6 kadencja, 75 posiedzenie, 1 dzień (06-10-2010)

15 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie komisyjnego projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (druk nr 3366).

Poseł Krzysztof Borkowski:

    Panie Marszałku! Panie Ministrze! Wysoki Sejmie! Na podstawie art. 32 ust. 2 regulaminu Sejmu mam zaszczyt w imieniu Komisji Nadzwyczajnej ˝Przyjazne Państwo˝ do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji przedstawić projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

    Celem projektowanej ustawy jest dokonanie szeregu zmian w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w obecnym kształcie budzi ogromne wątpliwości interpretacyjne i rozbieżności w orzecznictwie organów podatkowych. Obecnie bardzo często organy podatkowe interpretują przepisy na niekorzyść podatnika. Jedynym ratunkiem dla podatników bywają sądy administracyjne, które uchylają decyzje organów podatkowych. Aby uniknąć takich sytuacji, komisja wnosi niniejszy projekt ustawy, który jest zasadniczo korzystny dla podatników.

    Przejdę do omawiania pokrótce zmian. Zmiana w art. 6 ust. 2 ustawy o PIT ma charakter legislacyjny. Proponuje się, aby zasada, o której mowa, miała zastosowanie również do następnych lat podatkowych.

    W art. 1 pkt 1 lit. c i d projektu nowelizowanej ustawy jednoznacznie doprecyzowuje się, że osoby żyjące w związkach partnerskich, tzw. konkubinacie, nie mogą rozliczać się jako osoby samotnie wychowujące dzieci. Dotychczas stosowane były w tym zakresie bardzo różne interpretacje organów podatkowych, a nawet sądów administracyjnych. Sąd w Warszawie przyznał rację podatnikowi, natomiast sąd w Łodzi podzielił racje organu podatkowego. Nowy zapis jednoznacznie doprecyzowuje pojęcie osoby samotnie wychowującej dzieci w taki sposób, aby nie było żadnych wątpliwości. W tym celu dokonano połączenia ust. 4 i 5 w art. 6 ustawy o PIT w jeden przepis.

    W propozycjach dotyczących art. 11 ust. 3 i 4, art. 11a, art. 14 ust. 1a, art. 17 ust. 4, art. 20 ust. 4 i art. 22 ust. 1 ustawy o PIT założono, że osoby, które otrzymują zapłatę w walutach obcych, będą mogły ją przeliczać według średniego kursu ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień uzyskania przychodu. To jest bardzo ważny zapis i dobry dla osób, które pracowały za granicą i otrzymywały zapłatę w walutach obcych. Dotychczasowe przepisy odwoływały się do kursów walut stosowanych przez różne banki, w których podatnik miał rachunek. W wielu wypadkach było to bardzo kłopotliwe i uciążliwe.

    W art. 21 ust. 1 pkt 18 ustawy o PIT proponuje się zmianę brzmienia poprzez jednoznaczne dookreślenie dodatku za rozłąkę i wyeliminowanie sporu o to, czy chodzi o czasowe przeniesienie pracownika czy też o wypłacenie świadczenia w postaci dodatku za rozłąkę. Dotychczas stosowane były różne interpretacje. Zazwyczaj dotyczyło to wszystkich pracowników czasowo przeniesionych. Według proponowanych przepisów ze zwolnienia z podatku od dodatku za rozłąkę będą korzystać jedynie służby mundurowe, sędziowie i część urzędników.

    W zmianie dotyczącej art. 21 pkt 19 ustawy o PIT proponuje się zniesienie ograniczenia dotyczącego miejsca zakwaterowania. Ujednolica się limit zwolnienia dla podatników pracujących niezależnie od miejsca zamieszkania.

    Zmiana w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT ma na celu wyeliminowanie wątpliwości co do warunków zastosowania przedmiotowego zwolnienia z podatku w wyniku zastąpienia pojęcia ˝świadczenia rzeczowe˝ pojęciem ˝świadczenia˝, które jest pojęciem ogólnym i obejmuje wszelkiego rodzaju świadczenia: zarówno rzeczowe, jak i pieniężne.

    Bardzo ważna jest zmiana proponowana art. 21 ust. 1 pkt 40b ustawy o PIT. Dotyczy ona osób korzystających ze stypendiów, np. sportowych, edukacyjnych, ufundowanych w skali roku. Obecnie wolne od podatku jest 380 zł miesięcznie. W nowelizowanych zapisach proponuje się kwotę 3800 zł rocznie. Wypłaty stypendiów często się zbiegają i w takim wypadku nie można zastosować kryterium miesięcznego.

    Zmiany 4. i 5., ust. 1 pkt 7 lit. a, mają na celu jednoznaczne określenie, że zwolnienie podatkowe przysługuje tylko żołnierzom, którzy przynależą do jednostki wojskowej wykorzystywanej poza granicami kraju w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub misjach pokojowych w ramach państw sojuszniczych NATO, ONZ.

    Zmiany w art. 21 ust. 1 pkt 100 oraz art. 21 ust. 33 ustawy o PIT dookreślają warunki dotyczące przedłożenia płatnikowi przez podatnika dokumentów pozwalających na zastosowanie zwolnienia lub zmniejszenia podatku w trakcie roku podatkowego. Jest to korzystny przepis dla podatników, pozwala zmniejszać na bieżąco obciążenie fiskalne podatnikom, którym przysługują zwolnienie bądź ulga.

    Art. 1 pkt 7, zmiana 8 - doprecyzowuje się, że w przypadku bardzo rzadkich grup krwi dawcom przysługuje ekwiwalent za wszystkie składniki krwi, który jest zwolniony z podatku.

    W art. 1 pkt 9 proponuje się, aby analogicznie do ustawy o podatku od osób prawnych ocena nabycia środków trwałych stanowiła wartość początkową środków trwałych bez względu na formę ich nabycia, a więc bez względu na to, czy będzie to zakup, spadek czy darowizna. Ma to szczególne zastosowanie do obliczenia amortyzacji. Art. 1 pkt 10 oraz przepisy art. 23 ust. 1 pkt 61 ustawy o PIT jednoznacznie określają, że łapówki nie są kosztem uzyskania przychodów. Zgodnie z zaleceniami OECD komisja ˝Przyjazne Państwo˝ jednoznacznie to doprecyzowała.

    W art. 24 ust. 2 ustawy o PIT komisja jednoznacznie doprecyzowuje, że u podatników osiągających dochody z działalności gospodarczej, prowadzących księgę przychodów i rozchodów, przy ustalaniu dochodu z działalności gospodarczej remanentem obejmuje się również produkcję w toku. Konsekwencją tej zmiany jest zmiana art. 24 ust. 3 tejże ustawy.

    Ważna zmiana dotyczy art. 24 ust. 5 pkt 2 ustawy o PIT. Zmiana ta ucieszy głównie pracowników objętych programem motywacyjnym. Chodzi tu o osoby, które w wyniku tego programu nabyły akcje pracownicze po cenach preferencyjnych w porównaniu do cen rynkowych lub otrzymały te akcje nieodpłatnie. Komisja proponuje jednoznaczny zapis, że dochód z akcji przekazanych pracownikom objętym programem motywacyjnym nie będzie podlegał opodatkowaniu z chwilą ich otrzymania. Pracownik zapłaci podatek dopiero wtedy, kiedy będzie je sprzedawał. Nie będzie to dla niego przychód z pracy, ale z kapitałów pieniężnych rozliczanych w ramach PIT-38.

    Obecnie inaczej jest w przypadku akcji z wcześniejszych emisji. Jeżeli program motywacyjny polega na przekazaniu pracownikowi akcji wcześniej wyemitowanych, które zostały odkupione przez spółkę, to podatnik obecnie musi zapłacić podatek z chwilą ich otrzymania. Nowelizacja proponowana przez komisję nie różnicuje sytuacji, czy jest to nowa emisja, czy też akcje wcześniej wyemitowane. W obydwu przypadkach komisja proponuje, aby dochód był ustalony przez podatnika samodzielnie i podlegał opodatkowaniu w zeznaniu rocznym PIT-38. Z kolei dodanie nowego ust. 12a ma na celu objęcie tą regulacją również dochodów w spółkach mających siedziby w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej czy Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

    Na szczególną uwagę zasługuje zmiana przepisów art. 26 ust. 1 pkt 6a ustawy o PIT. Obejmuje ona zagadnienia korzystania z usługi Internetu. Komisja proponuje, aby z ustawy o PIT zniknął zapis mówiący, że odliczenie wydatków na Internet jest możliwe tylko wtedy, gdy z sieci korzysta się w miejscu zamieszkania. Proponowana zmiana daje możliwość odliczenia również podatnikom, którzy korzystają z sieci za pośrednictwem telefonu komórkowego, laptopa, a nawet w kawiarenkach internetowych. Limit odliczenia pozostaje bez zmian - 760 zł rocznie. W roku 2009 z ulgi internetowej skorzystało, według danych Ministerstwa Finansów, 3,6 mln podatników. Sądzę, że zmiany proponowane przez komisję bardzo ucieszą podatników korzystających z Internetu. Osoby korzystające z Internetu nie będą również musiały gromadzić faktur VAT. Urząd skarbowy uzna każdy dokument potwierdzający zapłatę za używanie sieci, może to być przelew bankowy, potwierdzenie z Internetu, e-faktura.

    Art. 1 pkt 12 lit. c projektu ustawy określa ulgę podatkową, która przysługuje na utrzymanie psa asystującego posiadającego odpowiedni certyfikat, który jest pomocny osobie niepełnosprawnej. Z ulgi rehabilitacyjnej w zakresie wydatków na utrzymanie psa po zmianie będą mogły skorzystać osoby niedowidzące oraz osoby z niepełnosprawnością narządów ruchu zaliczane do I grupy inwalidztwa.

    Art. 1 pkt 14 projektowanej ustawy usuwa wątpliwości interpretacyjne w odniesieniu do opodatkowania odsetek na zbiegu stosowania art. 29 i art. 30 ustawy o PIT. Aby jednoznacznie rozstrzygnąć, proponuje się rozdzielenie obu regulacji poprzez wskazanie w art. 29 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT, że chodzi o odsetki inne niż określone w art. 30a ust. 1.

    W art. 1 pkt 14 lit. a nowelizowanej ustawy proponuje się zmiany w art. 21 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, które obejmują objęcie stawką zryczałtowanego podatku dochody od związków zawodowych rencistów i emerytów. Proponowana zmiana zasługuje na szczególną akceptację ze względu na to, że dzięki niej emeryt zapłaci zamiast 18% podatek w wysokości 10%.

    Ponadto podatnik nie będzie zobligowany do sporządzania samodzielnie zeznania podatkowego, można ten przychód rozliczyć w ramach rocznego obliczenia podatku PIT 40-A.

    W art. 1 pkt 16 wnioskodawcy proponują jednoznaczne wskazanie, że dochodem przy całkowitym zwrocie, który został poprzedzony zwrotami częściowymi, jest różnica pomiędzy wartością środków zgromadzonych na indywidualnych kontach emerytalnych a sumą wpłat na indywidualne konta emerytalne pomniejszoną o koszty będące podstawą do obliczenia dochodu przy wcześniejszych częściowych zwrotach.

    Obecnie art. 45 ustawy o PIT jest niezgodny z art. 93 Konstytucji RP. Wnioskodawcy proponują uregulowanie odrębnego trybu poboru podatku dochodowego oraz trybu składania informacji i zeznań podatkowych w przypadku funkcjonariuszy wykonujących czynności operacyjno-rozpoznawcze i dochodzeniowo-śledcze. Dotychczas obowiązywały w tym zakresie zarządzenia prezesa Rady Ministrów, obecnie te kwestie proponuje się uregulować ustawowo.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Proponowane w projekcie ustawy rozwiązania po wejściu w życie będą miały pozytywny skutek prawny. Usuniętych zostanie wiele wątpliwych interpretacji prawa podatkowego dla obywateli, prawo podatkowe będzie czytelniejsze, bardziej precyzyjne i jednoznaczne. Szereg rozwiązań wpłynie pozytywnie na dochody podatników, obywatele zapłacą niższe podatki. Wejście w życie proponowanych zmian może delikatnie uszczuplić dochody budżetu państwa. Oszacowanie wszystkich skutków przez wnioskodawców jest niemożliwe z uwagi na to, że Komisja Nadzwyczajna ˝Przyjazne Państwo˝ nie posiada wyspecjalizowanych służb w tym zakresie. Zakładamy, że zgodnie z art. 34 ust. 3 regulaminu Sejmu marszałek Sejmu przed skierowaniem do pierwszego czytania skieruje niniejszy projekt do konsultacji społecznych. Przedstawiony projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej. Wnioskodawcy zakładają, że projektowane zmiany wejdą w życie z początkiem 2011 r.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Nadzwyczajnej ˝Przyjazne Państwo˝ do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji wnoszę o skierowanie projektu niezwłocznie do dalszych prac w Sejmie. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia