6 kadencja, 46 posiedzenie, 3 dzień (16-07-2009)
Oświadczenia.
Poseł Dariusz Lipiński:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W dniu wczorajszym minęło 99 lat od pierwszego publicznego wykonania ˝Roty˝, skomponowanej przez Feliksa Nowowiejskiego do słów Marii Konopnickiej. ˝Nie rzucim ziemi skąd nasz ród˝ - zaczynającą się od tych słów pieśń znają chyba wszyscy Polacy. ˝Rota˝ to pieśń uważana przez wielu Polaków za drugi hymn Polski, za jedną z najważniejszych pieśni hymnicznych naszego narodu.
Na początku XX wieku ziemie polskie były wciąż pod zaborami, trwały próby wynarodowienia Polaków, zwłaszcza pod zaborem pruskim w Wielkopolsce, pozbawienia ich ziemi, języka, kultury. W tych okolicznościach w roku 1908 Maria Konopnicka napisała wiersz pt. ˝Rota˝, który miał być przysięgą, manifestacją rodaków z wszystkich zaborów.
Z początkiem roku 1910 w Krakowie trwały przygotowania do zjazdu grunwaldzkiego, upamiętniającego 500-lecie zwycięskiej bitwy pod Grunwaldem. W tym czasie w Krakowie przebywał znany już za granicą kompozytor i organista Feliks Nowowiejski. Od 1909 r. był dyrektorem towarzystwa muzycznego oraz inicjatorem wielu wydarzeń muzycznych w tym mieście. Jemu też powierzono skomponowanie pieśni na odsłonięcie pomnika Grunwaldzkiego.
Z przekazu rodzinnego wiemy, że Feliks Nowowiejski muzykę do ˝Roty˝ napisał pod natchnieniem chwili, podczas spaceru po Błoniach Krakowskich. Mistrz wyjął z kieszeni kopertę, narysował na niej pięciolinię i zapisał dźwięki pieśni. Wróciwszy do domu, przepisał ją na papier nutowy. Pierwotnie nadał jej tytuł ˝Ojczyźnie hasło˝, z czasem powrócono do nazwy ˝Rota˝.
Po raz pierwszy ˝Rotę˝ publicznie wykonano 15 lipca 1910 r. o godzinie 12 podczas uroczystego odsłonięcia pomnika Grunwaldzkiego na placu Matejki w Krakowie. W tym dniu połączonymi chórami z całej Polski dyrygował sam kompozytor Feliks Nowowiejski. W uroczystości wzięło udział 150 tys. przyjezdnych gości i licznie zgromadzeni mieszkańcy. Patronem duchowym i mecenasem całego przedsięwzięcia był wspaniały kompozytor, pianista i mąż stanu Ignacy Paderewski, który ufundował pomnik ˝Praojcom na chwałę - braciom na otuchę˝, co można przeczytać na cokole monumentu.
Odtąd ˝Rota˝ stała się istotnym elementem kultury oraz historii Polski i Polaków. Tak jak zjazd grunwaldzki w 1910 r. był pretekstem do zamanifestowania polskości poprzez demonstrację jedności kultury narodowej i tradycji historycznej, tak słowa ˝Roty˝ stały się wyrazem dążeń i tęsknot Polaków za wolną i demokratyczną Polską. ˝Rota˝ od chwili powstania towarzyszyła narodowi polskiemu we wszystkich wydarzeniach historycznych: w walce o niepodległość podczas I wojny światowej, podczas plebiscytów, zwycięskiego powstania wielkopolskiego i powstań śląskich. Śpiewali ją żołnierze polscy na wszystkich frontach II wojny światowej i powstańcy warszawscy. Była na ustach prześladowanych w czasach Polski Ludowej, śpiewano ją w sierpniu 1980 r., podczas różnych demonstracji i manifestacji ˝Solidarności˝. Dziś w wolnej ojczyźnie uczy młode pokolenia dumy narodowej oraz szacunku dla tradycji i kultury polskiej.
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Dokładnie za rok minie 100 lat od skomponowania ˝Roty˝. Inicjatorem upamiętnienia tego wydarzenia jest Towarzystwo Muzyczne im. Feliksa Nowowiejskiego w Poznaniu założone w 1996 r., kultywujące pamięć i twórczość Feliksa Nowowiejskiego, wielkiego kompozytora, dyrygenta i organisty wirtuoza.
Zwracam się do pana marszałka oraz wszystkich koleżanek i kolegów posłów z apelem o aktywne włączenie się w przyszłoroczne uroczystości związane ze 100-leciem skomponowania i pierwszego publicznego wykonana ˝Roty˝. Pozwolę sobie pisemnie złożyć panu marszałkowi Bronisławowi Komorowskiemu kilka propozycji należytego uhonorowania tej rocznicy przez Wysoką Izbę. Dziękuję. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia