6 kadencja, 69 posiedzenie, 2 dzień (24-06-2010)

Oświadczenia.

Poseł Zbigniew Chmielowiec:

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W dniu 28 czerwca obchodzić będziemy 10. rocznicę śmierci filozofa i prezbitera katolickiego księdza prof. Józefa Stanisława Tischnera. Urodził się on 12 marca 1931 r. w Starym Sączu. Posługiwał się następującymi pseudonimami: Wawrzek Chowaniec, Molinista, Józek Szkolny, Jegomość Józek.

    Dzieciństwo spędził w Łopusznej, gdzie jego ojciec Józef był kierownikiem szkoły, a matka Weronika z Chowańców była nauczycielką. Po ukończeniu I Liceum Ogólnokształcącego im. Seweryna Goszczyńskiego w Nowym Targu w 1949 r. postanowił wstąpić do seminarium.

    Przez rok Józef Tischner studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Następnie w latach 1950-1955 odbył studia na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Ukończył także Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej. Święcenia kapłańskie przyjął w bazylice katedralnej na Wawelu 26 czerwca 1955 r. z rąk biskupa Franciszka Jopa.

    Gdy władze państwowe odmówiły zatwierdzenia jego nominacji na wikariusza parafialnego w Jeleśni, kontynuował studia w Warszawie na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej, a następnie od 1957 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ. Tam pod kierunkiem Romana Ingardena w 1959 r. uzyskał magisterium, a w 1963 r. obronił pracę doktorską. W 1968 r. po raz pierwszy wyjechał za granicę na roczne stypendium do Leuven. Efektem tego pobytu była praca ˝Studia z teorii świadomości˝, na której podstawie habilitował się w 1974 r. w Akademii Teologii Katolickiej.

    W 1980 r., przyjmując funkcję kapelana Związku Podhalan, postawił sobie za zadanie ˝skrystalizowanie idei góralszczyzny˝. Organizował coroczne msze pod Turbaczem, wspierał rozwój kultury góralskiej. Dzięki jego inicjatywie podhalańscy rolnicy uzyskali możliwość kształcenia w Austrii oraz znaczną pomoc materialną w sprzęcie rolniczym. Literackim owocem wspierania góralszczyzny były kazania wygłaszane w gwarze oraz teksty pisane, przede wszystkim ˝Historia filozofii po góralsku˝.

    W tym samym roku podjął na szerszą skalę działalność publiczną. Październikowe kazanie na Wawelu na mszy dla przywódców związków zawodowych stało się początkiem serii tekstów publikowanych w ˝Tygodniku Powszechnym˝ i wydanych później jako ˝Etyka solidarności˝ w 1981 r., w których rozwijał refleksję nad etycznym wymiarem ówczesnych wydarzeń. Od tej pory uznawany był powszechnie za kapelana ˝Solidarności˝. Jego kazanie wygłoszone na I Zjeździe ˝Solidarności˝ zaliczono w poczet oficjalnych dokumentów zjazdowych. W homilii wygłoszonej przez papieża Jana Pawła II w 1987 r. w Gdańsku papież cytował teksty ks. Tischnera jako najlepiej oddające prawdę o ˝Solidarności˝.

    Od 1982 r. był kilkakrotnie dziekanem Wydziału Filozoficznego Papieskiej Akademii Teologicznej, wieloletnim prezesem Wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku, a także doktorem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie.

    Otrzymał liczne nagrody, m.in. PEN Clubu, Złoty Mikrofon. W 1993 r. był laureatem fundacji im. Stefana Kisielewskiego. W 1998 r. za książkę ˝Historia filozofii po góralsku˝ uhonorowany został nagrodą Krakowska Książka Miesiąca. W 1999 r. otrzymał z kolei od prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego Order Orła Białego.

    Ostatnie lata jego życia naznaczone były chorobą. Jego aktywność pisarska w tym czasie obejmowała relacje wolności i łaski, miłosierdzia. Jan Paweł II w telegramie po śmierci Tischnera napisał: ˝był człowiekiem Kościoła, zawsze zatroskanym o to, by w obronie prawdy nie stracić z oczu człowieka˝.

    Zmarł 28 czerwca 2000 r. w Krakowie. Pochowany został na cmentarzu w Łopusznej.

    Od 2001 r. jest przyznawana przez miesięcznik i Wydawnictwo Znak nagroda jego imienia. Jest patronem Szkoły Podstawowej nr 153 w Krakowie oraz Wyższej Szkoły Europejskiej w Krakowie. Jest także patronem Zespołu Szkół nr 2 w Żorach, szkoły gimnazjalnej w Szczawnicy, Zespołu Szkół Ogólnokształcących nr 4 w Poznaniu, II Liceum Ogólnokształcącego w Wałczu oraz II Liceum Ogólnokształcącego w Wodzisławiu Śląskim. Myśli Tischnera w opracowaniach Romana Kołakowskiego i Krzysztofa Trebuni-Tutki znalazły się na płycie ˝Tischner˝. Jego imię nosi również Krakowskie Hospicjum dla Dzieci działające od 2004 r. na terenie Małopolski.

    Szanowny Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Pragnę złożyć hołd w dziesiątą rocznicę śmierci wybitnego polskiego filozofa i teologa, ks. prof. Józefa Tischnera. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia