6 kadencja, 41 posiedzenie, 1 dzień (06-05-2009)

10 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, ustawy o Funduszu Kolejowym, ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz ustawy o transporcie kolejowym (druki nr 1827 i 1902).

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury Juliusz Engelhardt:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym na początku bardzo podziękować wszystkim klubom parlamentarnym i kołom za tak jednoznaczne poparcie tego projektu. Bardzo sprawnie przebiegały również prace w komisji, za co też bardzo dziękuję. Rzeczywiście, jest to projekt związany z realizacją porozumienia między Ministerstwem Infrastruktury, ministrem, infrastruktury, a samorządami województw z 9 grudnia ubiegłego roku, które poprzedzone było uchwałą Rady Ministrów z dnia 2 grudnia ubiegłego roku. Cieszy zatem tak wielkie poparcie. Przejdę teraz do pytań szczegółowych.

    Sprawa równego podziału. Ta kwestia pojawiła się w kilku pytaniach. Chciałbym podkreślić, że rzeczywiście, tak jak podano w uzasadnieniu, sprawy tak się miały. Ministerstwo Infrastruktury, już po wynegocjowaniu tych ogólnych kwot z Funduszu Kolejowego, a więc po wynegocjowaniu z marszałkami, że w 2009 r. będzie 200 mln zł z Funduszu Kolejowego na zakupy, modernizację i remonty taboru kolejowego, a w następnych latach po 100 mln zł, było zainteresowane rozstrzygnięciem sprawy podziału w porozumieniu z marszałkami województw.

    Nie chcieliśmy arbitralnie proponować własnego systemu. Odbywaliśmy w tej sprawie szereg negocjacji, dyskusji. W wyniku tych dyskusji grupa negocjacyjna - nazwijmy to w ten sposób - samorządów województw z marszałkami niektórych województw na czele zgłosiła postulat stwierdzający, że w związku z licznymi kontrowersjami lepszym systemem, mimo że również zawierającym wady, byłby system zakładający równy podział. Zgłosiliśmy ten problem do Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, z prośbą o zaopiniowanie. Uzyskaliśmy pozytywną opinię. Pozytywnie zaopiniował ten system również zarząd województw. Nie oznacza to, że system jest doskonały.

    Padło pytanie, czy nie było na tym tle protestów. Trzeba powiedzieć, że jedno z województw konsekwentnie zgłaszało zastrzeżenia do tego systemu. Dodam jeszcze, na czym polega istota sprawy. Najpierw chodziło o kwotę 200 mln zł, a później o kwoty po 100 mln zł. Sprawa polega na tym, że gdyby zastosować system według procentowego udziału województw w kapitale spółki, to oczywiście 4 województwa miałyby więcej niż średnia, a pozostałe mniej. Jedno z tych województw było zainteresowane i artykułowało to formalnie, by zastosować system podziału tej kwoty 200 mln, a później 100 mln, według procentowego udziału w kapitale spółki, było to woj. śląskie. Natomiast takie województwa, jak mazowieckie i wielkopolskie, które też mają więcej niż średnia, nie zgłaszały w tej sprawie protestu. Mając ten dylemat, uznaliśmy w końcu, że jednak dla Ministerstwa Infrastruktury ważne jest to uzgodnienie Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego oraz zarządów województw. W związku z tym po prostu taki system zaproponowaliśmy.

    Od siebie dodam, że uważam, iż jest on w istocie sprawiedliwy. Dlaczego? Dlatego, że preferuje rzeczywiście małe i słabsze województwa, dla których kwota 12 mln, którą otrzymają w tym roku - proszę zważyć, że kwota 200 mln podzielona na 16 województw daje 12 mln - jest bardzo duża. Natomiast dla takich województw, jak wspomniane tu woj. wielkopolskie, kwota 12 mln w budżecie ogólnym województwa niewiele waży, więc to też jest jakiś argument. Uważam, że jest to dobry, pozytywny gest większych województw wobec mniejszych, gest solidarności, tym bardziej, że chodzi o kwoty, które nie są przeznaczane na konsumpcję, nazwijmy to, ogólną, tylko na konkretne cele dotyczące taboru kolejowego. Jest to mój dodatkowy komentarz do tych uzgodnień, które poczyniliśmy w komisji wspólnej i z zarządami województw.

    Było też pytanie, czy to nie jest za mało, czy kwoty 200 mln i 100 mln nie są w ogóle za małe. Proszę pamiętać o tym, że negocjowaliśmy z marszałkami województw dwie kwestie: kwestię zasilenia działalności operacyjnej spółki przejmowanej, spółki PKP Przewozy Regionalne, dlatego że jest to spółka ze stratą, i kwestię współfinansowania przez rząd programu inwestycyjnego w zakresie taboru. To, o czym dzisiaj mówimy, to są w istocie sprawy, które trzeba wyraźnie rozdzielić. Te 200 mln w roku bieżącym generalnie ma służyć dofinansowaniu spółki PKP Przewozy Regionalne w zakresie jej działalności operacyjnej, przede wszystkim pokryciu straty, stąd ten zapis, że te środki z Funduszu Kolejowego służą zakupom, modernizacji i remontom taboru, czyli chodzi o dofinansowanie tych kosztów operacyjnych. Również dodatkowy odpis 0,75% w CIT służy w istocie zwiększeniu dochodów samorządów wojewódzkich w celu pokrycia ewentualnych strat operacyjnych tej spółki. Tę kwestię należy zdecydowanie odróżnić od kwestii programu inwestycyjnego, który uzgodniliśmy z marszałkami województw. Przyjęliśmy to w porozumieniu. Ten program inwestycyjny obejmuje szereg elementów. To jest te kolejne 100 mln od roku 2010 do 2015 z Funduszu Kolejowego plus 700 mln z rezerwy celowej budżetu państwa, plus 175 mln euro z Programu Operacyjnego ˝Infrastruktura i środowisko˝ pod warunkiem, że spółka zabezpieczy drugie 50%. Łącznie zatem uzgodniliśmy program inwestycyjny w kwocie 7,5 mld zł do roku 2020, z czego 3,6 mld zł do roku 2015. Rząd zobowiązał się w porozumieniu, że z tych 3,6 mld zł bezpośrednio sfinansuje 58,5% wartości tego programu, przeliczając euro po 4 zł. Powiedzmy, że nawet niezbyt korzystnie, jak na dzisiaj. Gdybyśmy euro przeliczyli wyżej, to jeszcze byłoby ok. 60%. A więc to są dwie sprawy. To, co dzisiaj rozpatrujemy w tym projekcie, to generalnie zasilenie działalności operacyjnej spółki i środki na pokrycie strat, a także element współfinansowania programu inwestycyjnego tymi 100 mln zł z Funduszu Kolejowego. Tak bym to wyjaśnił.

    Jeszcze tylko dodam jedną rzecz, że na skutek wzrostu odpisu z 14% na 14,75% zmieni się również naliczanie subwencji ogólnej dla samorządów i zmiana tego systemu wygeneruje dodatkowo 56 mln zł w dochodach własnych samorządów.

    Było pytanie o to, jaka to jest kwota. Oczywiście rząd jesienią szacował, że to 0,75% to jest 300 mln zł plus 56 mln zł, czyli razem 356 mln zł wzrostu po stronie samorządów z tego odpisu. Pani poseł słusznie podniosła, że jest teraz recesja i prawdopodobnie te przychody się zmniejszą, ale nawet gdyby one się zmniejszyły i wynosiły nie tyle, ile szacował rząd, że to będzie 300 mln zł, tylko np. 250 mln zł, 240 mln zł, to i tak będzie to istotna kwota, a trzeba dodać, że przecież recesja - wszyscy w to wierzymy - nie będzie trwała wiecznie, czyli rok, dwa, a przepis i odpis zostają i służą zasileniu. To jest ten wspólny dorobek nas wszystkich, że jest to uzgodnienie, żeby jednak zasilić Przewozy Regionalne, żeby coś zmienić w tym systemie. Tak więc tak to wygląda.

    Jeszcze co do następnych pytań, to wracam do początku. Pan poseł Gadowski pytał, czy nastąpi korekta programu inwestycji drogowych. Tak, oczywiście. Ja bezpośrednio nie zajmuję się inwestycjami drogowymi, ale sądzę, że z całą pewnością musi nastąpić korekta. Ona już nastąpiła, ponieważ sprawa tych przesunięć jest znana już od szeregu miesięcy, prawda? Myśmy negocjowali to jesienią ubiegłego roku i generalnie już to nastąpiło.

    Było też pytanie pana posła Kołakowskiego o uszczuplenie środków KFD i o to, czy skutkuje to równym traktowaniem podmiotów. Ja nie bardzo, panie pośle, rozumiem. Musielibyśmy doprecyzować, o co chodzi, bo KFD to jest fundusz, którym administruje Bank Gospodarstwa Krajowego, podobnie jak Fundusz Kolejowy, prawda? Są to dwa fundusze transportowe, środki na nich biorą się z opłaty paliwowej, są one w określony sposób dzielone i oczywiście trudno w tym zakresie mówić o jakimś nierównoprawnym traktowaniu podmiotów.

    Pan poseł Gosiewski pytał o woj. warmińsko-mazurskie. Ja już wyjaśniłem, że nie ma to nic wspólnego z infrastrukturą. To, o czym dzisiaj rozmawiamy, dotyczy spółki Przewozy Regionalne i chciałbym powiedzieć, że właśnie woj. warmińsko-mazurskie w sposób szczególny skorzysta na tym podziale dzięki temu, że właśnie należy do tych województw, które mają udział procentowy w kapitale spółki mniejszy niż średni. Gdybyśmy zastosowali inny system podziału, to województwo uzyskałoby mniej, a ponieważ stosujemy system podziału środków po równo, to z tych 200 mln zł województwo dostanie w tym roku 12,5 mln zł, a w następnym roku odpowiednio 6 mln zł z kawałkiem.

    W jakim celu dostanie? Oczywiście można powiedzieć, że pieniądze będą troszeczkę znaczone, z przeznaczeniem na zakupy, modernizację bądź remonty taboru kolejowego. Stworzyliśmy cały system przepisów, które zabezpieczają to, iż te pieniądze zostaną wydane właśnie na te cele, a nie na inne. A więc przekazujemy pieniądze samorządom, ale konkretnie na tabor kolejowy, zakupy, modernizację bądź remonty taboru kolejowego. To jest bardzo ważne. Niestety nie dotyczy to tego zapisu o wzroście o 0,75%. To już jest dochód ogólny.

    Było jeszcze pytanie, pani poseł pytała, na jakim etapie jest przygotowanie do elektronicznego systemu poboru opłat. Ja nie prowadzę bezpośrednio też tych spraw, ale oczywiście wiem, że w połowie 2011 r. ten system ma być gotowy. Zmieni on relacje w polskim transporcie, bo on dotyczy i dróg i autostrad, i niektórych dróg krajowych. Ma to być dość powszechny system.

    Myślę, panie marszałku, że wyczerpałem już pulę pytań, chyba żeby były jakieś dodatkowe pytania. Bardzo dziękuję. Jeszcze raz bardzo dziękuję za poparcie.

Przebieg posiedzenia