4 kadencja, 23 posiedzenie, 1 dzień (05.06.2002)

4 punkt porządku dziennego:
Sprawozdanie Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Komisji Finansów Publicznych o rządowym projekcie ustawy o zniesieniu Generalnego Inspektora Celnego, o zmianie ustawy o kontroli skarbowej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (druki nr 463 i 535).

Generalny Inspektor Celny Andrzej Anklewicz:

    Panie Marszałku! Wysoko Izbo! Chciałbym bardzo serdecznie podziękować Wysokiej Izbie, a przede wszystkim dwóm Komisjom: Administracji i Spraw Wewnętrznych oraz Finansów Publicznych za tak szybkie procedowanie.

    Odnosząc się natomiast do pytań i problemów, które zgłoszono w trakcie dyskusji, chciałbym odpowiedzieć na te z nich, które dotyczą bądź Generalnego Inspektora Celnego, bądź kompetencji kontroli skarbowej, która będzie wzmocniona o dotychczasowe uprawnienia Inspekcji Celnej.

    Pierwszym problemem, który w kilku wystąpieniach się przejawiał, był problem warunków użycia środków przymusu, użycia broni, ten problem, iż będą tam jednostki umundurowane mające określone uprawnienia. Chciałbym przypomnieć Wysokiej Izbie, iż na skutek decyzji wysokich komisji rządowy projekt przewidujący wprowadzenie takich uprawnień do kontroli skarbowej został doprecyzowany. Zostały w ustawie bardzo wyraźnie określone konkretne przypadki, w których tego rodzaju jednostka, będąca w dyspozycji ministra finansów, będzie mogła działać. Oczywiście nie będzie miało to miejsca w przypadku normalnych, zwykłych kontroli podatkowych, ale w przypadku tych kontroli, które będą realizowane na drogach, na bazarach, wtedy gdy będą kontrole realizowane w stosunku do osób związanych z szarą strefą itp. To zawężenie jest precyzyjnie wyszczególnione w ustawie.

    W czasie swojego wystąpienia w pierwszym czytaniu ustawy mówiłem także o liczebności tej formacji. Ta liczebność nie wykroczy poza dotychczasową liczebność Inspekcji Celnej, będzie nawet nieco mniejsza. Przewidujemy, że ta formacja w skali całego kraju będzie liczyła nie więcej niż 280-300 etatów. Chciałbym przypomnieć tylko, że aktualnie w kontroli skarbowej jest zatrudnionych w sumie ponad 8 tys. osób, w tym jest 2560 inspektorów kontroli skarbowej. A więc liczebność tej wyodrębnionej formacji umundurowanej będzie minimalna, to będzie kilka procent w skali całego aparatu kontroli skarbowej.

    Było pytanie dotyczące warunków użycia środków przymusu z propozycją, by były określone w ustawie, a nie w rozporządzeniu. Chciałbym powiedzieć, że jeśli chodzi o wszystkie ustawy policyjne, i tę też, w ustawie określa się warunki użycia broni palnej. Wszystkie ustawy policyjne to zawsze bardzo precyzyjnie i szczegółowo określają. Natomiast nie określa się w ustawie warunków użycia środków przymusu bezpośredniego, gdyż w gruncie rzeczy wszyscy ustawodawcy, kolejno uchwalając ustawy policyjne przez wiele lat, dochodzili do wniosku, że jest to w codziennej realizacji niemożliwe, gdyż środki przymusu bezpośredniego, typu: użycie kajdanek czy czasem siły fizycznej, są stosowane w tak wielu różnorodnych przypadkach, że trudno byłoby katalogowo wymienić je w ustawie. Zawsze jest tak, że przenosi się ten problem do aktu wykonawczego. Chciałbym także przypomnieć, że nie jest to uprawnienie nadane ministrowi finansów dopiero w tej ustawie, tylko było to uprawnienie, które miała Inspekcja Celna i je realizowała. I wtedy gdy grupa specjalna działała czy na drodze, czy na Stadionie Dziesięciolecia, czy na innych bazarach, bywały wypadki, że używano przymusu, bo trzeba było kogoś zatrzymać czy trzeba było kogoś obezwładnić, czy trzeba było niestety użyć kajdanek. Powtarzam jeszcze raz: ten cały aspekt związany z umundurowaniem, ze środkami przymusu bezpośredniego nie jest elementem wprowadzanym dopiero teraz, przy tej ustawie, do kompetencji ministra finansów. Te kompetencje minister finansów miał do tej pory poprzez generalnego inspektora celnego, poprzez aparat podległy generalnemu inspektorowi celnemu. Ponieważ przenosimy zadania Inspekcji Celnej do kontroli skarbowej, trzeba było przenieść także do kontroli skarbowej formy realizacji tych zadań.

    Jeśli chodzi o problem oświadczeń, poruszany przez panów posłów, strona rządowa w propozycji swojej stwierdziła, że do obowiązków kontroli skarbowej będzie należało badanie oświadczeń majątkowych aparatu ministra finansów, mając pełną świadomość, że w Sejmie znajduje się poselski projekt stosownej ustawy, że jest on już po pierwszym czytaniu, jest zaawansowany, w którym to projekcie katalogowo wymienia się różne grupy zawodowe, które składają oświadczenia, i nakłada na stosowne organy obowiązek badania tych oświadczeń. Nie chcieliśmy tego powtarzać. Ja w komisji, w połączonych komisjach to mówiłem, że dostosujemy się oczywiście do rozwiązań przyjętych przez Wysoką Izbę i jeżeli Wysoka Izba nałoży obowiązek badania prawdziwości tych oświadczeń na aparat podległy ministrowi finansów, to minister finansów będzie to oczywiście wykonywał.

    Jeśli chodzi o pytanie dotyczące podrabiania znaków towarowych, chciałbym powiedzieć, że ten proceder jest zwalczany. Właśnie Inspekcja Celna to robiła. Częściowo dotyczy to tzw. ochrony własności intelektualnej, ale nie tylko. Mamy magazyny pełne zarówno płyt kompaktowych (można powiedzieć, że kilkaset tysięcy sztuk płyt kompaktowych zostało zajętych w trakcie naszych działań), jak i innych towarów: butów, odzieży i tekstyliów, co jest wynikiem działań związanych bądź z nielegalnym wprowadzeniem na polski rynek tego rodzaju towarów, bądź właśnie z tym, że te towary mają podrobione znaki towarowe. Oczywiście tego rodzaju działalność prowadzi także Policja. Jest to przecież ścigane przez Policję.

    Jeśli chodzi o problem związany z procedurą powołania generalnego inspektora kontroli skarbowej, chciałbym powiedzieć, że stanowisko strony rządowej było takie, iż organ ten istnieje w polskiej rzeczywistości od lat dziesięciu, sprawdził się w codziennym, bieżącym działaniu, wielu ludzi, z różnych opcji politycznych, pełniło tę funkcję i nie widzieliśmy tutaj potrzeby zmiany procedury powoływania bądź odwoływania tego organu ani konieczności szczegółowego zapisania warunków brzegowych, warunków, jakie powinien ten organ spełniać.

    Na pozostałą część wypowiedzi pana posła Dorna dotyczącą osoby, która aktualnie jest generalnym inspektorem kontroli skarbowej, panie marszałku, Wysoka Izbo, pozwólcie, że nie odpowiem. Wydaje mi się, że nie dotyczy to meritum ustawy i że w innym trybie należałoby tego rodzaju wypowiedzi wygłaszać, są takie możliwości. Dziękuję serdecznie.

Przebieg posiedzenia