5 kadencja, 15 posiedzenie, 3 dzień (06.04.2006)

14 punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.

Minister Edukacji i Nauki Michał Seweryński:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Odpowiadając w sprawie przedstawionej przez panią poseł, zacznę od tego, iż powiem, że w maju 2005 r. odbył się pierwszy egzamin maturalny dla wszystkich absolwentów liceów o trzyletnim cyklu kształcenia. Deklaracje przystąpienia do egzaminu złożyło 317 tys. osób. Egzamin zdawało ponad 309 tys. absolwentów. Po zakończeniu wiosennej sesji egzaminu maturalnego w roku szkolnym 2004/2005 zostały sformułowane wnioski dotyczące między innymi doskonalenia procedur egzaminacyjnych w kolejnych sesjach. Podjęto zatem decyzję o zmianie przepisów rozporządzenia z 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania, promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów, egzaminów w szkołach publicznych. Nowelizacja rozporządzenia została podpisana 24 października 2005 r., wprowadzono szereg zmian. 1 grudnia 2005 r. rzecznik praw obywatelskich zorganizował seminarium na temat: ˝Nowa matura, a zabezpieczenie i przestrzeganie praw zdających˝ i w następstwie tego seminarium wskazano pilną potrzebę uregulowania spraw związanych z wprowadzaniem egzaminów maturalnych.

    Ustosunkowując się do tych postulatów, minister edukacji i nauki wprowadził następne zmiany nowelizacyjne do ustawy o systemie oświaty oraz rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania, promowania uczniów. Projekt nowelizacji ustawy został skierowany do uzgodnień międzyresortowych do zaopiniowania przez związki zawodowe, partnerów społecznych. Wprowadzone tą drogą zmiany, poza odpowiednimi regulacjami dotyczącymi zasad przeprowadzania egzaminu maturalnego, pozwolą dyrektorom okręgowych komisji egzaminacyjnych na zawieranie umów z nauczycielami języka polskiego i języków obcych, przeprowadzającymi i oceniającymi ustną maturę w szkołach, a tym samym na wprowadzenie już na najbliższej sesji egzaminu maturalnego wynagrodzenia dla tych nauczycieli, przygotowanie wiosennej sesji egzaminu maturalnego w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej oraz w komisjach okręgowych. Najbliższa sesja egzaminu maturalnego odbędzie się w maju br., a dla osób, które z przyczyn losowych nie będą mogły przystąpić do egzaminu w sesji majowej - w terminie dodatkowym w czerwcu.

    Po raz pierwszy do egzaminu maturalnego przystąpią absolwenci techników oraz tych liceów trzyletnich i ponadgimnazjalnych szkół dla dorosłych, które z różnych powodów nie przeprowadzały w ubiegłym roku sesji egzaminacyjnej. Łącznie zatem będzie około 430 tys. absolwentów, tj. około 120 tys. osób więcej niż w maju 2005 r., którzy przystąpią do egzaminu maturalnego.

    W okresie od minionej sesji egzaminu maturalnego komisje egzaminacyjne kontynuowały prace informacyjne i szkoleniowe, adresowane do bezpośrednich organizatorów egzaminu w szkołach oraz do egzaminatorów i kandydatów do pełnienia tej funkcji. Pracownicy komisji egzaminacyjnych uczestniczyli w setkach spotkań z nauczycielami, informując szczegółowo o wymaganiach egzaminacyjnych i nowej formie egzaminu. W grudniu 2005 r. okręgowe komisje egzaminacyjne przekazały do szkół materiały pomocnicze dla nauczycieli przygotowujących uczniów do egzaminu maturalnego.

    W nadchodzącej sesji egzaminu maturalnego część ustna egzaminu przebiegała będzie równolegle z pisemną, co oznacza przesunięcie i skrócenie w stosunku do roku ubiegłego o dwa tygodnie terminu rozpoczęcia i czasu trwania matur w szkołach. Część pisemna matury - należy tu uwzględnić termin dodatkowy dla tych, którzy nie mogli z usprawiedliwionych przyczyn losowych przystąpić do matury w maju - zakończy się w drugiej połowie czerwca, około 20 czerwca. Aby usprawnić procedurę rekrutacji kandydatów na studia, nawiązano współpracę z wyższymi uczelniami w sprawie bezpośredniego przekazywania wyników egzaminów w formie elektronicznej za zgodą zdających. Wyniki matury będą przekazywane elektronicznie tym uczelniom, które podpiszą stosowną umowę o korzystanie z krajowego rejestru matur. Skraca to w istotny sposób czas pomiędzy ogłoszeniem wyników a podjęciem decyzji rekrutacyjnych. Zmniejsza też w znaczący sposób liczbę błędnych wpisów wyników i związanych z nimi odwołań.

    W szczególnie uzasadnionych przypadkach Centralna Komisja Egzaminacyjna podejmie działania skierowane na ułatwienie maturzystom składania dokumentów na uczelniach zagranicznych. Będzie na przykład kontaktować się bezpośrednio z uczelniami, deklarując możliwość przekazania informacji o wstępnych wynikach, co jest systemem stosowanym w wielu krajach, np. w Anglii i we Francji.

    Jeśli chodzi o przygotowanie egzaminatorów do przeprowadzenia egzaminów ustnych i sprawdzania prac z egzaminów pisemnych, to zdaniem Centralnej Komisji Egzaminacyjnej liczba wyszkolonych egzaminatorów jest wystarczająca, do ewidencji jest wpisanych 53 tys. egzaminatorów. Trwają szkolenia i do ewidencji zostanie jeszcze wpisanych co najmniej 10 tys. egzaminatorów. Zatem liczba egzaminatorów rośnie, a okręgowe komisje wciąż otrzymują nowe zgłoszenia i podejmowane są działania motywujące egzaminatorów do podjęcia sprawdzania prac maturalnych. W tym roku maturzyści napiszą ponad 2 mln prac. Przyjęto zasadę, że każda z prac maturalnych będzie sprawdzana dwukrotnie - chodzi o to, żeby każdy maturzysta mógł być pewny, że w jego przypadku ogólnopolski schemat oceniania został dobrze zastosowany. Zasada, że ocena pracy nie zależy od tego, kto ją sprawdza, musi być w pełni respektowana.

    Centralna Komisja Egzaminacyjna będzie nadzorowała tempo sprawdzania prac maturalnych w okręgowych komisjach egzaminacyjnych, a w razie potrzeby zespoły egzaminatorów z jednego okręgu będą wzmacniane przez egzaminatorów z okręgów pozostałych. Okręgowe komisje egzaminacyjne dysponują środkami finansowymi na pokrycie kosztów podróży i noclegów dla egzaminatorów z innych okręgów.

    Ministerstwo Edukacji i Nauki zapewniło w roku 2006 środki niezbędne do finansowania kosztów umów zawieranych przez dyrektorów okręgowych komisji egzaminacyjnych z nauczycielami oceniającymi ustny egzamin maturalny, przy przyjęciu stawki 12 zł 60 gr za godzinę pracy nauczyciela. W skali kraju jest to kwota 13,5 mln zł. W skali kraju na wynagrodzenia dla egzaminatorów i weryfikatorów prac maturalnych przeznaczono blisko 30 mln zł. Dalsze 7 mln zł jest potrzebne na koszty zapewnienia właściwych warunków sprawdzania i oceny prac przez skoszarowanych egzaminatorów, bo ich praca odbywa się w weekendy.

    Przygotowanie materiałów egzaminacyjnych. Zgodnie z harmonogramem przebiegają prace przygotowawcze do wiosennej sesji egzaminu maturalnego, nie odnotowano opóźnień w realizacji zadań.

    W związku z informacjami prasowymi na temat kupowania prezentacji z języka polskiego wprowadzono zmiany w sposobie oceniania tego egzaminu. Nie jest możliwe zdanie tego egzaminu jedynie na podstawie wygłoszonej interpretacji.

    Jeśli chodzi o rekrutację na studia wyższe w roku 2006, zgodnie z obowiązującym prawem do końca sierpnia 2005 r. o zakresie egzaminu wstępnego decydowały senaty poszczególnych szkół wyższych. W związku z przepisami tych ustaw uczelnie do 31 maja 2005 r. miały obowiązek określenia i podania do publicznej wiadomości zasad przyjęcia na studia w roku akademickim 2006/2007.

    Nowa ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym z 27 lipca 2005 r. w istotny sposób modyfikuje granice, w jakich senat uczelni posiada swobodę kształtowania warunków rekrutacji. W dalszym ciągu w gestii senatów uczelni pozostaje określenie zasad i trybu przyjęć na studia, natomiast podstawę przyjęcia na studia stanowią wyniki egzaminu maturalnego. Zaś senat uczelni, ustalając warunki i tryb rekrutacji, określa, jakie wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia.

    Ponadto ustawa stanowi, że dodatkowe egzaminy wstępne uczelnia może przeprowadzić za zgodą ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego tylko w przypadku konieczności sprawdzenia wiedzy lub umiejętności niesprawdzonych w trybie egzaminu maturalnego lub jeżeli osoba ubiegająca się o przyjęcie na studia posiada świadectwo dojrzałości uzyskane za granicą.

    Przepisy art. 169 Prawa o szkolnictwie wyższym weszły w życie 1 września 2005 r., z czego wynika, że ustawodawca nie przewidział późniejszego terminu wejścia w życie tych przepisów, co dawałoby podstawę do wnioskowania, że zamierzał zachować ustalone dotychczas zasady rekrutacji na najbliższy rok. Trudno więc było przyjąć, iż uchwały senatów podjęte na podstawie starej ustawy w całości zachowują moc. Dlatego przyjęto rozwiązanie polegające na uznaniu, że uchwały podjęte na podstawie dotychczasowego prawa zachowują moc w zakresie, w jakim nie są sprzeczne z obowiązującymi przepisami.

    Ze znowelizowanych przepisów ustawowych wynika, że jeżeli występuje zbieżność przedmiotów możliwych do zdawania przez kandydata na egzaminie maturalnym z przedmiotami objętymi zakresem egzaminu wstępnego na studia, wyłącznie wyniki egzaminu maturalnego stanowią podstawę przyjęcia na studia. Na podstawie uchwał senatów szkół wyższych można stwierdzić, czy postępowanie kwalifikacyjne na studia w roku 2006/2007 będzie prowadzone z uwzględnieniem podstawie analogicznych kryteriów jak w roku 2005, tzn. na podstawie wyników uzyskanych na egzaminie maturalnym, egzaminów pisemnych, ustnych, rozmów kwalifikacyjnych, konkursów oraz ocen na świadectwie dojrzałości, a także w odniesieniu do wszystkich kandydatów na podstawie sprawdzianów uzdolnień, umiejętności lub sprawności fizycznej na kierunkach artystycznych lub wychowania fizycznego.

    Konieczność określenia zróżnicowanych kryteriów przyjęć dostosowanych do kandydatów uzyskujących świadectwo dojrzałości w systemie nowej lub starej matury wymaga zastosowania takich zasad przeliczania wyników nowej matury na system oceny wyników egzaminów wstępnych, które pozwolą na umieszczenie na liście przyjętych na studia najlepszych kandydatów, bez względu na rok i system uzyskania świadectwa dojrzałości.

    Tegoroczna rekrutacja będzie odbywać się po raz drugi z uwzględnieniem wyników nowej matury. Uczelnie zapewniają, że dołożą wszelkich starań, aby rekrutacja na studia w roku akademickim 2006/2007 została przeprowadzona sprawnie i aby zmiany wprowadzone nową ustawą nie miały niekorzystnego wpływu na przebieg postępowania kwalifikacyjnego. Dziękuję bardzo.

Przebieg posiedzenia