6 kadencja, 69 posiedzenie, 2 dzień (24-06-2010)
12 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o rezerwach strategicznych (druki nr 3140 i 3140-A).
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Gospodarki Joanna Strzelec-Łobodzińska:
Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Mam zaszczyt przedstawić Wysokiej Izbie rządowy projekt ustawy o rezerwach strategicznych, której opracowanie podyktowane zostało potrzebą dostosowania przepisów prawa do aktualnych uwarunkowań międzynarodowych i makroekonomicznych Polski. Zmiana zagrożeń bezpieczeństwa z militarnych na asymetryczne, to znaczy terroryzm, pandemie, jak również zmiana modelu funkcjonowania gospodarki z centralnie sterowanej na rynkową w obszarze Unii Europejskiej, wymaga przyjęcia adekwatnych rozwiązań prawnych w zakresie tworzenia rezerw strategicznych.
Nadrzędnym celem projektowanej regulacji jest utworzenie nowoczesnego, dynamicznego i przejrzystego systemu rezerw. Drugim, nie mniej ważnym celem jest precyzyjne określenie zadań i podzielenie kompetencji w obszarze rezerw strategicznych. Trzecim celem, też bardzo ważnym, jest zapewnienie odpowiedniego ich finansowania i efektywnego wykorzystania.
Osiągnięciu celów ustawy służyć będzie wdrożenie projektowanych rozwiązań systemowych. Przedstawię najważniejsze z tych rozwiązań. Po pierwsze, na ministra gospodarki zostanie nałożony obowiązek opracowania Rządowego Programu Rezerw Strategicznych. Opracowanie to nastąpi we współpracy z innymi ministrami i organami administracji rządowej realizującymi zadania w zakresie bezpieczeństwa i obronności państwa. Co do zawartości program będzie zawierał uchwalone przez rząd działania w obszarze rezerw na okres pięciu lat - ich asortyment i ilość, tworzenie, przechowywanie, likwidowanie oraz koszty tych działań. Działania te są wykonywane przez ministra gospodarki i podległą mu Agencję Rezerw Materiałowych. Przyjęcie programu przez Radę Ministrów oznaczać będzie jednocześnie decyzję o przeznaczeniu na ten cel odpowiednich środków budżetowych, liczonych na kolejne lata obowiązywania programu.
Drugą zasadniczą część ustawy stanowią przejrzyste reguły finansowania programu z budżetu państwa w formie dwóch rodzajów dotacji: po pierwsze, dotacji celowej przeznaczonej na zakup asortymentów do rezerw, ich przechowywanie, magazynowanie, a także na inwestycje agencji związane z budową lub modernizacją magazynów; po drugie, dotacji podmiotowej przeznaczonej na dofinansowanie kosztów działalności bieżącej agencji. Ponadto w budżecie państwa corocznie będzie tworzona rezerwa celowa na finansowanie działań w zakresie rezerw strategicznych, podejmowanych w sytuacjach zagrożeń powstałych na skutek zdarzeń, których nie dało się przewidzieć ani im przeciwdziałać. Uruchomienie rezerwy celowej następuje jedynie w przypadku konieczności udostępnienia rezerw strategicznych lub pilnej potrzeby utworzenia nowych rezerw.
Trzecia zmiana to zasada poprzedzania zgłaszanych do programu propozycji utworzenia rezerw danego rodzaju przeprowadzoną analizą ryzyka i niepewności wystąpienia zagrożeń bezpieczeństwa. Odstąpiono od dotychczas stosowanych praktyk stałego utrzymywania w rezerwach określonych zasobów i uzależnienia przechowywanego asortymentu i ilości rezerw od szacowanego prawdopodobieństwa zaistnienia w danym okresie planistycznym określonych zdarzeń. Jest to bardzo istotny punkt wynikający z większej elastyczności i nowoczesności proponowanych rozwiązań.
Czwartą istotną zmianą jest wprowadzenie jednego rodzaju rezerw - rezerw strategicznych - w miejsce dotychczasowych rezerw mobilizacyjnych i gospodarczych, w stosunku do których funkcjonowały różne tryby tworzenia, różne tryby uruchamiania. Jest to zdecydowane uproszczenie obecnie obowiązujących zasad.
Kolejna zmiana to upoważnienie jednego tylko organu - ministra gospodarki - do tworzenia, likwidowania i udostępniania rezerw strategicznych, co do zasady zgodnie z ustaleniami przyjętych w programie rezerw, o którym mówiłam w punkcie pierwszym. Obecnie uprawnienia takie przysługują bardzo wielu organom, co powoduje rozproszenie odpowiedzialności za funkcjonowanie systemu rezerw.
I w końcu ostatnia bardzo istotna zmiana to dywersyfikacja sposobu utrzymywania rezerw w aspekcie własności. Odstępuje się od zasady, zgodnie z którą rezerwy muszą stanowić własność Skarbu Państwa, wprowadzając również możliwość kontraktowania w zakresie utrzymywania towarów bądź świadczenia usług przez przedsiębiorców. Jest to rozwiązanie istotne z punktu widzenia elastyczności systemu jak również z punktu widzenia kosztów funkcjonowania, utrzymywania tych rezerw. Takie umowy o gotowości udostępnienia towaru bądź świadczenia usług magazynowych zostały opisane w ustawie.
Kończąc prezentację nowej regulacji w obszarze rezerw, pragnę zwrócić uwagę, że nie nakłada ona jakichkolwiek dodatkowych obciążeń na przedsiębiorców, a pozyskiwanie asortymentu do rezerw i przechowywanie ich przez przedsiębiorców będzie odpłatne. Ze względu na zamiar zainteresowania świadczeniem tej usługi większego grona przedsiębiorców zaproponowano szeroki i zróżnicowany asortyment, który może wejść w skład rezerw strategicznych. Z upoważnienia prezesa Rady Ministrów, panie marszałku, Wysoka Izbo, wnoszę o skierowanie tej ustawy do dalszych prac w komisjach, a później o uchwalenie projektu ustawy o rezerwach strategicznych. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)
(Przewodnictwo w obradach obejmuje wicemarszałek Sejmu Ewa Kierzkowska)
Przebieg posiedzenia