6 kadencja, 75 posiedzenie, 1 dzień (06-10-2010)

10 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie senackiego projektu ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa (druk nr 3364).

Poseł Józef Zych (wypowiedź niewygłoszona):

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Senacki projekt ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa zasługuje na szczególną uwagę z wielu powodów. Jednym z tych powodów jest okoliczność, iż Krajowa Rada Sądownictwa ma do odegrania ogromną rolę w zakresie opiniowania projektów aktów prawnych dotyczących sądownictwa i sędziów, opiniowania programów szkolenia w ramach aplikacji ogólnej i sędziowskiej, zakresu i sposobu przeprowadzania kursów na aplikację ogólną oraz egzaminów sędziowskich oraz, co jest szczególnie ważne, rozpatrywania i oceny kandydatów do pełnienia urzędu na stanowiskach sędziów Sądu Najwyższego oraz stanowiskach sędziowskich w sądach powszechnych, sądach administracyjnych i sądach wojskowych.

    Istotnym uprawnieniem Krajowej Rady Sądownictwa będzie zgłaszanie kandydata na prokuratora generalnego, a także podejmowanie uchwały w sprawach wystąpienia do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności z Konstytucją RP aktów normatywnych w zakresie, w jakim dotyczą one niezależności sądów i sędziów.

    Należy podkreślić, iż ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o Krajowej Radzie Sądownictwa nadawała krajowej radzie wysoką rangę. Rzecz jednak w tym, iż z realizacją uprawnień było różnie, o czym świadczyły także wystąpienia przewodniczącego Krajowej Rady Sądownictwa w czasie debat nad informacją przedstawianą corocznie Sejmowi. Klub Poselski PSL, o czym świadczą jego wystąpienia w debatach nad informacją, stał zawsze na stanowisku bezwzględnego przestrzegania przepisów ustawy w zakresie realizacji jej ustawowych uprawnień, a zwłaszcza stworzenia warunków lokalowych i materialnych.

    Wysoki Sejmie! Trafne jest przyjęcie przez Senat założenia, iż projektowana ustawa ogranicza się do wskazania najważniejszych kompetencji KRS, a zwłaszcza tych, które ściśle wiążą się z ustrojową pozycją tego organu i zadaniami powierzonymi mu na podstawie art. 186 ust. 1 konstytucji. W tym miejscu należy podkreślić, iż KRS jest konstytucyjnym organem naszego państwa.

    Zasadnie przyjmuje się także, że skoro pozostałe kompetencje rady określone są w innych aktach prawnych, celowe staje się dokonanie przeglądu postanowień tych aktów prawa dla uzyskania symetrii w zakresie stopnia zaangażowania rady w sprawach związanych z funkcjonowaniem wszystkich trzech pionów sądownictwa.

    Projekt ustawy dostosowuje regulacje dotyczące członkostwa w radzie do wymogów konstytucyjnych, a więc instytucji wygaśnięcia mandatu wybieranych członków rady, w tym zwłaszcza posłów i senatorów. Wydaje się, iż propozycja nowej ustawy o KRS, zamiast nowelizacji dotychczas obowiązującej, jest w pełni uzasadniona, zwłaszcza gdy weźmie się pod uwagę włączenie do ustawy obszernej materii, a w szczególności z zakresu postępowania przed KRS.

    W projekcie ustawy proponuje się, by regulacje z art. 2 ust. 3 ustawy z 2001 r. (obowiązek składania przez KRS corocznych informacji Sejmowi, Senatowi i prezydentowi) oraz art. 3 powołanej ustawy (prawo do przeprowadzania wizytacji lub lustracji), jak również z § 5 rozporządzenia (powoływanie rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów powszechnych i - stosowanie do uczynionego zastrzeżenia - rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów wojskowych) zostały ujęte w osobnych jednostkach redakcyjnych, bezpośrednio po art. 4.

    Biorąc pod uwagę doświadczenia z rozpatrywania m.in. informacji pierwszego prezesa Sądu Najwyższego, Krajowej Rady Sądownictwa czy PIP, Sejm powinien przyjąć w regulaminie rozstrzygnięcie, iż informacja KRS powinna być rozpatrzona nie później niż w ciągu trzech miesięcy od jej przedstawienia Sejmowi na piśmie.

    Jak już podniosłem, nieodzowna jest nowelizacja ustaw normujących ustrój sądów administracyjnych i sądów wojskowych wobec braku spójności rozwiązań tam zamieszczonych z rozwiązaniami, które zawarte są z kolei w ustawie ustrojowej dotyczącej sądów powszechnych. Odnosi się to mianowicie do problemu wyrażania opinii przez radę w sprawach powołania konkretnych osób do pełnienia funkcji prezesa lub wiceprezesa w wojewódzkich sądach administracyjnych oraz do powoływania rzecznika dyscyplinarnego sędziów sądów wojskowych, albowiem nie ma żadnych racji, które przemawiałyby z jednej strony za włączeniem rady w procedurę powoływania i odwoływania prezesów sądów tak powszechnych, jak i wojskowych, lecz pominięciem jej już w przypadku powoływania osób kierujących wojewódzkimi sądami administracyjnymi, z drugiej zaś - za przyznaniem KRS kompetencji do powoływania jedynie rzecznika dyscyplinarnego właściwego dla sędziów pionu sądownictwa powszechnego (por. art. 2 ust. 1 pkt 6 i 7 obowiązującej ustawy).

    Wysoki Sejmie! Klub Poselski Polskiego Stronnictwa Ludowego, uznając projekt ustawy o KRS za ważny i w pełni uzasadniony, włączy się z całą energią w dalszy proces legislacyjny. Klub podziela także pogląd, iż projekt ustawy powinien być skierowany do Komisji Sprawiedliwości i Praw Człowieka w celu dalszego procedowania.

Przebieg posiedzenia