwy będą podlegały sprzedaży na giełdzie towarowej albo w drodze przetargu w rozumieniu Kodeksu cywilnego, według przejrzystej procedury. Kryteria wyboru najkorzystniejszej ekonomicznie oferty nabycia zlikwidowanych rezerw strategicznych będą formułowane z uwzględnieniem także potrzeby minimalizowania kosztów utrzymywania rezerw. Ustawa przewiduje możliwość przekazania nieodpłatnie państwowym jednostkom organizacyjnym oraz jednostkom samorządu terytorialnego, jak również utworzonym przez nie jednostkom organizacyjnym asortymentu, którego nie będzie można sprzedać. Jeśli likwidowane rezerwy są odpadami, agencja postąpi zgodnie z przepisami odpowiedniej ustawy o odpadach.

    W imieniu klubu parlamentarnego chciałbym wyrazić chęć dalszej pracy nad tym projektem w komisji. Mam nadzieję, że zostanie powołana podkomisja, która szczegółowo się nim zajmie. O ile generalnie jesteśmy zwolennikami uporządkowania tych rezerw, tak by jak najłatwiej można było sięgać po nie w krytycznych sytuacjach, o tyle pewne nasze wątpliwości budzi rezygnacja z tego, by stanowiły one majątek Skarbu Państwa. Mam nadzieję, że podczas prac komisyjnych uda się te wątpliwości wyjaśnić.

    Stąd w imieniu klubu parlamentarnego chciałbym wyrazić chęć dalszej pracy nad ustawą. Dziękuję. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia