4 kadencja, 100 posiedzenie, 3 dzień (14.04.2005)

14 punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.

Sekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów Stanisław Stec:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! Chciałbym podziękować panom posłom Mieczysławowi Jedoniowi i Mieczysławowi Czerniawskiemu za zainteresowanie się funkcjonowaniem przepisów art. 14a-14d Ordynacji podatkowej, które dotyczą interpretacji wiążących.

    Ministerstwo Finansów w podejmowanych działaniach opowiadało się za ułatwieniem podatnikom dostępu do informacji, które by pozwoliły im określić w sposób prawidłowy ich obowiązki i uprawnienia względem Skarbu Państwa. Temu celowi służyła instytucja występowania do organu podatkowego z pisemnymi zapytaniami o udzielenie pisemnej informacji o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego w ich sprawach indywidualnych. Instytucja ta funkcjonowała na gruncie poprzednio obowiązujących przepisów ustawy Ordynacja podatkowa. Z dniem 1 stycznia 2005 r. weszły w życie przepisy w tym zakresie, z inicjatywy organizacji pracodawców, wynikające z treści art. 14a-14d ustawy Ordynacja podatkowa. Zgodnie z treścią art. 14b interpretacja urzędu skarbowego wydana w formie postanowienia nie jest wiążąca dla podatnika, lecz dla urzędu skarbowego, gdyż, jeżeli podatnik zastosuje się do tej interpretacji, to organ podatkowy nie może wydać decyzji ustalającej lub określającej zobowiązania podatkowe bez zmiany lub uchylenia interpretacji.

    Mając na uwadze trudności mogące wystąpić w związku z praktycznym zastosowaniem nowo wprowadzonych w życie regulacji prawnych, Ministerstwo Finansów podjęło działania o charakterze organizacyjnym i informacyjnym, aby w sposób możliwie najlepszy ułatwić organom podatkowym wykonanie tego zadania. W związku z powyższym w resorcie finansów opracowano informację dla organów skarbowych, której zadaniem jest ujednolicenie działań organów podatkowych w sytuacjach, gdy występują wątpliwości co do sposobu postępowania przy wydawaniu wiążących interpretacji. Określono dodatkowe wymogi odnośnie do procedury związanej z obiegiem dokumentów, jak również kwestie dotyczące kontroli i nadzoru instancyjnego w tym zakresie.

    Wnioski dotyczące wiążących interpretacji, które zostały złożone w urzędach skarbowych w I kwartale br., wskazują na znaczne zainteresowanie podatników uzyskaniem stanowiska organów podatkowych dotyczącego ich kwestii podatkowych. O tym świadczy ich liczba. W tym okresie złożono ponad 20 tys. wniosków. Należy oczekiwać, że liczba ta będzie miała tendencję rosnącą z uwagi na to, że jest to instytucja, z której podatnicy uczą się dopiero korzystać. Za taką oceną przemawia to, iż w tym samym okresie z ogólnej liczby złożonych wniosków aż ponad 30% wymagało uzupełnienia z uwagi na braki formalne. Ponad połowa wniosków dotyczyła interpretacji związanej z podatkiem od towarów i usług, a ponad 30% jest związane z podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

    Zadania w zakresie wydawania wiążących interpretacji wykonuje w urzędach skarbowych ponad 3600 pracowników. Należy oczekiwać, że w kolejnych miesiącach bieżącego roku liczba wniosków o interpretacje wiążące będzie wzrastać, co, wobec ustawowych terminów zobowiązujących organy podatkowe do ich wydawania oraz polecenia ministra finansów niedopuszczenia do sytuacji związania organu podatkowego stanowiskiem podatnika na skutek niewydania postanowienia (interpretacji) w ciągu 3 miesięcy, będzie powodować konieczność przekazywania do niektórych izb skarbowych dodatkowych środków na finansowanie kosztów procedury interpretacji wiążącej.

    Jednocześnie pragnę podkreślić, że wypowiedzi, jakoby wystąpienie o interpretację było wskazówką dla urzędu skarbowego, iż u podatnika należy przeprowadzić kontrolę, są nietrafne. Urzędy skarbowe nie zamierzają stosować praktyk, które miałyby utrudniać korzystanie przez podatników z tych uprawnień. Podatnicy, którzy dotychczas złożyli wnioski, przekonali się, iż inicjatywa uzyskania interpretacji nie wiąże się z rozpoczęciem kontroli przez urzędy skarbowe. Dobór podmiotów do kontroli oparty jest bowiem na komplecie kryteriów wynikających z wielu różnych informacji własnych i zewnętrznych.

    Podkreślenia wymaga to, że rozwiązania zawarte w analizowanych art. 14a-14d ustawy, zdaniem licznych przedstawicieli doktryny prawa podatkowego, obciążone są znacznymi wadami. Podam jako przykład, że prof. Mastalski w artykule w ˝Rzeczpospolitej˝ z 11 stycznia 2005 r. ˝Hit roku czy bubel dekady˝ stwierdził, że przedmiotowe przepisy łamią podstawowe zasady prawa podatkowego w zakresie sprawiedliwości i równości opodatkowania oraz że moc prawna urzędniczej interpretacji jest wyższa od mocy ustawy podatkowej. W podobnym tonie wypowiedział się również prof. Eugeniusz Ruśkowski.

    Potrzeba wiążących interpretacji podatkowych jest bezdyskusyjna, jednak przepisy napisano, według prof. Brzezińskiego, z wyjątkową beztroską. Na przykład w katalogu podatników uprawnionych do złożenia wniosku nie ma osób nieposiadających statusu podatnika, ale zainteresowanych uzyskaniem interpretacji związanej z planowanym rozpoczęciem działalności gospodarczej. Aby można było spełnić oczekiwania podatnika co do otrzymania poprawnej odpowiedzi na wniosek o interpretację, wnioskujący winien dostosować się do wymogów wynikających z art. 14a i występować tylko w sprawach indywidualnych, przedstawiając w sposób wyczerpujący stan faktyczny oraz własne stanowisko w sprawie. W ten sposób uniknie się problemów, wzywania do uzupełnienia wniosku, co nieraz wydłuża okres oczekiwania na interpretację.

    Jednocześnie chciałbym zapewnić pana posła o naszym pełnym zainteresowaniu zapewnieniem jednolitej interpretacji prawa. Urzędy skarbowe mają obowiązek w sprawach skomplikowanych kontaktować się z izbami skarbowymi, a gdy te mają problem, powinny się kontaktować z departamentami merytorycznymi Ministerstwa Finansów, żeby zapewnić jednolite stosowanie prawa w sprawach podatkowych. Dziękuję za uwagę.

Przebieg posiedzenia