6 kadencja, 55 posiedzenie, 1 dzień (01-12-2009)

5 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o usługach turystycznych oraz o zmianie ustawy Kodeks wykroczeń (druk nr 2506).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Sportu i Turystyki Katarzyna Sobierajska:

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Przede wszystkim chciałabym bardzo serdecznie podziękować za pytania i pewne sformułowania, refleksje dotyczące zmian proponowanych w ustawie. W moim przekonaniu świadczą one również o trosce Wysokiej Izby, aby w przyszłości klienci byli rzeczywiście zadowoleni z poziomu świadczonych usług turystycznych. Pozwólcie państwo, że pozwolę sobie odnieść się do zadawanych pytań dosyć wyczerpująco, a gdybym jakieś pominęła, proszę mi wybaczyć. Zawsze możemy udzielić odpowiedzi pisemnej.

    Wiele pytań pań i panów posłów dotyczyło najważniejszych kwestii, a mianowicie kwalifikacji i przewodnictwa wysokogórskiego. Proszę państwa, jeśli chodzi o kwalifikacje, to proponujemy rezygnację z administracyjnego egzekwowania i weryfikowania pewnego wymogu, natomiast absolutnie nie wprowadzamy zakazów. Każdy przedsiębiorca, który planuje rozpoczęcie działalności gospodarczej, któremu przeważnie chodzi o to, aby działalność gospodarcza przynosiła określone efekty ekonomiczne, musi dbać o jakość świadczonych przez siebie usług. A więc każdy z przedsiębiorców dba o to, aby zatrudniany przez niego personel świadczył w danym przedsiębiorstwie usługi na odpowiednio wysokim poziomie. Zgodnie z dotychczasowym przepisem ustawy weryfikacja następowała li tylko przez oświadczenie przedsiębiorcy. Mianowicie, kiedy przedsiębiorca zakładał stosowną działalność gospodarczą, oświadczał, że przedsiębiorstwem będzie kierować osoba o stosownych kwalifikacjach wymaganych dotychczasowym art. 6 ustawy.

    Z kolei, biorąc również pod uwagę ustawę o swobodzie działalności gospodarczej, trudno narzucać przedsiębiorcy, aby zatrudniał stosowny personel o wymaganych praktycznych kwalifikacjach. Możemy sobie wyobrazić, że takie usługi mogą być świadczone z pełną odpowiedzialnością i na wysokim poziomie zarówno w przypadku kwalifikacji w zakresie ukończenia studiów wyższych innych kierunków, nawet politechnicznych. Zatem w naszym przekonaniu rezygnacja z tych kwalifikacji nie powinna odbić się na jakości świadczonych usług. Przynajmniej dotychczas nie stwierdzono takich przypadków.

    Chciałabym też podkreślić, że tego typu rozwiązanie, aby administracyjnie, stosowną regulacją prawną, narzucać wymogi co do kwalifikacji, jakie winni posiadać pracownicy biura, a zwłaszcza osoba nim kierująca, według naszej wiedzy nie funkcjonuje w żadnym innym kraju Unii Europejskiej.

    Jeśli chodzi o przewodnictwo wysokogórskie, to rzeczywiście w projekcie nowelizacji ustawy o usługach turystycznych nie wprowadzamy nieograniczonej terytorialnie odrębnej kategorii przewodnictwa technicznego, górskiego, nie wprowadzamy też oddzielnego rodzaju uprawnień przewodnika wysokogórskiego, natomiast zachowujemy, zgodnie z art. 21 ust. 1, uprawnienia następujących rodzajów przewodników górskich dla określonych obszarów górskich: przewodników miejskich dla poszczególnych miast, terenowych dla poszczególnych województw, regionów oraz tras turystycznych.

    Chociaż ustawa o usługach turystycznych i projekt jej nowelizacji w dalszym ciągu wiąże uprawnienia przewodnika górskiego z określonym obszarem górskim, wydaje się, iż istnieje prawna możliwość, aby w nowelizowanym rozporządzeniu wykonawczym do omawianej dzisiaj ustawy w ramach konkretnych obszarów górskich, w szczególności w ramach obszaru uprawnień przewodnika górskiego tatrzańskiego na obszar Tatr oraz obszar Podtatrza, na nowo określić zadania przewodników górskich poszczególnych klas, które mogłyby objąć także najwyższej klasy uprawnienia przewodnika górskiego tatrzańskiego, czyli zadania z zakresu przewodnictwa wysokogórskiego o charakterze alpejskim, wymagające przygotowania alpinistycznego.

    Postulat środowiska przewodników wysokogórskich, którzy nabyli uprawnienia w międzynarodowych organizacjach zrzeszających przewodników wysokogórskich, już tu dzisiaj wspominanych, a mianowicie m.in. w Międzynarodowej Unii Stowarzyszeń Przewodników Wysokogórskich, zostanie zrealizowany poprzez zwolnienie osób ubiegających się o nabycie najwyższej klasy uprawnień przewodnika górskiego tatrzańskiego z konieczności odbywania szkolenia i zdawania egzaminu, w przypadku przedstawienia marszałkowi legitymacji, certyfikatu stosownej organizacji międzynarodowej zrzeszającej tego typu przewodników. Jeśli więc chodzi o ten postulat, to chcemy wyjść naprzeciw oczekiwaniom, i choć w tej chwili nie ma on odzwierciedlenia w zapisach ustawy, może znaleźć się w przygotowywanych do niej aktach wykonawczych.

    Padło pytanie dotyczące tego, które decyzje podejmuje się z urzędu, a które na wniosek przedsiębiorcy. Jest to określone w art. 9. Wymienia się tu, iż marszałek województwa wydaje z urzędu decyzje o wykreśleniu przedsiębiorcy z rejestru oraz o zakazie wykonywania działalności objętej wpisem do rejestru przez okres 3 lat w przypadkach, o których mowa w stosownym artykule ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Z urzędu wydawane są również decyzje o stwierdzeniu wykonywania działalności organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego bez wymaganego wpisu do rejestru, jak również decyzje o umorzeniu postępowania w sprawie wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru. Na wniosek przedsiębiorcy, w związku zaprzestaniem wykonywania przez niego działalności objętej wpisem do rejestru, wydaje się decyzję o wykreśleniu przedsiębiorcy z tegoż rejestru.

    Jeśli chodzi o komisje kategoryzacyjne, tryb ich powoływania, liczbę osób, a także kwestie opłat wnoszonych przez członków tych komisji, którzy są reprezentantami środowiska branżowego, to, po pierwsze, o trybie i powoływanych osobach decyduje marszałek, który powołuje stosowną komisję, po drugie, jeśli chodzi o odpłatność za pełnienie przez te osoby funkcji, to zgodnie z oceną skutków regulacji załączoną do proponowanej nowelizacji, w budżecie państwa na rok 2010 przewidziana jest odpowiednia kwota. Przypominam, że zadania, które w tym zakresie wykonuje marszałek, są zadaniami zleconymi przez administrację rządową, czyli są to skutki finansowe dla budżetu państwa, a nie dla budżetu samorządu województwa.

    Jeśli chodzi o możliwości i umiejętności oraz kwalifikacje przewodników i pilotów w zakresie pomocy medycznej, to nawet obowiązujące w tej chwili programy szkoleniowe dla kandydatów na przewodników i pilotów zawierają elementy dotyczące podstawowej opieki i pomocy medycznej.

    Zagraniczni przedsiębiorcy, którzy będą prowadzić działalność organizatora czy pośrednika turystycznego, winni oczywiście otrzymać stosowny wpis do centralnej ewidencji, a więc potencjalny klient będzie miał możliwość sprawdzenia, czy dany przedsiębiorca taki wpis posiada i czy przypadkiem w stosunku do niego nie jest prowadzone postępowanie w zakresie wykreślenia z rejestru.

    Padło pytanie o możliwość kontroli działalności prowadzonej przez organizatorów i pośredników. W tej chwili uprawnienia do prowadzenia kontroli mają marszałek województwa i minister. Kontrola taka może być np. wynikiem skarg, które wpływają do urzędu. Za realizację wniosków wynikających z takiej kontroli odpowiedzialny jest odpowiednio albo minister właściwy do spraw turystyki, albo marszałek województwa, w zależności od tego, kto daną kontrolę przeprowadza.

    Było pytanie, o ile dobrze pamiętam pana posła Tomaszewskiego, o liczbę upadłości, w wyniku których uruchomiono mechanizm wypłacania poszczególnym klientom odpowiednich środków. Jeśli chodzi o rok ostatni - 2009, to takie postępowania były dwa, przy czym jedno zakończyło się pełnym wypłaceniem środków, a drugie, które jeszcze trwa, dotyczy upadłości bardziej spektakularnej - Biura Podróży ˝Kopernik˝.

    Spieszę również donieść Wysokiej Izbie, że w czasie całego okresu funkcjonowania ustawy o usługach turystycznych, przez wspomniane przeze mnie 12 lat, miały miejsce 33 przypadki uruchomienia środków z zabezpieczeń finansowych, a więc w odniesieniu do blisko 3 tys. zarejestrowanych podmiotów turystycznych w Polsce liczba tych, których dotyczyło uruchomienie środków z ww. zabezpieczeń, jest znikoma i stanowi tylko ok. 1% wszystkich podmiotów. Nierównomiernie również rozkłada się to w zależności od województw, bo są takie, które w ogóle jeszcze nie przechodziły procedury uruchamiania środków, i takie, które stosunkowo często to czynią, ale wynika to oczywiście z faktu, że tam jest największa liczba zarejestrowanych organizatorów i pośredników turystycznych, chociażby w woj. śląskim czy też mazowieckim.

    Jeśli chodzi o negatywną opinię Urzędu Marszałkowskiego Województwa Wielkopolskiego, to jest nam ona na tym etapie procedowania nieznana. Mogła się pojawić w odniesieniu do pierwszej wersji projektu nowelizacji ustawy o usługach turystycznych, natomiast obecnie przedstawiany projekt przeszedł proces konsultacji społecznych oraz był również uzgodniony z komisją wspólną rządu i samorządu, a więc pełna droga konsultacji została zrealizowana.

    Było również pytanie w sprawie możliwości weryfikowania przez marszałka zwłaszcza kondycji finansowej organizatorów i pośredników wpisanych do rejestru. Może on przeprowadzać kontrolę we wskazanych podmiotach w zakresie prowadzonej działalności, natomiast nie posiada możliwości weryfikowania kondycji finansowej. Tak naprawdę posiada ją ubezpieczyciel, który zawiera umowę ubezpieczenia z klientami, tudzież wydaje stosowne gwarancje ubezpieczeniowe, i w tym momencie może następować weryfikacja kondycji ekonomicznej przedsiębiorcy.

    Jeśli chodzi o ostatnie pytanie w kwestii organizacji wycieczek szkolnych przez nauczycieli, to chciałabym zwrócić uwagę, że ustawa dotyczy wyłącznie przedsiębiorców, a więc działalność niezarobkowa realizowana chociażby przez takie podmioty jak szkoły, które organizują wycieczki dla młodzieży szkolnej, nie podlega tym przepisom i prowadzona jest zupełnie na odrębnych zasadach regulowanych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej.

    W miarę możliwości starałam się wyczerpująco odpowiedzieć i odnieść do wszystkich zadanych pytań. Raz jeszcze bardzo serdecznie dziękuję za tak dużą ich liczbę, bo myślę, że w dalszym toku prac w komisji procedowanie nad nowelizacją ustawy rzeczywiście będzie postępować w duchu dobrego dialogu, tak aby wypracować i przyjąć jak najlepsze rozwiązania. Dziękuję bardzo za uwagę. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia