6 kadencja, 33 posiedzenie, 1 dzień (07-01-2009)

Oświadczenia.

Poseł Waldemar Andzel:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dnia 1 stycznia minęła 153. rocznica urodzin wybitnego polskiego malarza, przedstawiciela nurtu malarstwa o tematyce historycznej i batalistycznej, Wojciecha Kossaka. Wojciech Horacy Kossak urodził się 31 grudnia 1856 r. w Paryżu, dokąd wyjechali jego rodzice wkrótce po ślubie. Naukę zaczął pobierać już po powrocie rodziny do Polski w gimnazjum na placu Trzech Krzyży w Warszawie. W latach 1863-1869 ukończył 4 klasy gimnazjum niższego i 2 wyższego. Po przeprowadzce do Krakowa uczył się w Gimnazjum św. Anny i równocześnie pobierał nauki malarstwa od ojca. W latach 1871-1873 studiował w Szkole Rysunku i Malarstwa, późniejszej Szkole Sztuk Pięknych, pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza, a potem do 1875 r. w akademii monachijskiej u prof. Aleksandra Strähubera i Aleksandra Wagnera. Od jesieni 1876 r. odbywał roczną służbę wojskową zakończoną egzaminem oficerskim w 1. pułku ułanów w Krakowie. W 1977 r. młody malarz wyjechał na dalsze studia, tym razem do Paryża, do szkoły Bonnata i Cabanela. W 1883 r. powrócił do Krakowa, rok później ożenił się z ziemianką z Łomżyńskiego, Marią Kisielnicką z Kisielnicy herbu Topór. Przebudował Kossakówkę i urządził własną pracownię, w której malował w przerwach między licznymi podróżami po całym świecie przez ok. 50 lat. Tam też przyszły na świat jego dzieci: Jerzy Kossak, Maria Pawlikowska-Jasnorzewska i Magdalena Samozwaniec.

    Twórczość artysty można podzielić na trzy okresy. Okres berliński, czyli lata 1895-1902. W tym czasie powstały takie obrazy, jak ˝Grenadierzy królewscy w bitwie pod Etoges˝, ˝Bitwa pod Zorndorf˝ czy ˝Śmierć Ludwika Ferdynarda pod Saalfeld˝. Oprócz scen batalistycznych Kossak malował w tym okresie portrety Wilhelma, a także obrazy na zamówienie arystokracji i finansjery niemieckiej. W 1902 r. po strajku wrzesińskim zerwał tę współpracę i wyjechał z Berlina. Wtedy właśnie rozpoczyna się drugi okres jego twórczości, który trwał aż do początku I wojny światowej.

    Artysta przebywał i malował głównie w Krakowie i Wilnie. Powstały wówczas takie dzieła, jak: ˝Niegolewski pod Samosierrą˝, ˝Chorągiew pancerna˝, ˝Wiosna 1813 roku˝, ˝Portret cesarza Franciszka Józefa I na koniu˝ oraz ˝Portret konny arcyksięcia Franciszka Salwatora˝. Jego obrazy podziwiali odwiedzający galarie i wystawy w kraju i za granicą: w Wiedniu, w Londynie, w Krakowie (prawie corocznie), we Lwowie, w Warszawie, w Rzymie, w Paryżu i w Łodzi.

    Po zakończeniu wojny Kossak zaczął malować scenki o tematyce wojskowej. Na płótnach pojawiły się konie i żołnierze w najrozmaitszych ujęciach: alarmy, pobudki, patrole, zwiady, utarczki, bitwy, pobojowiska i zgliszcza, a także zaloty ułanów do dziewczyn. Powstały takie obrazy, jak: ˝Kościuszko pod Racławicami˝, ˝Napoleon eskortowany przez szwoleżerów˝, ˝Orlęta lwowskie˝ czy ˝Olszynka Grochowska˝.

    Kossak był założycielem grupy malarskiej ˝Zero˝, wiceprezesem, a potem prezesem Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych. W 1913 r. w Warszawie wydał ˝Ilustrowane Pamiętniki˝. Interesował się również teatrem, czemu dał wyraz w próbach napisania utworu scenicznego o powstaniu listopadowym. Za swoje zasługi dla sztuki został odznaczony: Orderem Żelaznej Korony Pruskiej, Orderem Orła Czerwonego IV klasy, austriackim Krzyżem Kawalerskim Orderu Franciszka Józefa I i Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Był kawalerem Legii Honorowej.

    Kossak był malarzem bardzo pracowitym. Nie sposób wymienić wszystkich jego obrazów, a malował do końca życia i do ostatniej chwil snuł plany o nowych przedsięwzięciach. Zmarł w Krakowie dnia 27 lipca 1942 r. w wieku 85 lat. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia