5 kadencja, 39 posiedzenie, 2 dzień (12.04.2007)

5 punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.

Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Katarzyna Zajdel-Kurowska:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W odpowiedzi na państwa pytanie, czy minister finansów podjął działania w celu zwrotu do Skarbu Państwa kwoty ponad 60 mln zł niezależnie wyegzekwowanych przez banki, informuję państwa, że minister finansów zawsze, również i w tym przypadku, podejmuje wszelkie działania windykacyjne związane z udzielaniem gwarancji i poręczeń.

    W zeszłym roku, i są tego wymierne korzyści, do Skarbu Państwa wpłynęło w toku windykacji ponad 80 mln zł wobec 110 mln zł wypłaconych wydatków z tytułu wymagalnych zobowiązań Skarbu Państwa. Jest to stosunkowo wysoka kwota, ale ten rok nie był rokiem nadzwyczajnym. W roku 2005 minister finansów odzyskał w drodze windykacji 65 mln zł, w roku 2004 - 120 mln, podczas gdy w tym samym okresie wydatki związane z udzieleniem poręczeń i gwarancji wynosiły: w roku 2005 - 280 mln, a w roku 2004 - 38 mln. Widać więc, że nawet w roku 2004 byliśmy na plusie z tytułu dochodów związanych z tą działalnością. W tym konkretnym przypadku minister finansów prowadzi działania zmierzające do odzyskania pełnej kwoty należności wraz z odsetkami ustawowymi, którą banki przymusowo, bez zgody ministra finansów - na to trzeba zwrócić uwagę - wyegzekwowały na podstawie bankowych tytułów egzekucyjnych w roku 2006. Minister finansów nie miał tutaj nic do powiedzenia. W zasadzie zgoda czy niezgoda ministra finansów nie miała na to żadnego wpływu. Banki na podstawie tytułów egzekucyjnych pobrały z rachunków te kwoty.

    Od ubiegłego roku minister finansów ściśle współpracuje z Prokuratorią Generalną Skarbu Państwa w celu odzyskania na drodze prawnej wyegzekwowanych przez banki środków. Prokuratoria Generalna jest pełnomocnikiem procesowym w tej sprawie. Minister finansów przekazał prokuratorii wszystkie akta sprawy potrzebne do sprawnego prowadzenia procesu. Ponadto podejmowane są inne działania ze strony ministra finansów polegające na zabezpieczeniu roszczeń Skarbu Państwa w stosunku do spółki LFO. W ramach tych działań minister finansów uzyskał już wpis hipoteki na nieruchomości LFO. To tyle, jeżeli chodzi o pierwsze pytanie.

    Drugie pytanie brzmiało: Czy minister finansów, udzielając poręczeń ze środków publicznych, zapewnia odpowiednie zabezpieczenie roszczeń Skarbu Państwa co najmniej w taki sposób, aby ryzyko ekonomiczne przedsięwzięć obejmowanych poręczeniem ponosiły również podmioty lub osoby korzystające z poręczenia? Otóż, proszę państwa, każde przedsięwzięcie biznesowe obarczone jest ryzykiem ekonomicznym, w szczególności zaś te przedsięwzięcia, które są poręczane przez Skarb Państwa. Gdyby tak nie było, to bez problemu uzyskiwałyby one finansowanie z sektora bankowego. W związku z tym, że niestety tak nie jest, że są one obarczone dużym ryzykiem, Skarb Państwa je poręcza. Na przestrzeni ostatnich 10 lat udzielono 114 gwarancji poręczeń Skarbu Państwa na łączną kwotę 47 mld zł. Wśród podmiotów, które skorzystały z możliwości uzyskania finansowania w związku z prowadzoną przez nich działalnością gospodarczą z udziałem gwarancji poręczeń Skarbu Państwa w omawianym okresie, znajdowały się w szczególności podmioty z następujących sektorów: transport -Polskie Koleje Państwowe, stocznie - Stocznia Szczecińska Nowa, Stocznia Gdynia, energetyka - BOT Elektrownia Opole, rolnictwo - Agencja Rynku Rolnego, sektor obronny, przedsiębiorstwa handlu zagranicznego - Bumar, czy w końcu banki - Bank Gospodarstwa Krajowego, BOŚ, BISE, oraz miasta, m.in. miasto stołeczne Warszawa i Toruń.

    Polityka Ministerstwa Finansów dotycząca zabezpieczania roszczeń regresowych Skarbu Państwa wynikających z udzielanych poręczeń i gwarancji podlega ciągłej ewolucji w kierunku stosowania coraz bardziej restrykcyjnych wymogów w tym zakresie. W pierwszych latach transformacji stosowane były jedynie weksle in blanco. Jest to rozporządzenie Rady Ministrów z 1992 r. w sprawie warunków i trybu udzielania gwarancji i poręczeń. Z czasem te wymogi uległy zaostrzeniu i obecnie ustanowione są m.in. zabezpieczenia na takich składnikach majątku jak: nieruchomości - jak w przypadku PKP SA, środki trwałe - jak w przypadku stoczni czy PKP, środki pieniężne - jak w przypadku gwarancji za m.st. Warszawa, czy aktywa finansowe, w tym przewłaszczenie akcji lub udziałów w spółkach prawa handlowego - jak w przypadku PKP.

    Weksle własne in blanco i akt notarialny o poddaniu się egzekucji stanowią stały element pakietu zabezpieczeń roszczeń na rzecz Skarbu Państwa. Procedury związane z udzieleniem poręczeń są bardzo ostrożnościowe i, jak wspomniałam wcześniej, ewaluowały na przestrzeni ostatnich lat, na co wskazuje bardzo niski poziom wykorzystania limitu budżetowego na zaciąganie zobowiązań. W ubiegłym roku ten limit nie został przekroczony nawet w 20%.

    Aby zwiększyć przejrzystość procesu udzielania poręczeń Skarbu Państwa, minister finansów co roku opracowuje przyjmowaną przez rząd strategię udzielania poręczeń Skarbu Państwa na najbliższe lata, corocznie przedstawia w Sejmie informacje o udzielanych poręczeniach i gwarancjach w danym roku. Ponownie taka informacja będzie przedstawiona w maju. Na stronach internetowych Ministerstwa Finansów znajdują się informacje o udzielonych gwarancjach i poręczeniach w danym roku. Dziękuję.

Przebieg posiedzenia