4 kadencja, 100 posiedzenie, 3 dzień (14.04.2005)

14 punkt porządku dziennego:
Pytania w sprawach bieżących.

Zastępca Prokuratora Generalnego RP Witold Kulesza:

    Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Panie Pośle! Jak było mi już wcześniej dane, miałem zaszczyt informować w odpowiedzi na interpelację pana posła Zygmunta Wrzodaka, skierowaną w dniu 15 stycznia 2004 r. do ministra sprawiedliwości prokuratora generalnego RP, że śledztwo w sprawie Heleny Wolińskiej-Brus zostało w dniu 10 maja 2001 r. przejęte do dalszego prowadzenia przez prokuratora Instytutu Pamięci Narodowej z Wojskowej Prokuratury Okręgowej w Warszawie. Prokurator IPN zarzuca Helenie Wolińskiej-Brus, że w latach 1950-1953 jako prokurator Naczelnej Prokuratury Wojskowej bezprawnie pozbawiła wolności 16 osób, w tym gen. Augusta Emila Fieldorfa ˝Nila˝. Przypomnieć należy, że pierwszy wniosek o ekstradycję Heleny Wolińskiej-Brus w dniu 9 sierpnia 1999 r. został podpisany przez ministra sprawiedliwości prokuratora generalnego RP, a w dniu 21 września tego samego roku wniosek ten został przedłożony przez ambasadora RP w Londynie Ministerstwu Sprawiedliwości Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii. W listopadzie 1999 r. władze brytyjskie zwróciły się do strony polskiej o uzupełnienie tego wniosku poprzez przekazanie dodatkowych dokumentów dotyczących m.in. właściwości sądu, który w Polsce orzekałby w sprawie Heleny Wolińskiej-Brus. Wniosek ten został uzupełniony w dniu 7 czerwca 2000 r.

    W dniu 26 lipca 2001 r. po przejęciu sprawy do dalszego prowadzenia przez Instytut Pamięci Narodowej Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu został skierowany ponowny wniosek do Ministerstwa Sprawiedliwości Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Północnej Irlandii o aresztowanie i wydanie stronie polskiej Heleny Wolińskiej-Brus. Należy w tym miejscu podkreślić, że wniosek ten uwzględniał wszystkie uwagi strony brytyjskiej dotyczące zarówno treści wniosku, jak i załączonych doń dokumentów.

    W dniu 7 października 2002 r. konsul generalny RP w Londynie przekazał Głównej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu pismo Home Office Judicial Cooperation Unit Extradition Section, w którym zwrócono się o udzielenie dodatkowych informacji, które byłyby pomocne przy przygotowaniu dokumentacji potrzebnej brytyjskiemu sekretarzowi stanu do wydania decyzji w przedmiocie ekstradycji Heleny Wolińskiej-Brus. Strona brytyjska prosiła o udzielenie odpowiedzi na 7 pytań. Część z nich miała charakter czysto retoryczny, inne dotyczyły właściwości sądu w Polsce w przypadku skierowania aktu oskarżenia przeciwko Helenie Wolińskiej-Brus. W tym miejscu zaznaczyć należy, że pytania o właściwość sądu wynikają z tego faktu, iż w brytyjskim wymiarze sprawiedliwości nie funkcjonują sądy wojskowe, zaś w Polsce sądem I instancji właściwym do rozpoznania sprawy oskarżonej Heleny Wolińskiej-Brus byłby Wojskowy Sąd Okręgowy w Warszawie.

    Niniejsze informacje zostały przeze mnie przekazane w dniu 31 grudnia 2002 r. władzom brytyjskim. Pismem z dnia 3 lutego 2003 r. konsul generalny RP w Londynie powiadomił Główną Komisję Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, że prokuratura koronna otrzymała polską dokumentację. W dniu 19 października 2004 r. zwróciłem się bezpośrednio do Home Office o udzielenie informacji, na jakim etapie rozpatrywania znajduje się obecnie wniosek o tymczasowe aresztowanie i wydanie Heleny Wolińskiej-Brus. Dnia 24 listopada 2004 r. uzyskano z Konsulatu Generalnego RP w Londynie potwierdzenie doręczenia mojego pisma bezpośrednio do Home Office Judicial Cooperation Unit Extradition Section oraz odpowiedź Home Office, że sytuacja w tej sprawie nie uległa zmianie od stycznia 2003 r. i urząd ten nadal czeka na zajęcie stanowiska przez prokuraturę królewską. W chwili otrzymania odpowiedzi, jak zapewniono, Home Office niezwłocznie skontaktuje się z Konsulatem RP w Londynie.

    W styczniu 2005 r. zbadano możliwość zastosowania instytucji europejskiego nakazu aresztowania w stosunku do Heleny Wolińskiej-Brus, jednakże, jak ustalono, wnioski o ekstradycję realizowane są według przepisów obowiązujących w dacie wystąpienia z wnioskiem o ekstradycję. Praktyka taka wynika m.in. ze wskazań zawartych w decyzji ramowej z dnia 13 czerwca 2003 r. Rady Europejskiej. Aktualna praktyka Ministerstwa Sprawiedliwości RP co do stosowania instytucji europejskiego nakazu aresztowania dostosowana jest do wymogów ustawodawstwa Unii Europejskiej. Analogiczne rozwiązanie przyjęto też w Wielkiej Brytanii.

    Przypomnieć należy, że Helena Wolińska-Brus pobiera w Wojskowym Biurze Emerytalnym w Warszawie świadczenie emerytalne w kwocie 1442, 19 zł brutto oraz dodatek pielęgnacyjny w kwocie 141,70 zł netto.

    Odnośnie do śledztwa przeciwko Salomonowi Morelowi należy przypomnieć, że jest ono prowadzone przez prokuratora Oddziałowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i zostało przejęte z Prokuratury Okręgowej w Katowicach.

    W dniu 24 marca 1998 r. Ministerstwo Sprawiedliwości RP na wniosek ówczesnej Prokuratury Wojskowej prowadzącej śledztwo wystąpiło do władz Izraela z wnioskiem o ekstradycję Salomona Morela. Jednakże w dniu 23 września 1998 r. uzyskano odpowiedź odmowną, którą uzasadniano przedawnieniem ścigania przestępstw zarzucanych podejrzanemu w świetle prawa izraelskiego.

    Panie marszałku, uniżenie proszę o możliwość dokończenia odpowiedzi.

Przebieg posiedzenia