3 kadencja, 45 posiedzenie, 3 dzień (04.03.1999)
17 punkt porządku dziennego:
Pierwsze czytanie poselskich projektów ustaw o:
1) zmianie niektórych ustaw dotyczących miasta stołecznego Warszawy i gmin warszawskich,
2) zmianie ustawy o ustroju miasta stołecznego Warszawy.
Poseł Andrzej Smirnow:
Panie Marszałku! Wysoka Izbo! Warszawa jest jedynym miastem w Polsce, którego ustrój regulowany jest odrębną ustawą. Jest to spowodowane przede wszystkim jej stołecznością, ale także wielkością. Trzeba stwierdzić, że od samego początku Warszawa nie miała szczęścia do tych regulacji ustawowych. Pierwsza ustawa warszawska dzieląca Warszawę na 7 gmin-dzielnic okazała się ustawą nie tylko nie funkcjonalną, ale przede wszystkim nie uwzględniającą potrzeb całego miasta. Uchwalona nowa ustawa warszawska dzieląca Warszawę na 11 gmin, w tym supergminę Centrum, przy zupełnie nienormalnych sposobach wyboru zarządów zarówno miasta, jak i gminy Centrum - gmina Centrum kierowana jest jednoosobowo przez prezydenta Warszawy, a z kolei prezydenta Warszawy wybiera Rada Gminy Centrum - okazała się równie niefunkcjonalna. Nie tylko nie usunęła starych mankamentów, ale wprowadziła też nowe. Tak więc w Sejmie już tej kadencji istniała powszechna zgoda co do tego, że ustawa warszawska musi ulec zmianie. Uchwalona w ubiegłym roku nowa ustawa warszawska - po stosunkowo długich pracach w Komisji Nadzwyczajnej - starała się usunąć te wszystkie mankamenty, a równocześnie zachować te elementy z poprzedniej ustawy, które były elementami pozytywnymi, tzn. funkcjonowanie odrębnych gmin w Warszawie, a takie funkcjonowanie odrębnych gmin wyzwala pewną aktywność samorządów lokalnych. Niestety ustawa ta została skierowana do Trybunału Konstytucyjnego i przeleżała tam 7 miesięcy. Sparaliżowało to praktycznie całkowicie jakiekolwiek możliwości zmiany sytuacji warszawskiej. Trybunał Konstytucyjny ostatecznie 23 lutego orzekł, że ustawa ta, a ściślej biorąc tryb jej uchwalenia był niezgodny z konstytucją. Wprawdzie oczywiście można byłoby tutaj dyskutować, ponieważ konstytucja tych problemów nie rozstrzyga, ale orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego - mimo że aż 4 sędziów tego Trybunału zgłosiło wniosek odrębny - jest orzeczeniem ostatecznym. I oczywiście z tym orzeczeniem dyskutować nie można. Tak więc obecne nowelizacje ustawy, a ściślej biorąc projekt zgłoszony przez posłów Akcji Wyborczej Solidarność, zmierzają do naprawienia tego, co się da w tej chwili naprawić, albowiem sytuacja w Warszawie jest taka, że praktycznie samorząd warszawski nie może normalnie funkcjonować. Chodzi o to, aby można było ustabilizować samorząd warszawski po to, aby ten samorząd mógł skupić się na realizacji tych wszystkich zadań, które w Warszawie aż nadto są widoczne. Przede wszystkim oczywiście zadań ogólnomiejskich. Z tego względu posłowie Akcji Wyborczej Solidarność zgłosili bardzo krótki i najprostszy projekt ustawy, który umożliwi w tych warunkach szybki wybór prezydenta, doprowadzi do skonstruowania normalnego Zarządu Warszawy i normalnego Zarządu Gminy Centrum. To nie rozwiązuje oczywiście problemów warszawskich, ale równocześnie trzeba sobie zdać sprawę, że nierozwiązanie tych podstawowych spraw - chodzi o ustabilizowanie samorządu warszawskiego - doprowadzić musi do nowych wyborów, co sparaliżuje sytuację w Warszawie na kolejne miesiące. Albowiem wybory, które odbyłyby się za 3-4 miesiące, w ciągu 3 miesięcy od 23 kwietnia, spowodowałyby, że sytuacja w Warszawie pozostawałaby tymczasowa. Dlatego posłowie Akcji Wyborczej Solidarność zwracają się do parlamentu, do Wysokiej Izby, o uchwalenie tej prostej ustawy po to, abyśmy mogli dalej spokojnie pracować nad naprawą tego wszystkiego, co w Warszawie wymaga naprawy.
Na zakończenie jeszcze jedno. Chciałbym się krótko ustosunkować do pewnych zarzutów wysuniętych przez panią poseł Danutę Waniek, która występowała w imieniu klubu Sojuszu Lewicy Demokratycznej. W końcowej części jej wystąpienia pojawiły się zarzuty, że ten projekt stanowi próbę pozbawienia SLD wpływu na zarządzanie Warszawą. Otóż tak się składa, że we wszystkich samorządach obowiązują takie właśnie zasady, jakie proponuje projekt ustawy. Bardzo dobrym przykładem może być sejmik mazowiecki, w którym - mimo że Akcja Wyborcza Solidarność wygrała wybory i ma największą liczbę radnych - koalicja Sojuszu Lewicy Demokratycznej i Polskiego Stronnictwa Ludowego dysponuje przewagą jednego głosu i skonstruowała całe władze samorządowe, bez uwzględnienia radnych Akcji Wyborczej Solidarność. Cóż, takie są prawa demokracji. Jednocześnie te prawa umożliwiają skonstruowanie samorządu. W przypadku obecnej ustawy warszawskiej praktycznie paraliżuje to możliwość ustabilizowania samorządu warszawskiego. Tak się działo, gdy już w poprzedniej kadencji przez długie miesiące nie można było wybrać prezydenta Warszawy, i taka sytuacja grozi, jeżeli nie nastąpi nowelizacja tej ustawy. Dziękuję bardzo.
Przebieg posiedzenia