5 kadencja, 39 posiedzenie, 2 dzień (12.04.2007)

16 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Pracy oraz Komisji do Spraw Kontroli Państwowej o stanowisku Senatu w sprawie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (druki nr 1577 i 1621).

Poseł Bolesław Borysiuk:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Mam zaszczyt przedstawić stanowisko Klubu Poselskiego Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej wobec przyjętej przez Senat uchwały w sprawie ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, druk nr 1627.

    Mój klub z zainteresowaniem i uwagą odniósł się do poprawek zaproponowanych przez Senat Rzeczypospolitej Polskiej, analizując propozycje zawarte w 46 poprawkach. Mamy tu do czynienia z poprawkami różnej rangi. Często, bo aż w 12 przypadkach, są to zmiany ujednolicające lub korygujące terminologię zastosowaną w ustawie i precyzujące niektóre odesłania. Za ten trud porządkujący, redakcyjny serdecznie dziękujemy.

    Uchwała Senatu zawiera także zmiany merytoryczne. Wśród nich grupą najbardziej kontrowersyjną i liczną, bo składającą się aż z 13 poprawek, jest propozycja, w której Senat powraca do zmienianego przez posłów uregulowania organizacyjnego Państwowej Inspekcji Pracy i ponownie proponuje dwustopniowy model kompetencji i zakresu działania organu PiP. Klub Samoobrony Rzeczypospolitej Polskiej nie popiera tej propozycji, gdyż w naszym odczuciu zmienia ona ideę ustawy, nad którą pracowaliśmy w podkomisji i w połączonych komisjach. Prowadziliśmy rzetelne konsultacje podczas procedowania podkomisji, a następnie Komisji Pracy oraz połączonych Komisji Pracy i Komisji Kontroli Państwowej.

    Przypomnę paniom posłankom i panom posłom dwa główne cele, dla których prezydent Rzeczypospolitej zadecydował o przedłożeniu Sejmowi nowej ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy. Pierwszy to dostosowanie form i zakresu realizacji zadań Państwowej Inspekcji Pracy do nowych potrzeb, które zostały spowodowane rozwojem i zmianami prawno-organizacyjnymi podmiotów zatrudniających pracowników. Drugi to obiektywne, pogłębiające się dynamiczne zmiany zachodzące na rynku pracy. Naszym zadaniem zatem było takie usprawnienie Państwowej Inspekcji Pracy, by jak najlepiej zapewniała przestrzeganie przepisów prawa pracy, ochronę pracowników przed nadużyciami i ochronę uczciwych pracodawców. Dlatego podczas prac w Sejmie szczególnie koncentrowaliśmy się nad takimi zagadnieniami, jak zakres działania Państwowej Inspekcji Pracy, organizacja tego urzędu, środki prawne dostępne organom Państwowej Inspekcji Pracy, tryb wykonywania czynności kontrolnych, prawa i obowiązki pracowników Państwowej Inspekcji Pracy. Przy okazji - podziękowania Senatowi za poprawkę 15., która w każdym przypadku zmierza do zwolnienia inspektorów pracy od rewizji osobistej.

    Wysoka Izbo! Podczas prac nad ustawą uznaliśmy, że zaproponowane w niej regulacje dotyczące organizacji Państwowej Inspekcji Pracy nie gwarantują usprawnienia pracy tego urzędu ani jego efektywnego działania. Szczególnie zaś uznaliśmy, że nie powinniśmy się zgodzić na odbieranie samodzielności podejmowania decyzji inspektorom pracy, co przewidywał projekt, ani doprowadzać do sytuacji, w której możliwe by było - choćby hipotetycznie - ograniczenie niezależności inspektorów pracy w zakresie podejmowania przez nich decyzji i wykonywanych uprawnień. Uznaliśmy, że nie pozbawimy inspektora pracy statusu organu pierwszej instancji Państwowej Inspekcji Pracy. Po pierwsze, inspektorzy na ten tytuł w pełni sobie zasłużyli poprzez dobór i tworzenie tej instytucji. Notabene Międzynarodowa Organizacja Pracy w swoich rekomendacjach wyposaża inspektorów pracy w decyzje zarządzające. Po wtóre, choć może ważniejsze, nie chcieliśmy inspektorów pracy pozbawić statusu organu pierwszej instancji, dlatego że rozwiązanie to dobrze wpisało się w zmiany, które przed Państwową Inspekcją Pracy postawił współczesny rynek pracy i zmieniające się stosunki pracy. Myślę tu między innymi o sprawdzaniu legalności zatrudnienia, stanowiącego z reguły sytuację zmieniającą się dynamicznie. Inspektor pracy posiadający kompetencje organu pierwszej instancji jest bardziej przekonywający, gdyż podejmuje decyzję na miejscu, po rozpoznaniu zastanej sytuacji. Jest tym samym osobą, której decyzje są w mniejszym stopniu kwestionowane niż urzędnika wyższego szczebla, ale znającego wszystko dopiero z drugiej ręki.

    Panie Posłanki i Panowie Posłowie! Państwowej Inspekcji Pracy nie można porównać do żadnej z innych centralnych instytucji kontrolnych. Tych wyróżników jest wiele, ale wspomnę tylko o dwóch: wysokim poziomie zaufania społecznego, które mogłoby ulec pewnemu zachwianiu, gdybyśmy zadecydowali o zmianie usytuowania inspektora, oraz nieporównywalnej liczbie kontroli, które podejmuje inspekcja pracy. Roczna praca inspekcji pracy to 55-60 tys. wystąpień pokontrolnych, około 400 tys. decyzji administracyjnych, około 25 tys. mandatów oraz około 13 tys. odwołań rozpatrzonych przez 16 inspektorów okręgowych. Łącznie to jest pół miliona decyzji, które Państwowa Inspekcja Pracy podejmuje rocznie. To wymownie zaświadcza o skali i zakresie działania tej instytucji.

    Z takiego myślenia wzięły się propozycje zapisów, o których już kilkakrotnie mówiliśmy w naszej Izbie. Dziś nadal mój klub parlamentarny będzie bronić tych rozwiązań. Bronimy także pozostałych zapisów, stanowiących, że strukturą organizacyjną Państwowej Inspekcji Pracy są: główny inspektor pracy i okręgowe inspektoraty pracy, zaś organami Państwowej Inspekcji Pracy... (Dzwonek)

    Panie marszałku, kończę.

    ...są oczywiście działający w ramach właściwości terytorialnej okręgowych inspektoratów pracy.

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Jeszcze raz dziękujemy Senatowi za jego wkład pracy na rzecz doskonalenia sejmowych ustaw i zapewniamy o akceptacji poprawek redakcyjno-porządkujących. Klub Parlamentarny Samoobrona Rzeczypospolitej Polskiej nie akceptuje jednak genezy i konsekwencji poprawek pozbawiających inspektorów pracy statusu organów pierwszej instancji. Dziękujemy i wysoko oceniamy pracę połączonych komisji. Klub Parlamentarny Samoobrony będzie głosował zgodnie z rekomendacją połączonych komisji. Dziękuję za uwagę. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia