6 kadencja, 55 posiedzenie, 1 dzień (01-12-2009)

3 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Obrony Narodowej o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (druki nr 1945 i 2521).

Poseł Sprawozdawca Paweł Suski:

    Szanowna Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Panie Ministrze! W imieniu Komisji Obrony Narodowej przedstawiam sprawozdanie dotyczące procesu legislacyjnego nad rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw, opublikowane w druku sejmowym nr 2521.

    Komisja Obrony Narodowej na posiedzeniu w dniu 19 listopada br. zakończyła prace nad projektem ustawy, przedkładając go Wysokiej Izbie z wnioskiem o uchwalenie. Ponadto sprawozdanie zawiera 4 wnioski mniejszości zgłoszone podczas posiedzenia.

    Wysoka Izbo! Wnoszona przez rząd nowelizacja omawianej ustawy, przedstawiona w druku nr 1945, w swej treści zawierała ponad 60 zmian, nad którymi pracowała Komisja Obrony Narodowej. Przedstawiając Wysokiej Izbie sprawozdanie komisji, nie będę kolejno omawiał treści poszczególnych zmian, a skupię się na wymiernych skutkach uchwalonego projektu. Proponowane w ustawie rozwiązania w zakresie zakwaterowania żołnierzy zakładają zrównanie w prawach do zakwaterowania wszystkich żołnierzy zawodowych, bez względu na korpus osobowy. Rozwiązanie to dotyczy zarówno żołnierzy w służbie stałej, jak i służbie kontraktowej.

    Nowelizacja wprowadza dość istotne zmiany dotyczące funkcjonowania Wojskowej Agencji Mieszkaniowej. Podstawową kwestią jest zmiana statusu agencji polegająca na bezpośrednim podporządkowaniu WAM ministrowi obrony narodowej, który, z mocy ustawy, uzyska uprawnienia do powoływania i odwoływania prezesa agencji. Obecnie minister obrony narodowej jedynie nadzoruje WAM. Powyższe rozwiązania przyczynią się do powstania sprawnego, funkcjonalnego i przejrzystego systemu kierowania agencją oraz usprawnią wszystkie działania dotyczące nadzoru i kontroli.

    Zgodnie z projektem nowelizacji prawo do zakwaterowania może być realizowane poprzez przydział kwatery na czas pełnienia służby, bezpłatne zakwaterowanie w internacie lub kwaterze internatowej albo wypłatę świadczenia mieszkaniowego w przypadku zaspokajania potrzeb mieszkaniowych przez żołnierza we własnym zakresie. Ta ostatnia forma realizacji prawa do zakwaterowania jest całkowitym novum. Świadczenie mieszkaniowe wypłacane będzie bowiem co miesiąc i przybierze formę pomocy finansowej skierowanej do żołnierzy zaspokajających potrzeby mieszkaniowe we własnym zakresie. Wysokość świadczenia będzie zróżnicowana w zależności od garnizonu, w którym żołnierz pełni służbę. Przyjęcie świadczenia mieszkaniowego będzie skutkowało koniecznością zwolnienia dotychczas zajmowanej kwatery albo lokalu mieszkalnego. Jak wspomniałem, jest to nowe rozwiązanie i stwarza możliwość odejścia od przymusowego wiązania żołnierza z daną jednostką administracyjną poprzez znane nam przez wiele lat osiedla mieszkaniowe, swego rodzaju getta, w których mieszkali tylko żołnierze.

    Ponadto utrzymuje się formę bezpłatnego zakwaterowania w internacie lub kwaterze internatowej. Żołnierzowi służby stałej pozostawia się możliwość wyboru pomiędzy przydziałem kwatery na czas pełnienia służby, zakwaterowaniem w internacie albo kwaterze internatowej a wypłatą wspomnianego wcześniej świadczenia mieszkaniowego. Projekt ustawy wprowadza również możliwość zakwaterowania żołnierzy, na ich wniosek i za zgodą dowódcy jednostki, we wspólnych kwaterach stałych na zamkniętych terenach jednostek wojskowych.

    Wysoki Sejmie! Największe emocje podczas prac komisji budziła zmiana warunków sprzedaży mieszkań w przypadku pozostawiania kwater stałych bądź lokali mieszkalnych w chwili odchodzenia na emeryturę. Istotną zmianą, zaproponowaną przez rząd, jest zmniejszenie wysokości bonifikaty stosowanej przy wykupie lokali mieszkalnych do wysokości 60% dla grupy uprawnionych, którą stanowią: żołnierze służby stałej, którzy nabyli prawo do emerytury wojskowej, żołnierze zwolnieni z zawodowej służby wojskowej na skutek wypowiedzenia stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej, dokonanego przez organ wojskowy, lub upływu okresu pozostawania w rezerwie kadrowej. Do tej grupy należą również emeryci wojskowi, osoby uprawnione do wysokiej renty inwalidzkiej oraz członkowie rodzin wspólnie mieszkający z żołnierzem emerytem lub rencistą wojskowym w dniu jego śmierci. Natomiast dla pozostałych uprawnionych osób wnioskodawca przewiduje bonifikatę w wysokości 30%. Jednocześnie zakłada się, że pomniejszenie dotyczyć będzie również wartości prawa własności lub użytkowania wieczystego ułamkowej części gruntu przypadającego na ten lokal. Ta cała istotna zmiana, zgodnie z wolą komisji, będzie niestety - znaczy stety bądź niestety, wypracowano tutaj kompromis - obowiązywać z wydłużonym vacatio legis, mianowicie od 1 stycznia 2013 r. Taka jest propozycja dająca jeszcze możliwość wypracowania okresu przejściowego.

    Równie istotną zmianą jest umożliwienie Wojskowej Agencji Mieszkaniowej wydzierżawianie lub wynajmowanie nieruchomości na warunkach komercyjnych osobom niebędącym żołnierzami zawodowymi. Kim jest osoba inna niż żołnierz służby stałej? Precyzując, jest to osoba prawna, jednostka samorządu terytorialnego, jednostka państwowa lub samorządowa nieposiadająca osobowości prawnej. Kwestia dotyczy wyłącznie nieruchomości czasowo zbędnych - co jest istotne - jeśli chodzi o potrzeby Sił Zbrojnych. Warunkiem jest to, że w danym garnizonie zaspokojone są potrzeby mieszkaniowe żołnierzy zawodowych. Umożliwi to racjonalne zagospodarowanie np. pustostanów pozostających w zasobach agencji i rozwiąże sporo problemów, które do dziś nawarstwiły się w trakcie jej prac.

    Żołnierzowi po zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej przysługuje odprawa mieszkaniowa, o ile nabył prawo do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej. Istotną zmianą jest zmiana współczynnika przeliczeniowego powierzchni mieszkalnej z 1,45 na 1,66 oraz wskaźnika ceny 1 m², w oparciu o który następuje wyliczanie wartości kwoty odprawy, ogłaszanego przez prezesa GUS.

    Komisja Obrony Narodowej przychyliła się również do wprowadzonej w projekcie nowelizacji istotnej zmiany w przypadku orzeczenia rozwodu małżonków zajmujących lokal mieszkalny będący w dyspozycji WAM, oczywiście lokal przydzielony żołnierzowi i jego rodzinie. Według obowiązujących obecnie przepisów wydanie decyzji o prawie zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym rozwiedzionemu żołnierzowi wiąże się z obowiązkiem zwolnienia lokalu mieszkalnego przez osoby nieuprawnione, czyli współmałżonka. Dotyczy to szczególnie rodziny z dziećmi, która po rozwodzie pozostaje w trudnej sytuacji. Według proponowanych zmian żołnierz zawodowy będzie otrzymywał decyzję o prawie do zamieszkiwania w lokalu mieszkalnym, a z byłym małżonkiem będzie zawierana umowa najmu lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której dotychczas zamieszkiwał, lub za zgodą tej osoby w innej miejscowości, w zależności od stanu posiadania wolnych lokali. Jest to istotne, jeśli chodzi o gospodarowanie zasobem, wolnymi mieszkaniami, oraz w kontekście wcześniej wspomnianego zabezpieczenia potrzeb mieszkaniowych w danych garnizonach.

    Reasumując, projektowana regulacja pozytywnie wpłynie na sytuację żołnierzy w zakresie ich uprawnień i obowiązków wynikających z ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, a ponadto na pewno usunie wiele wątpliwości interpretacyjnych, które zrodziły się w czasie stosowania obowiązujących regulacji.

    Przedmiotowy projekt ustawy nie jest objęty prawem Unii Europejskiej.

    Pani Marszałek! Wysoka Izbo! Z upoważnienia Komisji Obrony Narodowej wnoszę, aby Wysoka Izba uchwaliła projekt ustawy o zmianie ustawy o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia