5 kadencja, 39 posiedzenie, 2 dzień (12.04.2007)
5 punkt porządku dziennego:
Informacja bieżąca.
Poseł Andrzej Mikołaj Dera:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! W imieniu Klubu Parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, na podstawie art. 194 ust. 1 regulaminu Sejmu, składam wniosek o przedstawienie przez ministra finansów, ministra zdrowia i ministra sprawiedliwości informacji bieżącej w sprawie stanowiska członków rządu wobec wyników kontroli Najwyższej Izby Kontroli dotyczącej nielegalnych i protekcyjnych działań związanych z budową zakładu frakcjonowania osocza w Mielcu w latach 1994-2006.
Czytając ten dokument, muszę powiedzieć, że jest to lektura wstrząsająca. Gdyby nie dotyczyła budowy w czasach obecnych zakładu produkcyjnego, mógłbym powiedzieć, że jest to studium cudu. Studium cudu w rozumieniu zjawiska, którego nie można zdefiniować w żaden racjonalny, rozumny sposób, tak jak liczby przypadków i powiązań, które umożliwiły wyprowadzenie z budżetu państwa ponad 60 mln zł.
Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła udzielenie w 1997 r. poręczenia przez Skarb Państwa kredytu na budowę zakładu frakcjonowania osocza oraz sposób rozpatrzenia przez ministra finansów wniosku Laboratorium Frakcjonowania Osocza o udzielenie tego poręczenia. Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania ministra zdrowia i opieki społecznej podejmowane w latach 1994-2000 w zakresie: wyboru podmiotu zamierzającego wybudować zakład frakcjonowania osocza, opiniowania wniosku złożonego przez LFO o udzielenie poręczenia przez Skarb Państwa kredytu zaciągniętego na budowę zakładu frakcjonowania osocza oraz zawierania umów z tym laboratorium na odbiór osocza i dostarczanie preparatów osoczopochodnych. Ponadto NIK negatywnie oceniła działania ministra gospodarki podejmowane w roku 1997 w zakresie opiniowania wniosku tegoż laboratorium o udzielenie poręczenia przez Skarb Państwa na budowę zakładu frakcjonowania osocza. Negatywnie oceniła też protekcyjne traktowanie przez wysokich funkcjonariuszy państwa sprawy budowy tego zakładu frakcjonowania osocza przez spółkę Nedepol, a następnie Laboratorium Frakcjonowania Osocza. Minister zdrowia i opieki społecznej w latach 1994-1995 nielegalnie dokonywał wyboru wykonawcy zakładu frakcjonowania osocza w Polsce.
W grudniu 1995 r. minister zdrowia i opieki społecznej wybrał jako wykonawcę spółkę Nedepol i z przekroczeniem uprawnień wyraził zgodę na budowę tego laboratorium, a następnie produkcję, dystrybucję i odbiór wytworzonych preparatów. Działania te wykraczały poza uprawnienia ministra określone w przepisach prawa, a także wykraczały poza opracowany Krajowy Program Samowystarczalności Polski w zakresie Krwi Ludzkiej i Osocza.
Minister zdrowia i opieki społecznej w 1997 r., z pominięciem przepisów ustawy o zamówieniach publicznych, zawarł z tym laboratorium porozumienie ustalające warunki współpracy tych podmiotów w zakresie przetwarzania osocza. Faktycznie była to umowa ramowa zawarta na okres 15 lat. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli było to działanie nielegalne, a zawarta umowa jako czynność prawna dokonana sprzecznie z prawem, na podstawie art. 58 § 1 Kodeksu cywilnego, była nieważna. W kontrolach stwierdzono nieprawidłowości, których rażący charakter oraz duży zakres występowania wskazują na protekcyjne traktowanie przez wysokich funkcjonariuszy państwa sprawy budowy przez firmę Nedepol, a następnie LFO, zakładu frakcjonowania osocza. Jakie to były działania? Po pierwsze, nielegalne dokonanie przez ministerstwo wyboru spółki. Po drugie, nielegalne wydanie przez ministra zdrowia i opieki społecznej dla tej spółki zgody na budowę zakładu, produkcję, dystrybucję i odbiór preparatów. Po trzecie, nierzetelne rozpatrzenie wniosku LFO o poręczenie kredytu. Po czwarte, wydanie przez ministra gospodarki i ministra zdrowia nierzetelnych opinii w sprawie wniosku tego laboratorium. Po piąte, udzielenie przez ministra finansów poręczenia bez dokonania zabezpieczenia roszczeń Skarbu Państwa, z naruszeniem warunków jego udzielenia. Po szóste, udzielenie poręczenia podmiotowi nieposiadającemu technologii, doświadczenia i odpowiedniego kapitału. Ponadto: niedostrzeżenie przez ministra finansów wygaśnięcia umowy kredytu i zawarcie przez ministra zdrowia umów z LFO z pominięciem przepisów ustawy o zamówieniach publicznych.
Naganną przychylność funkcjonariuszy państwa w tej sprawie stwierdzono na przestrzeni długiego czasu i w wielu organach, co oznacza, że została ona wywołana w wyniku zamierzonego i zorganizowanego działania. (Dzwonek) Już kończę, panie marszałku.
Na skutek tej przychylności wysocy funkcjonariusze państwa zbagatelizowali duże ryzyko przedsięwzięcia, a także bez uzasadnionych powodów odstąpili od zabezpieczenia interesu Skarbu Państwa. Zaniedbania te w ocenie Najwyższej Izby Kontroli miały charakter rażący i wskazują na możliwość wystąpienia sytuacji korupcyjnych na styku sfery publicznej i prywatnej.
Jakie straty poniósł Skarb Państwa? O tym czytamy na stronie 7 tegoż raportu, który w tym momencie zacytuję: ˝W 2006 r. banki wyegzekwowały od Skarbu Państwa kwotę 60,9 mln zł z tytułu udzielonego poręczenia. W ocenie Najwyższej Izby Kontroli było to świadczenie nienależne z uwagi na wcześniejsze wygaśnięcie zobowiązania Skarbu Państwa jako poręczyciela. W ocenie NIK kwota 60,9 mln zł wypłacona z tytułu poręczenia stanowi szkodę majątkową w mieniu Skarbu Państwa w wielkich rozmiarach, w rozumieniu art. 296 § 1 i 3 Kodeksu karnego.˝
W związku z tym mam pytania. Pierwsze kieruję do ministra finansów: Czy minister finansów podjął działania w celu zwrotu do Skarbu Państwa kwoty ponad 60 mln zł, nienależnie wyegzekwowanej przez banki? Drugie pytanie do ministra finansów: Czy udzielając poręczeń ze środków publicznych, zapewnia się obecnie odpowiednie zabezpieczenie roszczeń Skarbu Państwa co najmniej w taki sposób, aby ryzyko ekonomiczne przedsięwzięć obejmowanych poręczeniem ponosiły również podmioty lub osoby korzystające z poręczenia?
Pytanie do ministra zdrowia, czy realizuje on przyjęty w dniu 18 stycznia 2005 r. Program samowystarczalności Polski w zakresie zaopatrzenia w bezpieczną krew, jej składniki i produkty krwiopochodne na lata 2005-2008.
Czwarte pytanie mam do ministra sprawiedliwości: Jakie działania w związku z informacjami zawartymi w raporcie NIK podjął minister sprawiedliwości? Dziękuję bardzo. (Oklaski)
Przebieg posiedzenia