4 kadencja, 79 posiedzenie, 1 dzień (14.07.2004)

3 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Infrastruktury o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 2387, 2387-A i 3053).

Poseł Sprawozdawca Wiesław Okoński:

    Panie Marszałku! Wysoki Sejmie! W imieniu Komisji Infrastruktury mam zaszczyt przedstawić sprawozdanie z prac komisji o rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 2387, 2387-A i 3053).

    Pierwsze czytanie przedmiotowego projektu odbyło się na posiedzeniu Komisji Infrastruktury w dniu 25 maja 2004 r., na którym wyłoniona została podkomisja nadzwyczajna. Podkomisja nadzwyczajna na posiedzeniach w dniach 25 maja oraz 16 i 24 czerwca rozpatrywała proponowane zmiany dotyczące wymienionej ustawy, a następnie 1 lipca uczyniła to Komisja Infrastruktury.

    Pragnę teraz omówić najważniejsze zaproponowane zmiany w brzmieniu przyjętym przez Komisję Infrastruktury.

    Po pierwsze, zaliczenie do kosztów przedsięwzięcia kredytowego ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego zakupu inwestycji rozpoczętych przez innych inwestorów lub gotowych budynków, które będą adaptowane na cele mieszkaniowe. Wprowadzenie takiej możliwości pozwoli TBS i spółdzielniom na pozyskiwanie środków z KFM również na takie inwestycje, które są kontynuacją przedsięwzięcia, którego poprzedni inwestor nie może lub nie chce ukończyć, np. z powodu upadłości, oraz polegające na adaptacji.

    Długofalowym celem programu budownictwa czynszowego jest powiększenie zasobu mieszkań na wynajem o umiarkowanych czynszach dla średnio uposażonych gospodarstw domowych. Wprowadzenie wyżej wymienionej regulacji pozwoli na uzyskanie wyższych efektów przy niższych kosztach i w krótszym czasie. Aby uniknąć sytuacji kredytowania ze środków Krajowego Funduszu Mieszkaniowego inwestycji realizowanych przez firmy deweloperskie, a następnie odsprzedawanych TBS-om utworzonym przez te firmy, proponuje się w projekcie ustawy wprowadzenie ograniczenia zabraniającego kredytowania zakupu budynków mieszkalnych w budowie od podmiotów powiązanych kapitałowo lub organizacyjnie.

    Ponadto zaproponowano wprowadzenie ograniczenia wartości inwestycji polegającej na adaptacji lub dokończeniu, w przeliczeniu na 1 m2 powierzchni użytkowej, do maksimum 70% wskaźnika powiatowego wartości odtworzeniowej 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego.

    Po drugie, umożliwienie zaliczenia do kosztów kredytowego przedsięwzięcia wartości wznoszonych aportem nieruchomości. Wprowadzenie takiej możliwości ma na celu zachęcenie gmin do partycypowania w przedsięwzięciu na szerszą niż dotychczas skalę. Zaliczanie wartości aportu do podstawy wyznaczania maksymalnej kwoty kredytu sprawi, że zwiększy się faktyczny udział kredytu w finansowaniu kosztów inwestycji. Nowe, korzystne dla partycypujących w formie aportu podmiotów zasady kalkulacji wkładu własnego powinny zaowocować zwiększonym zaangażowaniem gmin w program budownictwa czynszowego, pomimo trudnej sytuacji budżetów gminnych. Zmniejszone w ten sposób wymagania w zakresie ilości niezbędnej dla uzyskania kredytu z KFM gotówki zmniejszą również presję na pozyskiwanie środków od partycypantów. Zaproponowano, aby w przypadku aportu samego gruntu wartość aportu mogła zostać zaliczona do kosztów przedsięwzięcia, jeżeli nie będzie przekraczać 7% wartości kredytowanego przedsięwzięcia. W przypadku aportu gruntu z naniesieniami koszt inwestycji polegającej na adaptacji budynku, w przeliczeniu na 1 m2 powierzchni użytkowej budynku, nie będzie mógł być wyższy niż 70% wskaźnika powiatowego wartości odtworzeniowej 1 m2 powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, a więc tak samo jak w przypadku zakupu inwestycji rozpoczętej lub kontynuowanej.

    Po trzecie, ze względu na wskazane, m.in. przez Najwyższą Izbę Kontroli, nieprawidłowości w działalności TBS w postaci niepodejmowania działalności statutowej i koncentrowania się na innej działalności, na przykład budowie mieszkań na sprzedaż, zaproponowano przepis, który pozwoli ministrowi infrastruktury pozbawiać prawa używania w nazwie towarzystwa wyrazów ˝towarzystwo budownictwa społecznego˝ oraz skrótu TBS, jeżeli w okresie czterech lat od dnia zatwierdzenia statutu lub umowy spółki towarzystwo nie rozpoczęło wynajmu budynków na zasadach najmu.

    Po czwarte, kolejna proponowana zmiana to przyznanie prawa ustalania wartości wysokości czynszu w zasobach TBS przez właściwy organ podejmujący uchwały. Dotychczas obowiązujący przepis przyznawał kompetencje w zakresie ustalania wartości czynszu w zasobach TBS-ów radzie gminy, co nie wydaje się rozwiązaniem właściwym. Zasoby mieszkaniowe TBS-ów nie mogą być utożsamiane z lokalami komunalnymi - są własnością odrębnej osoby prawnej i to jej organ powinien ustalać czynsz w wysokości ograniczonej przepisami ustawy. Jeżeli większościowym udziałowcem lub akcjonariuszem TBS jest gmina, to zmiana ta będzie miała charakter formalny, jako że decyzję w sprawie czynszów podejmie właściwy organ gminny.

    Po piąte, kolejne zmiany legislacyjne dotyczące społecznego budownictwa czynszowego obejmują również nowe uregulowanie zasad partycypacji w kosztach budowy lokali mieszkalnych. Proponuje się ograniczenie partycypacji osób trzecich do pracodawców, zarówno osób fizycznych, jak i prawnych, oraz innych osób prawnych, takich jak gminy. Jednocześnie proponuje się stworzenie możliwości osobistego współuczestniczenia przyszłego najemcy w kosztach budowy lokalu mieszkalnego. Kwota partycypacji w kosztach budowy podlegałaby zwrotowi w przypadku rezygnacji najemcy z najmu i opróżnienia lokalu - w wysokości waloryzowanej w stosunku do wartości odtworzeniowej lokalu. Dokonanie wpłaty na podstawie umowy partycypacji będzie również uprawniało do otrzymania premii gwarancyjnej.

    Najwięcej kontrowersji i dyskusji wzbudziła zmiana likwidująca przepis, na mocy którego możliwe było umorzenie kredytu z KFM w wysokości 10% kosztów przedsięwzięcia inwestycyjno-budowlanego i finansowanego przy udziale środków funduszu po jego terminowym zakończeniu i rozliczeniu. Kredyt z KFM przy obecnym oprocentowaniu - chciałbym tu powiedzieć, że w dniu 6 kwietnia Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i trybu udzielania kredytów i pożyczek ze środków KFM, w którym obniżono dolny limit zmiennego oprocentowania z 4,5% do 3,5% - jest już dostatecznie atrakcyjny, o czym świadczy ogromne zapotrzebowanie. Istotnym powodem jest również dążenie do maksymalizowania przychodów funduszu w celu finansowania możliwie dużej liczby nowych inwestycji. Komisja przyjęła propozycję, na podstawie której prawo do umorzenia zostanie zachowane w przypadku przedsięwzięć inwestycyjno-budowlanych objętych wnioskami wstępnymi o udzielenie kredytu z KFM złożonymi do 1 stycznia 2005 r. Tak więc edycja składania wniosków wstępnych z 2003 r., jak również nadchodząca edycja 2004 r. zachowują prawo do umorzenia części kredytu w przyszłości.

    Kolejna istotna, przyjęta zmiana to rozszerzenie działalności towarzystwa budownictwa społecznego o zarządzanie budynkami niemieszkalnymi niestanowiącymi jego własności, pod warunkiem że zarządzana przez towarzystwo powierzchnia budynków niemieszkalnych (własnych i niestanowiących jego własności) nie będzie większa od powierzchni budynków mieszkalnych (własnych i niestanowiących jego własności). Wprowadzenie takiej regulacji da TBS-om możliwość pozyskiwania dodatkowych środków finansowych na realizację swoich zadań statutowych (budowa mieszkań i ich eksploatacja na zasadach najmu), a tym samym pozwoli na zwiększenie ich zdolności do zaciągania kredytów z KFM.

    Ponieważ ustawa jest oczekiwana przez środowisko, wnoszę o przyjęcie ustawy w przedłożeniu przyjętym przez komisję. Dziękuję bardzo. (Oklaski)

Przebieg posiedzenia