4 kadencja, 79 posiedzenie, 1 dzień (14.07.2004)

3 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 2387, 2387-A i 3053).

Poseł Jan Orkisz:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Panie Ministrze! Przypadł mi zaszczyt, by w imieniu Klubu Parlamentarnego Unii Pracy przedstawić Wysokiej Izbie stanowisko naszego klubu wobec sprawozdania Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw, przedłożonego w druku nr 3053.

    Panie Marszałku! Panie i Panowie Posłowie! Uchwalona w 1995 r. ustawa o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego stworzyła ramy budownictwa mieszkaniowego na wynajem o umiarkowanych czynszach. Ze względu na niskie dochody większości społeczeństwa ta forma zaspokajania potrzeb mieszkaniowych rozwija się dynamicznie i cieszy się dużym zainteresowaniem ze strony osób, które nie są w stanie pokryć ze swoich dochodów kosztów najmu lokali o czynszach rynkowych, a tym bardziej zakupić lokalu mieszkalnego na własność.

    Zmiany zaproponowane w projekcie ustawy i utrzymane w sprawozdaniu Komisji Infrastruktury są wynikiem analizy obecnej sytuacji mieszkaniowej oraz przede wszystkim zgłaszanych przez praktyków uwag i mają one służyć poprawie funkcjonującego systemu finansowania mieszkalnictwa. Istotnych informacji na temat praktycznego funkcjonowania budownictwa mieszkaniowego na wynajem dostarcza Bank Gospodarstwa Krajowego, który zarządza Krajowym Funduszem Mieszkaniowym i udziela kredytów na realizację budownictwa mieszkaniowego.

    Bank Gospodarstwa Krajowego zarządza Krajowym Funduszem Mieszkaniowym od 1996 r. na zasadach określonych w ustawie z dnia 26 października 1995 r. Ze środków funduszu udzielane są na warunkach preferencyjnych kredyty na budowę, przebudowę, rozbudowę, adaptację budynków i ich części z przeznaczeniem na mieszkania na wynajem, których inwestorami są towarzystwa budownictwa społecznego i spółdzielnie mieszkaniowe, oraz kredyty dla gmin na finansowanie infrastruktury technicznej towarzyszącej budownictwu mieszkaniowemu.

    Główną pozycją w portfelu Krajowego Funduszu Mieszkaniowego są kredyty na budowę mieszkań na wynajem. W latach 1996-2003 z funduszu udzielono 1124 kredyty z przeznaczeniem na budowę lub adaptację 56 441 mieszkań w łącznej kwocie 4 033 534 tys. zł. Kredyty przeznaczone na budowę infrastruktury technicznej mają nieznaczny udział. W analogicznym okresie udzielono ich 72 na łączną kwotę 79 257 tys. zł. Od początku funkcjonowania Krajowego Funduszu Mieszkaniowego udzielono łącznie 1196 kredytów na kwotę 4 112 792 tys. zł, z czego w latach 2002-2003 na kwotę 1677,6 mln zł. W analogicznym okresie oddano do użytku 44 526 mieszkań kredytowanych ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Z uwagi na ograniczony do 5 minut czas wypowiedzi, odniosę się do zmian, których znaczenie i waga według Klubu Unii Pracy są najistotniejsze.

    Zmiana w art. 19 w ust. 2 w pkt 1 umożliwia zaliczenie do kosztów przedsięwzięcia kredytowanego z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego zakupów inwestycji rozpoczętych przez innych inwestorów, a także kosztów adaptacji istniejących budynków na cele mieszkalne. Wprowadzenie takiej możliwości klub nasz uznaje za celowe, gdyż pozwoli to TBS i spółdzielniom mieszkaniowym na pozyskanie środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego również na takie inwestycje, które nie są prowadzone od zera, to znaczy od zakupu gruntów, wykonania fundamentów, lecz polegają na kontynuacji przedsięwzięć, których poprzedni inwestor nie może lub nie chce ukończyć na przykład z powodu upadłości, oraz inwestycji polegających na adaptacji. Aby uniknąć sytuacji kredytowania ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego inwestycji realizowanych przez firmy deweloperskie, a następnie odsprzedawanych TBS utworzonym przez te firmy - panie marszałku, skończę - do projektu ustawy wprowadzono ograniczenie zabraniające kredytowania zakupu budynków mieszkalnych w budowie od podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie. Wykluczono również finansowanie kredytem ze środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego zakupu inwestycji w trakcie realizacji, która była prowadzona z wykorzystaniem środków finansowych przyszłych właścicieli lokali mieszkalnych, co pozwoli uniknąć przenoszenia na kredytobiorców Krajowego Funduszu Mieszkaniowego ewentualnych zobowiązań podmiotu sprzedającego nieruchomość wobec jego klientów. Według naszego klubu przepis wyeliminowałby także patologie związane z działaniami na szkodę osób zainteresowanych uzyskaniem prawa do lokalu w sprzedawanym budynku, które zainwestowały własne środki, przekazując je inwestorowi na poczet kosztów budowy lokalu.

    Dodanie art. 19a wprowadza generalny obowiązek zastosowania procedur wynikających z ustawy Prawo zamówień publicznych przy wyborze wykonawcy zamówienia w ramach przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego realizowanego przez TBS-y lub spółdzielnie mieszkaniowe. Najwyższa Izba Kontroli, a także rzecznik praw obywatelskich wskazywali, że budowa domów mieszkalnych i ich eksploatacja na zasadach najmu w przypadku niektórych towarzystw nabierała charakteru dodatkowego. Dlatego by temu zapobiec, wprowadzono w art. 26 ust. 3. Niepodejmowanie podstawowej działalności statutowej przez TBS i koncentrowanie się na innej działalności związanej z budownictwem mieszkaniowym, głównie budowa mieszkań na sprzedaż, nie było jednak do tej pory zagrożone żadnymi sankcjami.

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Klub Parlamentarny Unia Pracy będzie głosował za przyjęciem omawianego sprawozdania. Uregulowanie w nim takich kwestii, jak zasady partycypacji czy też wysokości kaucji ma na celu wzrost zaufania społeczeństwa do tej formy realizacji potrzeb mieszkaniowych, umożliwi też skorzystanie z tej formy budownictwa mieszkaniowego osobom, które są wprawdzie w stanie opłacać regularnie czynsz lub opłaty eksploatacyjne, nie posiadają jednak dostatecznie dużych zasobów finansowych, aby ponieść ciężar wysokich łącznych obciążeń z tytułu partycypacji i kaucji. Dziękuję za uwagę.

Przebieg posiedzenia